Dit liveblog is gesloten
De moties zijn ingediend, einde van het debat.
Van Veldhoven is klaar. We gaan direct door met de tweede termijn van de zijde van de Kamer, waarin de partijen moties kunnen indienen. Dat doen vrijwel alle partijen.
Ollongren is klaar, nu staatssecretaris Stientje van Veldhoven. Ook zij gaat in rap tempo door de laatste vragen heen. De oppositie breekt nauwelijks meer in. Zouden ze tevreden zijn of zou het late tijdstip er iets mee te maken hebben?
Ollongren gaat snel door de vragen heen. Het scheelt dat collega Wiebes al veel van de vragen beantwoord heeft.
Wiebes is klaar, door met minister Kajsa Ollongren (Wonen). ,,Niemand wordt gedwongen hun huis aan te pakken. We proberen mensen wel over te halen, via financiering of via een verlaging van de energierekening.'' Wat betreft de CO2-reductie zegt ze: ,,We hebben de tijd.''
© ANP — Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken De minister werkt stuk voor stuk de gestelde vragen door. De Kamer hoort het rustig aan, zonder al te veel interrupties.
Wiebes denkt dat de klimaatplannen zorgen voor een goed vestigingsklimaat voor industrie: qua water, qua wind, qua nautische bereikbaarheid.
Meer dan de helft van lasten komt neer bij de driehonderd grootste bedrijven. ,,Het mkb gaat dus niet meer betalen'', aldus Wiebes.
Wiebes benadrukt dat 'iedereen mee moet doen', ook mensen zonder leenruimte, ouderen, etc. Mensen moeten verleid worden, ,,of dat lukt moet later blijken''. Wiebes wil dat jaarlijks evalueren.
Volgens Wiebes was het overleg met 150 organisaties 'zeer niet de snelste methode', maar wel een die resultaat heeft opgeleverd.
We gaan weer verder. Minister Eric Wiebes krijgt het woord. ,,Het motto vanaf het begin was haalbaar en betaalbaar.'' Hij vindt dat er een evenwichtig pakket ligt. ,,Wat mij betreft Nederland op z'n best.''
© ANP — Eric Wiebes, minister van Economische Zaken en Klimaat Schorsing tot 23.05 uur
Baudet is klaar. Einde van de eerste termijn van de zijde van de Kamer. Zometeen is het woord aan het kabinet om te reageren. Eerst een korte schorsing.
Baudet herhaalt zijn eerdere boodschap: de klimaatmaatregelen kosten gigantisch veel geld, terwijl ze vrijwel niets opleveren.
De laatste spreker in de eerste termijn: Thierry Baudet (FvD). ,,Politiek is keuzes maken'', begint hij. ,,Dit kabinet kiest ervoor om de belastingen niet te verlagen voor hardwerkende Nederlanders. Nee, daar is allemaal geen geld voor.''
Nu Denk-voorman Tunahan Kuzu. Hij vindt dat het akkoord geen verzameling 'dode letters' mag zijn, maar daadwerkelijk iets moet doen voor de bescherming van de wereld. Ook moeten de kosten rechtvaardig verdeeld worden, maar daar heeft Kuzu nog flinke zorgen over.
Door met Gerrit Jan Pieter van Otterloo (50Plus). Hij hekelt dat niet duidelijk is wat de gevolgen van de maatregelen zijn. Zijn partij gaat alle maatregelen afzonderlijk beoordelen. Nog geen steun van 50Plus dus.
Klaver interrumpeert. Hij maakt zich zorgen over de houding van de SGP, die volgens hem steeds afstandelijker wordt ten opzichte van de plannen. Stoffer: ,,We denken dat 2030 te krap is om de doelen te halen. Ik wil aan de slag, en niet ons per se houden aan een getal.''
Verder met Chris Stoffer (SGP), die start met een anekdote over het mountainbiketochtje met zijn vrouw vanmorgen. ,,Dat deed me realiseren dat we onze aarde moeten beschermen.'' Hij noemt de plannen bewonderenswaardig, maar vreest ook dat het onbetaalbaar is. ,,Ik concludeer dat er nog heel heel heel veel moeten gebeuren.''
Nu Lammert van Raan (PvdD), die partijleider Marianne Thieme - die ziek is - vervangt. Hij hekelt de houding van het kabinet, die hij 'politieke lafheid en onverantwoord beleid' verwijt. ,,Compromisme dat zwak en te laat is.'' Het kabinet misbruikt volgens hem de burger om niet te hoeven grijpen.
Segers is klaar, door met Pieter Heerma (CDA). ,,Iedereen met kleine kinderen weet dat het moeilijker is om iets op te bouwen dan kapot te maken'', begint hij. ,,We zien dat dit ook geldt in de westerse wereld en politiek.'' Hij schaart zich achter het Klimaatakkoord.
Segers wil van het kabinet weten wanneer Nederlanders en bedrijven weten wat er precies wordt verwacht en mogelijk is.
Segers benadrukt dat we met z'n allen ook op te grote voet leven. ,,We weten het allemaal, maar we leven er niet naar.''
Verder met CU-voorman Gert-Jan Segers, die met zijn eerste opmerking meteen Thierry Baudet (FvD) op de been krijgt. We hebben Baudet nog niet gehoord vandaag. Hij verwijt Segers 'niets te weten' van de materie. ,,Politici denken alleen maar in beleidsstukken, en zien het bredere plaatje niet.''
Jetten is al klaar, maar Klaver (GroenLinks) heeft nog een vraag. ,,Het akkoord is nog niet doorgerekend, dus we weten nog niet of de doelen gehaald zullen worden.'' Klaver wil dat het akkoord volledig wordt doorgerekend, en niet zoals het PBL zegt met alle maatregelen tot 1 mei. Jetten sluit zich daarbij aan.
© anp — Jesse Klaver (GroenLinks) Jetten wil een concreet tijdpad ontvangen over de subsidieverstrekkingen. ,,Liefst nog voor Prinsjesdag.''
Door met Rob Jetten (D66). ,,Eindelijk ligt het Klimaatakkoord er'', begint hij. ,,Taboes zijn doorbroken, de vervuiler gaat betalen en we creëren meer groene banen.''
© ANP — Rob Jetten (D66) GroenLinks-leider Klaver breekt in. ,,U doet net alsof wij de Nederland duperen door van het gas af te willen, maar dat wilt u zelf ook: we doen het voor de Groningers.''
Kops begint opnieuw over de verlaging van de energierekening. ,,Laat u niet voor gek houden: deze verlaging is een sigaar uit eigen doos.''
De volgende is PVV-Kamerlid Alexander Kops. Hij start met de 'klimaatgekkigheid' in perspectief te zetten. Hij haalt een aantal cijfers aan waaruit moet blijken dat alle maatregelen onnodig is. ,,Toch ligt er nu een klimaatakkoord: 240 pagina's met klimaatschijnoplossingen voor een niet bestaand probleem.''
Klaver maakt zich vooral zorgen over de verdeling van de lasten. ,,Ik denk dat die nu niet eerlijk verdeeld is.'' Bedrijven moeten volgens hem zelf hun broek op houden, in plaats van subsidie ontvangen voor vergroening.
Door met Jesse Klaver (GroenLinks). Hij begint met complimenten aan de 150 organisaties die hebben meegewerkt aan het Klimaatakkoord. Maar ook bij Klaver bestaan zorgen: ,,Wat we hier neerleggen voor de komende tien jaar is niet vrijblijvend.''
Asscher wil weten wat de plannen betekenen voor huurders, die mogelijk te maken krijgen met hogere lasten als hun huurbazen weigeren de woningen duurzaam te maken. ,,Ik wil duidelijke garanties dat de gewone mensen thuis gecompenseerd worden, dat daar een oplossing voor komt.''
Asscher waarschuwt: ,,Ga er niet vanuit dat de PvdA het plan toch wel zal steunen.''
De volgende spreker is Lodewijk Asscher (PvdA). Hij wil een afspraak maken: als de CO2-heffing in het pakket niet werkt, er niet nog een jaar getreuzeld wordt maar zijn variant wordt aangenomen. ,,Die is doorgerekend, die werkt.''
Ook de leider van de ChristenUnie, Gert-Jan Segers, wil duidelijkheid van de SP, maar Beckerman herhaalt opnieuw dat ze het volledige akkoord kan steunen. Segers: ,,Praat dan mee, in plaats van in een keer het hele akkoord van tafel te vegen.''
Beckerman: ,,Huurders en mensen met een laag en gemiddeld inkomen gaan er op achteruit.''
Interruptie van D66-voorman Rob Jetten. Hij wil graag weten of de SP de CO2-heffing voor de industrie steunt. Beckerman: ,,We missen de onderbouwing. De lage en middelinkomens gaan nog altijd heel veel betalen, daarom kunnen we dit akkoord niet steunen.''
Rob Jetten (D66) en Jesse Klaver (GroenLinks) Beckerman hekelt dat de energierekening per saldo niet omlaag gaat. ,,Honderd euro minder terwijl het eerste driehonderd euro omhoog ging, is nog altijd tweehonderd euro verhoging.''
Yeşilgöz-Zegerius is klaar, door met SP-Kamerlid Sandra Beckerman. ,,Het klimaatbeleid heeft de afgelopen jaren gefaald. Maar in plaats van ervan afstand nemen, gaat het kabinet gewoon door'', begint ze haar inbreng fel.
© ANP — Sandra Beckerman (SP) Kops (PVV) doet nog een poging. ,,De VVD pleit voor het behoud van banen, maar is wel voorstander van het sluiten van kolencentrales. Hoe dat je dat nou met elkaar ramen?''
Yeşilgöz-Zegerius: ,,We hebben ook onze zorgen over het sluiten van de centrales geuit. Er moeten genoeg waarborgen zijn dat die mensen ergens anders weer aan de slag kunnen en niet thuis komen te zitten. We hebben daartoe moties ingediend, ik hoop dat de heer Kops die wil steunen.''
Kops: ,,Dat is echt flauwekul. Eerst deze mensen op straat zetten en daarna roepen dat ze wel weer een baan moeten krijgen. U stuurt ze linea recta naar het UWV, geeft dat nou toch gewoon toe.''
Yeşilgöz-Zegerius (VVD) wordt nu van alle kanten aangevallen, maar houdt vol: ,,Ik vind dit een goed verhaal. Het pakket is gebalanceerd en roept iedereen op mee te doen. Dat probeer ik nu al zes minuten uit te leggen.''
PvdA-voorman Lodewijk Asscher vreest dat huurders daar niets aan hebben, als hun huisbaas niet investeert. ,,Als de gasprijs omhoog gaat, schiet hun energierekening met honderden euro's omhoog. Dat is toch niet eerlijk.''
Yeşilgöz-Zegerius benadrukt dat de verlaging van de energierekening terecht komt bij de 'juiste mensen'. Volgens haar wordt de industrie zwaarder belast, en de burger juist ontzien. Dat vindt Asscher onvoldoende. ,,De steun van de PvdA is van oplossingen afhankelijk. Komen die niet, dan kunt u fluiten naar die steun.''
Volgens Yeşilgöz-Zegerius is ook de huizenbezitter goed af met dit akkoord. ,,Het kabinet stelt tot 2030 50 tot 80 miljoen euro beschikbaar voor een warmtefonds, waarmee mensen geholpen kunnen worden.''
Ook Alexander Kops (PVV) breekt in. Hij neemt het de VVD kwalijk dat rekeningrijden toch weer op tafel ligt. Volgens Yeşilgöz-Zegerius is het slechts onderwerp van een onderzoek, en wil haar partij niet dat het autorijden ineens veel duurder wordt.
Direct een interruptie van Jesse Klaver (GroenLinks). Hij hekelt de beslissing dat de bijtelling van mensen die elektrisch zijn gaan rijden wordt verhoogd. Yeşilgöz-Zegerius erkent dat het 'niet zo'n prettige maatregel is', maar benadrukt wel dat het nog altijd veel goedkoper is om een elektrische auto te rijden.
© ANP — Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) Yeşilgöz-Zegerius benadrukt dat het pakket niet te veel inbreuk mag maken op de persoonlijke keuzes van Nederlanders. ,,Mensen thuis willen snel, veilig en gemakkelijker van deur tot deur kunnen reizen.'' De VVD gaat mensen niet verplichten een elektrische auto te kopen. Ook komt er geen lastenverhoging voor mensen die nog een 'oude' auto rijden.
Het debat gaat beginnen. Yeşilgöz-Zegerius (VVD) krijgt het woord. Ze had het proces liever 'korter en eenvoudiger' gezien, maar wijst erop dat het niet meevalt een evenwichtig pakket te maken waarmee 'Nederland klaar is voor de komende dertig jaar'.
Ook Lilian Marijnissen (SP) is niet aanwezig vanavond. Ze is zojuist geland vanuit Turkije, waar ze de SP-wethouder Murat Memis heeft bijgestaan. Memis moest voor de rechtbank verschijnen omdat hij verdacht werd van sympathie met de Koerische Zaak, maar werd vrijgesproken.
Sandra Beckerman zal namens de SP het woord voeren.
Als eerste krijgt VVD-Kamerlid Dilan Yeşilgöz-Zegerius het woord krijgen. Zij valt in voor fractievoorzitter Klaas Dijkhoff die verstek moest laten gaan: zijn vrouw staat op het punt van bevallen.
De volledige sprekerslijst:
© Tweede Kamer — Sprekerlijst klimaatdebat Het debat start rond 19.15 uur. Naast minister Eric Wiebes (Klimaat) zal ook premier Mark Rutte en minister Kajsa Ollongren (Wonen) aanwezig zijn.
