Hiermee sluiten wij dit liveblog. Bedankt voor het meelezen en een fijne avond!
We kunnen de avondspits wel als voorbij beschouwen. Inmiddels minder dan 45 kilometer.
Het regent op sociale media kritiek aan het adres van Vermeulen Groep. Vrachtwagens van het bedrijf uit Hazerswoude-Dorp zijn bij het boerenprotest gebruikt om toegangswegen bij het Malieveld te blokkeren, maar dat wordt de aannemer niet in dank afgenomen.
Joris Wisse (41), fruitteler uit het Zeeuwse Anna Jacobapolder was vandaag een van de duizenden boeren die opkwam voor zijn beroep. Verslaggever Sanne Schelfaut ging op pad met de boer die best duurzamer wil werken. ,,Maar dan moeten we wél een fatsoenlijke prijs krijgen voor onze producten. En de tijd om onze bedrijfsvoering anders in te richten.’’
En we duiken onder de 190 kilometer. De avondspits lost langzaam op. Nog 43 files, aldus de ANWB.
Nog 'maar' 440 kilometer file. De avondspits neemt steeds verder af. Ook de A12 bij Den Haag richting het Malieveld is weer open, zo meldt de ANWB.
Het Malieveld is zo goed als leeg, meldt verslaggever Malou Seijdel. Op de snelwegen is het inderdaad drukker: 682 kilometer file meldt het ANWB nu.
Sommige van de boeren die met de trein naar Den Haag kwamen, blijven nog wat hangen in de cafés op Het Plein in Den Haag. Het is tijd voor een biertje.
166 files, samen ruim 700 kilometer, dat is de stand die ANWB nu op de website meldt. Op de A12 van Den Haag naar Utrecht, en andersom, is het erg druk. Dat geldt ook voor de snelwegen rond Rotterdam. Deels heeft dat te maken met de boeren die naar huis terugkeren, maar de drukte wordt ook veroorzaakt door het slechte weer en omdat er her en der ongelukken zijn gebeurd
Ook op de A28 van Groningen naar Zwolle is er sprake van grote filevorming door op tractoren rijdende boeren. De ANWB spreekt van 7 kilometer file tussen De Wijk en Staphorst.
De A12 (Utrechtsebaan) is overigens richting Den Haag nog steeds dicht. ,,Daar staan honderden tractoren met hun neus naar de stad", zegt de ANWB-woordvoerder. Veel van deze landbouwvoertuigen staan daar onbeheerd, de eigenaren zijn nog op het Malieveld. ,,Ze moeten dus nog ergens keren, op een van de afritten of bij het Provinciehuis naast het Malieveld."
De boeren verlaten nu massaal Den Haag. ,,De grootste drukte is nu op de A12 van de Utrechtsebaan tot Zoetermeer", aldus de ANWB. Die waarschuwde eerder al voor een erg drukke avondspits vanwege de uittocht van landbouwvoertuigen met demonstranten en omdat het flink aan het regenen is.
Op het Malieveld staan nog honderden tractoren met draaiende motor klaar om te vertrekken.
Farmers Defence Force, een van de organisaties die het broerenprotest organiseerde, geeft de politiek vier weken de tijd om met plannen voor de agrarische sector te komen. Als het kabinet of de Kamer voor die tijd niet met concrete plannen komt, zullen boeren opnieuw demonstreren.
D66-Kamerlid Tjeerd de Groot noemt zijn onthaal bij het boerenprotest op het Malieveld in Den Haag ,,heftig", maar ook ,,wel logisch". De betogers jouwden hem luidkeels uit, draaiden hun rug naar hem toe en staken middelvingers op toen hij kort het woord nam.
De Groot bepleitte onlangs een halvering van de Nederlandse veestapel, om de druk van de sector op natuur en klimaat te verlichten. Hij zette daarmee kwaad bloed bij veel boeren. Hij was van plan daarover in gesprek te gaan met de betogers, maar daar kwam weinig van terecht. Om toch zijn verhaal te doen heeft De Groot enkele boeren uitgenodigd om in zijn werkkamer verder te praten.
Terwijl de eerste boeren met hun landbouwvoertuigen Den Haag verlaten is de politie op veel plekken in de binnenstad en rond het Malieveld nog nadrukkelijk aanwezig. Pantserwagens met waterkanonnen, politie te paard, busjes van de Mobiele Eenheid (ME) en tientallen agenten die schouder aan schouder staan blokkeren de doorgang naar het Korte Voorhout en het Binnenhof. Boven het stadscentrum cirkelt een helikopter.
De demonstranten worden via de Utrechtsebaan (A12) de stad uitgeleid. Andere wegen zoals via de Koningstunnel en richting het Centraal Station zijn afgegrendeld.
In Groningen staan er ook trekkers voor het treinstation. De politie is aanwezig om het verkeer te begeleiden, meldt Dagblad van het Noorden.
Rijkswaterstaat verwacht dat de files vanaf 16.00 uur flink gaan toenemen. De drukte zal ongeveer aanhouden tot 18.00/18.30 uur.
Dat het vanmiddag flink druk was op het Malieveld, is goed te zien op foto's die vanaf een hoogwerker zijn gemaakt.
Ook een woordvoerder van de ANWB bevestigt dat het langzaam weer drukker wordt op de snelwegen rondom Den Haag. ,,Voorlopig valt het nog mee, maar het gaat straks zeker drukker worden, vooral weer in de richting van Utrecht."
Hoewel er ongetwijfeld weer flinke files zullen ontstaan, verwacht de woordvoerder niet meer dat het zo'n chaos wordt als vanochtend. "Zo druk als tijdens de ochtendspits zal het niet meer worden."
Het verkeer vanuit Den Haag loopt even na 15.00 uur alweer vast, doordat de eerste boeren met hun tractoren de snelwegen oprijden. Naar verwachting loopt de vertraging verder op.
De eerste tractoren vanaf het Haagse Malieveld zijn inmiddels vertrokken. Honderden boeren volgen de komende uren hun voorbeeld. De ANWB waarschuwt voor een vroege en drukke avondspits.
Ook volgens Rijkswaterstaat kunnen de vertrekkende boeren opnieuw voor chaos op de weg zorgen, naast de verwachte regen. ,,Hoef je niet per se tijdens de spits te rijden? Overweeg dan om je reis op een ander tijdstip te maken", aldus een woordvoerder.
De toegang tot het Binnenhof is voor de betogers hermetisch afgesloten.
Per beveiligde limousine verlaten de politici het Malieveld. Wie de tocht te voet maakt, zoals CDA'er Jaco Geurts, moet wel even opzij springen.
Tjeerd de Groot van D66 is niet bang voor de boze boeren.
'Jullie voelen je genaaid, en terecht. Als het gaat over de aanpak van klimaatverandering, of stikstof, gaat het niet alleen over de agrarische sector, maar ook over Schiphol en de industrie', sprak Jesse Klaver ondanks luid protest. 'Ik vecht voor een aanpak die u zo min mogelijk raakt, maar het gaat u raken. Dat is de waarheid.'
Woef! Boerenzakdoek om de nek = hart onder de riem.
Sommige veehouders zien het somber in. Letterlijk en figuurlijk.
De stemming zat er vanochtend bij de actievoerders goed in. #feestmuziek
Er zijn niet alleen boeren naar Den Haag gekomen...
GroenLinks-voorman Jesse Klaver wordt met vuurwerk onthaald en kan ook op boe-geroep en opgestoken middelvingers rekenen.
D66'er Tjeerd de Groot, die wel een halvering van de veestapel voorstaat, krijgt de wind van voren zodra hij de boeren toespreekt.
Ook CDA'er Jaco Geurts is stellig... 'geen gedwongen krimp'.
Niet alle boeren zagen vandaag kans naar Den Haag te komen. Het werk gaat immers gewoon door, zoals in geval van geitenhouder Jos Tolboom. 'Ik zat tot mijn elleboog in deze zwangere geit', twittert hij.