Dit liveblog is gesloten
Geen meerderheid voor de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). Hij kreeg steun van SP, Krol, Van Kooten-Arissen, PVV, FvD en Van Haga.
Einde van het debat. Lees alles hieronder rustig terug, dit liveblog is nu gesloten.
Einde van de tweede termijn. Over alle moties wordt volgende week gestemd, met uitzondering van de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). Daar wordt nu over gestemd.
Einde van de tweede termijn van de zijde van de Kamer. Voorzitter Arib schorst voor 15 minuten, daarna gaan de bewindslieden in op de moties.
Aansluitend wordt gestemd over de motie van wantrouwen van Wilders (PVV). ,,We hoeven niet te stemmen als de premier nu al opstapt'', grapt hij.
Wilders (PVV) dient een motie van wantrouwen in tegen premier Rutte, omdat het kabinet weigert zijn aangenomen motie voor extra salarisverhoging uit te voeren. De motie wordt mede ingediend door de SP.
Kansrijk is de motie niet:
Van Ark is klaar met haar beantwoording. Einde van de eerste termijn, we gaan meteen door met de tweede termijn. Daarin krijgen alle partijen nogmaals het woord en kunnen ze moties indienen.
Van Ark zegt toe het online loket voor het aanvragen van de zorgbonus langer open te houden. Aanvragen kunnen nu tot en met 6 november worden ingediend, een week langer. Er komen nog altijd heel veel aanvragen binnen, en zorginstellingen vragen om meer ruimte.
Volgens de meest actuele cijfers is er tot nu toe voor 1,48 miljard euro aan bonussen aangevraagd, door 7871 zorgaanbieders. In totaal gaat het om aanvragen voor 788.793 zorgprofessionals, waarvan 69.009 zzp/inhuur.
Ook de Jonge is klaar met zijn beantwoording. Door met minister Tamara van Ark (Medische Zorg). Wilders (PVV) meldt zich vrijwel direct en verwijt haar maar 'vier zinnen' te wijden aan het personeelstekort in de zorg. ,,U heeft het alleen maar over een campagne, dat kan toch niet waar zijn. U heeft zeven maand de tijd gehad om voorbereid te zijn op de tweede golf.''
De Jonge noemt de ict-storing bij het RIVM van vandaag, de tweede deze week, 'problematisch'. ,,We onderzoeken wat er nu precies mis gaat in die verschillende systemen'', zegt hij toe.
We gaan weer door met het debat. Geert Wilders (PVV) vraagt minister De Jonge wanneer hij denkt dat er voor het eerst een werkend vaccin verwacht wordt.
De Jonge, met de grootst mogelijke voorzichtigheid, vermoed in de eerste maanden van volgend jaar. ,,Als de klinische trials goed gaan tot het einde, en als toelating voldoende snel gaat, dan kan je ook de eerste toediening doen.''
Schorsing voor het diner
Kamervoorzitter Arib vindt de eerste termijn te lang duren. ,,Ik wil geen situatie krijgen waarbij de minister flauwvalt.'' Ze schorst tot 21.05 uur voor de dinerpauze.
Marijnissen (SP) bevraagt De Jonge over de testcapaciteit het het bron- en contactonderzoek, die volgens haar nog altijd niet op orde is.
De Jonge benadrukt dat de effecten van bron- en contactonderzoek met meer dan 10.000 besmettingen per dag gering is. Hij uit zijn bewondering voor het harde werk van iedereen die betrokken is bij het testen en bronnenonderzoek.
De Jonge benadrukt dat er geen testcapaciteit wordt ingekocht op basis van de vraag. Wat betreft sneltesten en 'andere gevalideerd materiaal' wordt er gewoon 'groot ingekocht'.
Ondertussen wordt bekend dat in nog eens drie regio's het aantal coronabesmettingen zo hoog is opgelopen dat de situatie er nu 'zeer ernstig' is. Het gaat om IJsselland, Flevoland en Noord-Holland Noord.
Deze drie regio's hebben nu hetzelfde risiconiveau als Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden, Utrecht, Hollands-Midden, Zaanstreek-Waterland, Zuid-Holland Zuid, Brabant-Zuidoost, Midden- en West-Brabant, Brabant-Noord, Kennemerland, Gooi en Vechtstreek, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid, Twente en Limburg-Noord.
Ook in Limburg-Zuid is het risiconiveau vandaag verhoogd. De situatie veranderde daar van 'zorgelijk' naar 'ernstig'. Ook Fryslân, Groningen, Drenthe, Noord- en Oost-Gelderland staan op dit niveau. Zeeland is nu de enige regio die nog op het niveau 'zorgelijk' staat, het op een na laagste risiconiveau. Geen enkele regio heeft het laagste niveau, 'waakzaam'.
Rutte is klaar met zijn beantwoording, we gaan door met minister De Jonge (Volksgezondheid).
Wilders (PVV) breekt een lans voor de ondernemers in de horeca. Hij vraagt het kabinet in gesprek te blijven met de branche en te blijven zoeken naar verlichting voor de sector. Dat zegt Rutte volmondig toe. ,,Ik ben het hier van a tot z mee eens'', zegt hij op het betoog van de PVV-leider.
Van Weyenberg (D66) hekelt nogmaals de communicatie over het verlengen van de maatregelen. ,,Ik snap de overweging, maar dit is niet goed.''
Rutte: ,,Ik vind dat het kabinet het land voorgaat in deze barre tocht met het virus, waarin nog zoveel onbekend is. We kunnen niet met zekerheid zeggen of de hamer werkt. Je hebt wel het inzicht dat als 'ie werkt, het nog niet is afgelopen half november. Dat inzicht moet je delen met Nederland, ook al weet je nog niet precies wat er dan volgt.''
Van Brenk (50Plus) vraagt premier Rutte naar berichten over zorgmedewerkers die verplicht zouden worden toch aan het werk te gaan terwijl ze klachten hebben. .
Rutte: ,,Medewerkers die positief getest zijn moeten niet werken en niet worden gedwongen te werken.'' Dat is de hoofdregel. Wanneer ze in afwachting zijn van een test, mag een medewerker in een noodsituatie aan het werk, mits ze geen klachten hebben en een chirurgisch mondmasker dragen, aldus de premier.
Van der Staaij (SGP) vindt dat antwoord niet zo 'geslaagd'. ,,Kan de publiekscommunicatie niet toch wat helderder?''
Nee, zegt Rutte volmondig. Hij herhaalt dat nog onduidelijk is wat de effecten zijn van de maatregelen, dus dat een voorspelling nog niet mogelijk is. Hij neemt de voorgestelde formulering van Van der Staaij ('Hou er ernstig rekening mee dat de maatregelen langer duren') mee als feedback.
Rutte gaat verder. Hij gaat eerst in op gisteravond. ,,De komende dagen zal moeten blijken of het pakket leidt tot voldoende effect.'' Als er geen daling van het aantal besmettingen komt, volgt mogelijk een extra pakket. Bij daling moet opnieuw gekeken worden of kan worden afgebouwd of dat de verlaging moet worden versneld. Bij alles moet vooraf goed gekeken worden naar de gevolgen, aldus Rutte.
,,We hebben nog niet besloten dat het huidige maatregelenpakket tot na half november zal duren.'' Geen besluit, maar wel een vooruitblik op wat er mogelijk kan gebeuren, legt hij uit.
Na Marijnissen en Wilders reageert nu ook Klaver (GroenLinks) geprikkeld. Volgens hem neemt Rutte 'deze Kamer totaal niet serieus'. Hij wil dat Rutte eerlijk erkent dat hij de motie naast zich neerlegt.
Rutte herhaalt dat de regering 'zich moet verhouden' tot de motie, een verplichting tot overnemen van de motie is er niet.
Ouwehand (PvdD) hekelt de houding van Rutte en roept hem op 'te stoppen met dit spelletje'.
Ook Marijnissen (SP) mengt zich in de discussie. Ze vindt het antwoord van Rutte 'onacceptabel'. De zorgverleners zijn volgens haar 'het fundament om ons hier doorheen te trekken'.
Volgens Rutte is salariëring maar een deel van het probleem binnen de zorg. Personeelstekorten en plezier in het werk spelen ook mee. Volgens de premier wordt aan alle drie de onderdelen gewerkt, maar is er niet genoeg geld om daar bovenop 'ook nog eens' een extra loonsverhoging te doen.
Het debat gaat weer verder. Het woord is aan premier Rutte. Hij wil eerst wat zeggen over het persmoment van gisteravond.
Maar PVV-leider Geert Wilders beslist anders. Die wil het eerst over iets anders hebben: de aangenomen motie om de zorgsalarissen extra te verhogen. ,,Ik heb mij te verhouden tot een motie, ik heb mij er niet aan te houden'', aldus Rutte. ,,Wij menen dat wij deze motie al uitvoeren.'' Daar is Wilders het totaal niet mee eens. ,,Wat moeten we in hemelsnaam doen als zelfs het middel van een parlementaire meerderheid al niet meer helpt?''
Volgens Rutte is een aangenomen motie 'zeer relevant'. Maar het kabinet hoeft een motie niet uit te voeren, aldus de premier. ,,Wij hebben ons ertoe te verhouden.'' Dat betekent volgens hem dat er een politieke reactie van het kabinet moet komen. Die reactie kwam er vanmiddag: er komt geen extra, structurele loonsverhoging.
Schorsing tot 17.15 uur
Einde van de eerste termijn van de zijde van de Kamer. Voorzitter Arib schorst het debat tot 17.15 uur. Daarna is het woord aan premier Rutte en de ministers De Jonge en Van Ark voor de beantwoording van de gestelde vragen.
De laatste spreker in deze termijn is Henk Krol. Ook hij vindt dat de motie voor salarisverhoging voor zorgpersoneel gewoon uitgevoerd moet worden.
Door met Wybren van Haga, die meent dat er een speciaal coronaziekenhuis zou moeten worden ingericht. Hij hekelt de 'disproportionele maatregelen' die werden ingesteld omdat het kabinet de eigen aanpak 'niet op orde' zou hebben.
Nu Femke Merel van Kooten-Arissen. Ze heeft kritiek op de regels rond de bonus voor zorgmedewerkers, die volgens haar onduidelijk zijn. Het kabinet moet daarmee aan de slag.
De volgende is Thierry Baudet (FvD), die we nog niet hebben gehoord vandaag. Hij vraagt aandacht voor alle mensen die kwetsbaar zijn voor corona, maar ook mensen die kwetsbaar zijn door de maatregelen. Hij hekelt de voorbereiding van het kabinet op de tweede golf.
Azarkan is klaar, nu door met Corrie van Brenk (50Plus). Ze wil weten wat het kabinet gaat doen voor de ouderenzorg, evenals de vereenzaming van veel ouderen. Zij mogen nu in de tweede golf niet worden vergeten, benadrukt ze.
Door met Farid Azarkan (Denk). De gedeeltelijke lockdown is het gevolg van het overheidsbeleid, meent hij. ,,Dat zeg ik niet alleen, dat zegt ook het OMT.''
Ook Azarkan hekelt de communicatie rond de verlenging van de maatregelen tot 'zeker' in december. ,,Totaal onduidelijk'', zegt hij. Bovendien weten we nog helemaal niet wat de resultaten van het maatregelenpakket is, benadrukt Azarkan.
Nu Kees van der Staaij (SGP). Hij vraagt zich af of er geen tunnelvisie ontstaat rond de aanpak van corona. ,,Wat staat er nog meer op het spel dan die goede zorg?'' Volgens hem moeten we ook op de sociaal-maatschappelijke schade letten.
Het woord is aan Esther Ouwehand (PvdD). Volgens haar speelt het kabinet met vuur, door te wachten met extra maatregelen. Dat geldt volgens haar ook voor de veehouderij. Ze wil onder meer een Europees verbod op de nertsenhouderij, maar ook op allerlei soorten bond uit China, die zelf ook voor een 'enorme pandemie' zouden kunnen zorgen.
Door met Carla Dik-Faber (ChristenUnie). Opnieuw meldt Wilders zich aan het eind van haar betoog, ook dit keer over de zorgsalarissen. Volgens Dik-Faber is het antwoord van het kabinet 'wel in de geest van de motie'. Dat Wilders ontevreden is met het antwoord, doet daar niks aan af, meent ze.
De volgende spreker is Lodewijk Asscher (PvdA). ,,Hoop is de vader van de gedachte. Dat is een gevaarlijke strategie'', zegt hij. Asscher wil een radicaal andere aanpak van de coronacrisis. Ook hij pleit voor meer salaris voor zorgpersoneel. ,,Dit is een crisis zonder weerga.''
Door met Lilian Marijnissen (SP). ,,Schaamteloos hoe er met de zorgverleners wordt omgegaan'', zegt ze. ,,We zullen blijven strijden voor een eerlijke beloning'', herhaalt ze haar eerder betoog.
Marijnissen mist een duidelijke strategie bij het coronabeleid. ,,We willen duidelijk perspectief, en daarvoor is testcapaciteit en bron- en contactonderzoek cruciaal.''
De SP-leider wil dat het kabinet 'echt meer' doet om het coronavirus aan te pakken.
Het woord is aan Jesse Klaver (GroenLinks). Het gaat niet goed, stelt hij vast. Volgens hem is er tijdens de tweede coronagolf minder bereidheid om de regels te volgen. Dat komt volgens hem door een 'gebrek aan perspectief'. ,,Dat baart mij zorgen.''
Ook Klaver valt over de manier waarop verlening van de maatregelen gisteren is aangekondigd. De communicatie is niet orde, stelt hij vast.
Opnieuw meldt Wilders (PVV) zich voor de zorgsalarissen. Hij stelt Van Weyenberg dezelfde vraag als bij diens collega's van de VVD en CDA: moet een aangenomen motie niet gewoon worden uitgevoerd door het kabinet.
Van Weyenberg sluit zich aan bij het kabinet en herhaalt net als zijn voorgangers dat het kabinet al veel doet. ,,Ik ben ook wel eens ontevreden geweest over wat het kabinet met een motie van mij heeft gedaan.''
Marijnissen (SP) sluit zich aan bij Wilders en roept opnieuw op de motie uit te voeren.
Door met Steven van Weyenberg (D66), die partijleider Rob Jetten vandaag vervangt. Jetten is positief getest op corona en zit in quarantaine. Hij begint over de 'tussen neus en lippen door' aangekondigde verlenging van de maatregelen tot in december. Staatssecretaris Mona Keijzer ontkende dat gisteravond aan tafel bij Op1. ,,Klopt het nou dat de maatregelen zijn verlengd en had dat niet op een andere manier gecommuniceerd moeten worden?''
Ook staat Van Weyenberg stil bij het onderwijs. ,,Wat kan daar extra om te zorgen dat er minder besmettingen zijn, en dat iedereen zich veilig voelt'', vraagt hij het kabinet.
Klaver (GroenLinks) vraagt ook naar de salarisverhoging voor zorgpersoneel. Volgens hem gaan zorgmedewerkers er straks niet op vooruit, onder meer door de economische klap van de coronacrisis.
Heerma herhaalt dat de salarissen van zorgpersoneel de afgelopen jaren al flink zijn gestegen, 'harder dan in andere sectoren'.
Ook Jesse Klaver (GroenLinks) begint over de zorgbonus. Hij zegt veel berichten te krijgen van mensen die zeggen recht te hebben op die bonus, maar die niet te krijgen vanwege onduidelijke regels. ,,Het gaat over waardering'', brengt hij in herinnering.
,,Hier doet zich iets heel cynisch voor. Namelijk deze mensen in de ziekenhuizen, ik heb het nu weer zelf mogen zien, op zo’n intensive care, die dubbele diensten draaien, die soms met gevaar voor eigen leven daar werken… Mijn zusje is zelf arts, die heeft onlangs ook zelf in het ziekenhuis gelegen met corona. Dit zijn mensen die proberen het virus niet te ontwijken, die gaan er naartoe. De hele coronacrisis die zij moeten oplossen, heeft een enorm effect op de economie'', zegt Klaver. ,,Het zorgt ervoor dat er geen extra geld bijkomt voor hun salarissen komend jaar. En ja, er zijn afspraken gemaakt in de CAO, dus het kan best zo zijn dat die salarissen komende jaren op orde blijven. Maar dat gaat wel ten koste van nieuwe mensen die kunnen worden aangenomen, van investeringen die kunnen worden gedaan. Moeten we niet met elkaar ervoor zorgen dat ze er niet op achteruit komt? Want zover zijn we gekomen.''
Heerma erkent dat er knelpunten zijn, maar verwijst naar het kabinet voor beantwoording hoe dat is opgelost.
Lodewijk Asscher (PvdA) en Femke Merel van Kooten-Arissen vragen allebei naar de onduidelijkheid rond de bonus voor zorgmedewerkers. Volgens hen is onduidelijk wie nou aanspraak kan maken op die bonus. 'Een splijtzwam', menen ze.
Heerma gaat er naar eigen zeggen vanuit dat de zorgbonus bij de juiste personen terecht komt.