Het vliegverkeer in Kaboel komt weer een beetje op gang. Volgens de site Flightradar24 is er vanmorgen een vliegtuig uit Abu Dhabi in de Afghaanse hoofdstad geland. Het gaat om een toestel dat medische noodhulp uit de Verenigde Arabische Emiraten heeft gebracht. Ook is er volgens de laatste berichten een diplomaat uit Qatar met een vliegtuig uit zijn land geland en is een toestel kennelijk uit Kazachstan opgestegen voor een vlucht richting de Golf.
Volgens de site van de Afghaanse luchtvaartmaatschappij Ariana zou er vandaag een vlucht van Kaboel naar Kandahar en terug zijn, maar de site gaf later aan dat vlucht zaterdag is.
Aan de heropening van het vliegveld van Kaboel wordt nog gewerkt. Daarvoor is inmiddels technische hulp uit Qatar ingevlogen. De burgerluchtvaart kwam vrijwel geheel stil te liggen na de inname van Kaboel op 15 augustus door de taliban. Circa tien dagen geleden werden alle niet-militaire vluchten van en naar Kaboel door de Afghaanse luchtvaartautoriteiten stilgelegd.
De eerste honderd evacués uit Afghanistan verlaten vrijdagmiddag legerplaats Harskamp in het gelijknamige dorp op de Veluwe. Ze gaan naar Heumensoord bij Nijmegen. In dat natuurgebied zijn paviljoens opgebouwd als noodopvang. De evacués die eerder op het Marine Etablissement in Amsterdam verbleven zijn ook op Heumensoord ondergebracht.
De eerste Afghaanse evacués arriveerden vorige week dinsdag in Harskamp. In barakken op de legerplaats waren achthonderd plaatsen voor hen vrijgemaakt. Nog dezelfde avond braken rellen uit voor de poort van de legerplaats. Het was al bekend dat de noodopvang in Harskamp niet lang zou duren, aangezien Defensie het oefenterrein zelf dringend nodig heeft.
De Europese Unie wil een gezamenlijke vertegenwoordiging opzetten in Kaboel om contacten te onderhouden met de taliban. Van erkenning van het nieuwe bewind in Afghanistan is voorlopig geen sprake, maar onder vijf voorwaarden wil de EU wel met de taliban praten.
De ambassades van Nederland en andere EU-landen in Kaboel zijn ontruimd en gesloten nadat Kaboel werd ingenomen. Zodra het veilig genoeg is, komt er voorlopig een EU-vertegenwoordiging terug, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell na overleg met buitenlandminister Sigrid Kaag en haar EU-collega's.
Om besprekingen met de EU mogelijk te maken, moeten de taliban vrije doorgang geven aan mensen die het land willen verlaten, hebben de ministers afgesproken. Verder moeten ze de macht delen met andere groepen en een 'inclusieve' regering vormen. Ook dienen ze de mensenrechten, de persvrijheid en de rechtsstaat te eerbiedigen en humanitaire hulp toe te laten. Ten slotte mag Afghanistan ook niet weer uitgroeien tot uitvalsbasis voor terroristen die het op het Westen hebben voorzien.
De EU-vertegenwoordiging in Kaboel moet de unie helpen om na te gaan of de taliban zich aan de voorwaarden houden, zegt Borrell. Ook kan zij met de taliban afspraken maken over het alsnog evacueren van achtergebleven personeel van EU-landen en anderen die onder de taliban gevaar lopen.
Lees hier het hele artikel.
Vier dagen nadat de taliban de macht hadden gegrepen, nam Afghaans YouTuber en beginnend journaliste Najma Sadeqi (20) haar laatste video op. Zij kwam om tijdens de zelfmoordaanslag bij de luchthaven van Kaboel. Najma wilde het land verlaten met haar broer en neef om aan het regime van de taliban te ontsnappen. Op 26 augustus kwamen de drie om het leven bij de aanslag, zo bevestigen drie collega’s van Najma aan CNN.,,Omdat we niet mogen werken en onze huizen niet kunnen verlaten, moest ik wel nog een laatste video voor jullie opnemen”, zegt Najma in haar video. Ze zit op haar bed en vraagt haar volgers om voor haar te bidden. ,,In deze video neem ik afscheid van jullie allemaal.” Najma is doodsbang om op straat te gaan, vertelt ze. ,,Het leven in Kaboel is erg moeilijk geworden, vooral voor diegenen die vroeger gelukkig en vrij waren. Ik hoop dat het maar een nare droom is waaruit we op een dag wakker kunnen worden. Maar ik weet dat dat niet kan.” De Afghaanse YouTuber wordt af en toe stil en probeert haar tranen te onderdrukken. ,,Ik weet dat het klaar is.”
De 20-jarige Najma studeerde journalistiek in Kaboel en was lid van het YouTube-kanaal ‘Afghan Insider’. In hun video’s gaven Najma en haar vriendin Rohina inzicht in het dagelijkse leven in Afghanistan.
Lees hier het hele verhaal.
De Afghaanse luchtvaartmaatschappij Ariana heeft aangekondigd vandaag weer te vliegen in Afghanistan zelf. Ook zijn er weer vluchten met hulpgoederen en medicijnen onderweg naar Mazar-i-Sharif en Kandahar, meldt de VN.
Intussen zijn de taliban bezig met het vormen van een nieuwe regering. Deze zou spoedig worden aangekondigd. Volgens tenminste drie bronnen in de taliban wordt Mullah Baradar, het politieke hoofd en mede-oprichter van de taliban, de leider van de nieuwe overheid in Afghanistan. Bij het presidentiële paleis in Kaboel hebben zich tientallen demonstranten verzameld. Zij willen dat de taliban vrouwenrechten respecteren en ook vrouwen opnemen in de nieuwe regering.
Lees hier het hele verhaal.
Demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) vindt het 'onbegrijpelijk' dat naar Nederland gevluchte Afghanen weer terug zijn gegaan naar hun geboorteland. Toen de evacuatie bezig was, werd het kabinet verrast door het grote aantal Nederlanders dat in Afghanistan verbleef ondanks een negatief reisadvies voor dat land.
,,Ik vind het soms zelf wel onbegrijpelijk dat mensen, terwijl ze hier naartoe gevlucht zijn, ook weer uiteindelijk daar naartoe zijn gegaan, terwijl de situatie al niet goed was", zei Bijleveld vrijdag voor aanvang van de ministerraad. Defensie heeft meer dan 2500 mensen uit Afghanistan gehaald, maar er zijn honderden achterblijvers.
Vorige week bleken meer dan 1250 Nederlanders in Afghanistan te verblijven. Het zou veelal gaan om mensen met Afghaanse wortels die op familiebezoek waren. Tot voor kort waren er nog lijnvluchten naar Afghanistan. Turkije en Qatar proberen het vliegveld van Kabul inmiddels weer operationeel te maken.
Het kabinet wil Nederlanders en Afghanen die hierheen mogen komen, zo snel mogelijk ophalen. Buitenlandse Zaken meldt ongeveer zeshonderd mensen in beeld te hebben met wie wordt gesproken over hulp bij het verlaten van Afghanistan. Het gaat om onder anderen Nederlanders, statushouders en familieleden die in aanmerking komen voor gezinshereniging.
Bijleveld zegt dat haar ministerie contact heeft met Afghanen die voor Defensie hebben gewerkt. Toen de evacuatie vanuit de Afghaanse hoofdstad Kaboel vorige week gedwongen moest stoppen, bleven er volgens Bijleveld een dertigtal tolken achter die voor de Nederlandse missie hebben gewerkt in Afghanistan.
De Amerikaanse president Joe Biden heeft donderdag een bezoek gebracht aan de militairen die gewond zijn geraakt bij de aanslag in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Biden bezocht de gewonde militairen in het militaire ziekenhuis Walter Reed in Bethesda, meldt het Witte Huis in een verklaring.
Biden werd tijdens zijn bezoek vergezeld door zijn vrouw Jill. Zondag waren Biden en zijn vrouw ook bij een plechtigheid op een militaire basis, waar de dertien Amerikaanse soldaten werden herdacht die omkwamen bij de aanslag.
De president zei vorige week 'enig besef' te hebben van het verlies dat de families voelden. Hij doelde daarmee op het verlies van zijn zoon Beau Biden, die in het leger diende en later stierf aan hersenkanker. Hij werd gedurende lange tijd verzorgd in het ziekenhuis Walter Reed. ,,Je krijgt het gevoel alsof je een zwart gat in wordt gezogen, er is geen uitweg", zei Biden. ,,Ik voel jullie pijn."
Zeker 17.000 Afghaanse vluchtelingen wachten op Amerikaanse militaire bases in Duitsland op een vlucht naar de Verenigde Staten. Generaal Tod Wolters, de commandant van de troepen van de VS in Europa, zei donderdag in een videogesprek met journalisten dat de vluchtelingen momenteel gecheckt worden en er naar aanleiding van die controles tot nu toe één verdacht persoon is aangehouden.
Op de Ramstein Air Base in het westen van Duitsland bevinden zich momenteel nog 12.000 Afghaanse vluchtelingen die in de afgelopen weken met evacuatievluchten uit Kaboel zijn gehaald. Zo'n 5000 Afghanen zijn tijdelijk ondergebracht op een andere Amerikaanse legerbasis in het land, Rhine Ordnance Barracks. Zij bevinden zich in tenten en hangars op het luchthaventerrein.
Volgens Wolters huisvesten Amerikaanse legerbases in Italië en Spanje momenteel 4300 Afghaanse vluchtelingen in afwachting van de controles. Vluchtelingen worden tweemaal gecheckt voordat zij naar de VS vliegen: een keer bij aankomst op de legerbases, nogmaals voor vertrek naar de VS. De verdachte in hechtenis vormt ,,geen ernstige bedreiging".
De generaal prijst de hulp van de Duitse, Spaanse en Italiaanse autoriteiten, van wie hij ,,100 procent" ondersteuning krijgt. In totaal zouden er 123.000 mensen uit Kaboel zijn gehaald nadat de taliban aan de macht kwamen.
De Afghaanse taliban-heersers bereiden zich voor om hun nieuwe regering te onthullen, terwijl de economie op het punt staat in te storten. Taliban-functionaris Ahmadullah Muttaqi zei op sociale media dat de ceremonie wordt voorbereid in het presidentiële paleis in Kaboel, terwijl de particuliere omroep Tolo meldt dat een aankondiging over een nieuwe regering op handen is.
De legitimiteit van de nieuwe regering in de ogen van internationale donoren en investeerders zal cruciaal zijn voor de economie, aangezien het land strijdt tegen droogte en verwoestingen door het conflict dat het leven kostte aan naar schatting 240.000 Afghanen.
Een internationale poging om leden van het Afghaanse nationale meisjesvoetbalteam te evacueren mislukte vorige week nadat een zelfmoordaanslag op de luchthaven van Kaboel 169 Afghanen en 13 Amerikaanse militairen doodde.
Nu maken de meisjes zich zorgen of een wijdverbreide coalitie van voormalige Amerikaanse leger- en inlichtingenfunctionarissen, congresleden, Amerikaanse bondgenoten, humanitaire troepen en de kapitein van het Afghaanse vrouwenteam hen en hun dierbaren in veiligheid kan brengen.
,,Het zijn gewoon ongelooflijk jonge dames die in de achtertuin zouden moeten spelen, op de schommel zouden moeten spelen, met hun vrienden zouden moeten spelen, maar nu bevinden ze zich in een zeer slechte situatie omdat ze niets anders doen dan voetballen", zei Robert McCreary, een voormalig stafchef van het congres en ambtenaar van het Witte Huis onder president George W. Bush, die met speciale troepen in Afghanistan heeft gewerkt. ,,We moeten er alles aan doen om ze te beschermen, om ze in veiligheid te brengen."
De meeste leden van het Afghaanse vrouwenteam, opgericht in 2007, zijn vorige week geëvacueerd naar Australië. Maar de meisjes in de leeftijd van 14-16 jaar en hun families kunnen ook het doelwit zijn van de taliban - niet alleen omdat het voor vrouwen en meisjes verboden is om te sporten, maar ook omdat ze pleitbezorgers waren voor meisjes en actieve leden van hun gemeenschap, aldus Farkhunda Muhtaj, die aanvoerder is van het nationale vrouwenelftal van Afghanistan en in Canada woont.
,,Ze zijn er kapot van. Ze zijn hopeloos, gezien de situatie waarin ze zich bevinden", aldus Muhtaj, die contact houdt met de meisjes en hen aanspoort kalm te blijven.
Er zijn de afgelopen dagen minstens vijf mislukte pogingen geweest om de meisjes te redden. De redding is ingewikkeld vanwege de grootte van de groep: 133 mensen, waaronder de 26 jeugdteamleden. Velen hebben geen paspoort of andere noodzakelijke documentatie om aan boord te gaan van vluchten vanuit Kaboel.
McCreary zei dat de missie - Operation Soccer Balls genaamd - samenwerkt met andere landen, in de hoop dat de meisjes zich uiteindelijk in de VS zullen vestigen. Hij zei dat Australië, Frankrijk en Qatar interesse hebben getoond om te helpen. Hij drong er ook bij de taliban op aan om het vertrek voor de groep te vergemakkelijken, omdat hij zei dat dit goodwill zou creëren.
,,Als we een beschermende bubbel rond deze vrouwen en jonge meisjes kunnen plaatsen... Ik geloof echt dat de wereld zal opstaan en het zal opmerken en aan zal bieden ze op te vangen," zei McCreary.
Afghanistan zal worden geregeerd in de stijl van het sjiïtische buurland Iran. Talibanleider Hibatullah Akhundzada wordt de geestelijk leider. Hij krijgt over alles het laatste woord. Onder hem komen wel een president en een regeringsleider of premier. De soennitische extremisten van de taliban, die half augustus de macht hebben overgenomen, hebben dit volgens nieuwszender al-Arabiya woensdag gezegd.
De soennieten hebben geen strikte religieuze hiërarchie zoals sjiïeten met bijvoorbeeld ayatollahs. Akhundzada wordt door de woordvoerder 'Bevelhebber van de gelovigen' genoemd. Hij zou in die functie als geestelijk leider wel actief deelnemen aan de islamitische regering van het land.
In Iran greep in 1979 de aartsconservatieve sjiïtische geestelijkheid de macht. De stichter van de Islamitische Republiek Iran, Ruhollah Khomeini (1902-1989), werd geen president maar stond als geestelijk leider boven de regering, wetgevers en rechters. Dat is nog steeds zo onder de ayatollah Ali Khamenei die zijn greep op het land in omstreden verkiezingen eerder dit jaar alleen maar heeft verstevigd.
De Verenigde Naties waarschuwen voor een voedselcrisis in Afghanistan. Er dreigt hongersnood, zegt VN-functionaris Ramiz Alakbarov. Hij vreest dat het voedsel in deze maand opraakt. Dat zou een extra probleem zijn voor de taliban die de orde proberen te herstellen na decennia van oorlog.
Alakbarov, de humanitaire coördinator van de VN in Afghanistan, zei woensdag dat ongeveer een derde van de 38 miljoen inwoners van het land in 'nood' of een 'crisissituatie' is wat betreft voedselvoorziening. Met de winter in aantocht en een aanhoudende ernstige droogte, is er meer geld nodig om de bevolking te helpen.
Het Wereldvoedselprogramma van de VN heeft de afgelopen weken aan tienduizenden mensen voedselpakketten uitgedeeld. Maar van de 1,3 miljard dollar die nodig is voor hulpverlening, is slechts 39 procent ontvangen. Alakbarov: ,,Zonder aanvullende financiering zullen de voedselvoorraden eind september opraken."
Een Afghaanse voormalige tolk van de Amerikaanse strijdkrachten die in 2008 toenmalig senator Joe Biden heeft helpen redden, is met zijn gezin ondergedoken uit angst voor de nieuwe machthebbers in Kaboel. De man, die uit veiligheidsoverwegingen enkel Mohammed wordt genoemd, heeft naar eigen zeggen vergeefs om hulp van Biden gevraagd, die hij uit een afgelegen streek tijdens een sneeuwstorm heeft gered, bericht The Wall Street Journal (WSJ).
Huidig president Biden was toen samen met twee andere senatoren, Chuck Hagel en John Kerry, op bezoek in Afghanistan. De helikopter waarin ze vlogen, werd tijdens een sneeuwstorm gedwongen te landen in een afgelegen gebied. Mohammed was jaren werkzaam bij speciale eenheden van de Amerikanen. Hij ging met een klein team de bergen in om de gestrande senatoren te redden. Die missie slaagde.
Maar dertien jaar later is Mohammed er niet in geslaagd alle paperassen voor toegang tot de VS tijdig rond te krijgen. Hij worstelde een jaar lang met de Amerikaanse bureaucratie om hemzelf, zijn vrouw en vier kinderen het land uit te krijgen. Bij het vertrek van de Amerikanen maandag van het vliegveld van Kaboel was Mohammed nog steeds niet als vluchteling of immigrant erkend. Hij heeft zich in gesprek met de WSJ tot Biden gericht en zei: ,,Hallo meneer de president, red mij en mijn familie, vergeet me niet!"
Een woordvoerster van het Witte Huis heeft gereageerd en zei dat hij niet wordt vergeten. ,,Wij zijn dankbaar voor uw strijd 20 jaar aan onze zijde, en wij zullen uw diensten eren en u daar uit halen.''
De laatste Afghaanse evacués worden donderdag van de noodopvang in het Marine Etablissement Amsterdam verhuisd naar Heumensoord. Vandaag zijn er volgens Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) 99 evacués vanuit Amsterdam naar het natuurgebied tussen Nijmegen en Malden overgebracht.
Defensie heeft het terrein in Amsterdam zelf nodig, vandaar dat de evacués worden overgeplaatst. De 99 evacués gingen woensdag in twee bussen naar Heumensoord.
Tot uiterlijk 1 januari biedt het terrein in het bos in eerste instantie noodopvang aan 450 Afghaanse vluchtelingen, later kan dat uitgebreid worden naar 750 tot maximaal 1000 mensen. Er zijn stevige paviljoens gebouwd die de bewoners beschermen tegen de kou in de wintermaanden. Eerder werd het terrein in 2015 gebruikt voor met name Syrische asielzoekers. Toen werden er tenten opgezet.
In de Qatarese hofdstad Doha heeft vandaag een ontmoeting plaatsgevonden tussen de Afghaanse taliban en een delegatie van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat melden een woordvoerder van de taliban en de Afghaanse nieuwssite TOLOnews op Twitter. Het is niet duidelijk of minister Sigrid Kaag bij het gesprek aanwezig was.
Volgens de Afghaanse bronnen was namens de taliban Mohammed Abbas Stanekzai afgevaardigd. Hij staat aan het hoofd van de delegatie die de beweging in Qatar heeft. In de Golfstaat vindt veel diplomatiek overleg plaats tussen de taliban, die vorige maand de macht grepen in Afghanistan, en andere landen.
In het gesprek zouden onder meer de situatie in Afghanistan, de reismogelijkheden voor Afghanen en buitenlanders en de situatie rond het vliegveld in Kaboel aan bod zijn gekomen. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de ontmoeting nog niet bevestigd.
Eerder werd bekend dat demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken deze week naar meerdere landen in de regio reist. Vandaag was Kaag in Qatar. Daar gaf ze een persconferentie met haar Qatarese ambtgenoot. Bij het bekend worden van de reis naar de regio was nog niet duidelijk of Nederland ook met de taliban zou spreken.
Tientallen Britse militairen zitten na de evacuatiemissie in Afghanistan samen in quarantaine in Colchester. Het gaat volgens een ingewijde om een proefproject van de strijdkrachten. Die laten soldaten na een zware en gevaarlijke missie samen bijkomen.
,,Militairen kunnen elkaar binnen een groep ondersteunen. Ze zitten dan niet in hun eentje in een hotelkamer", zegt de bron binnen Defensie tegen nieuwszender Sky News. Het leger hoopt dat de nieuwe aanpak gunstig uitpakt voor het welzijn van de militairen.
De paratroepen waren de afgelopen weken betrokken bij de evacuatie van mensen uit Afghanistan, waar de moslimextremisten van de taliban de macht hebben gegrepen. Sommige militairen die deelnamen aan de missie brengen hun quarantaineperiode nu door op veldbedden in een grote sporthal.
Afghanistan wordt door de Britse regering gezien als coronarisicogebied. De militairen worden soepeler behandeld dan andere reizigers uit een land dat op de 'rode lijst' staat. Er geldt een quarantaineperiode van tien dagen, maar als ze twee keer negatief testen mogen ze de laatste vijf dagen in principe thuis doorbrengen.
Niet iedereen is enthousiast over de wijze waarop het proefproject wordt uitgevoerd. Een anonieme legerofficier zei tegen Sky News dat het verblijf in de sporthal wel erg spartaans klinkt voor militairen die een zware en risicovolle missie.
Verzekeringsmaatschappijen willen vrijwel geen vliegtuigen van de burgerluchtvaart verzekeren die naar Afghanistan gaan. Het is in hun ogen te gevaarlijk nu na het vertrek van de Amerikanen uit dat land.
Er zijn vrijwel alleen militaire vliegtuigen in het luchtruim van Afghanistan geweest sinds half augustus. De Verenigde Naties hebben maandag een vlucht op Mazar-i-Sharif weten te regelen met behulp van een civiel vliegtuig van de Afghaanse luchtvaartmaatschappij Kam Air. Maar toen was er nog net Amerikaanse controle over het luchtruim. Dinsdag vloog volgens de site Flightradar24 een klein civiel toestel van Islamabad richting Mazar-i-Sharif in Noord-Afghanistan, maar vlakbij die stad keerde het toestel plotseling om en vloog weer terug naar Pakistan.
De verzekeraars vinden het nu te riskant door de afwezigheid van enige controle van het luchtruim, raketaanvallen en mogelijke aanslagen op het vliegveld van Kaboel. Afgelopen week schoten de verzekeringspremies omhoog. De prijs van een 'casco oorlogsverzekering' vervijfvoudigde volgens een betrokken verzekeringsagent in Londen. De taliban willen om verscheidene redenen dat er weer snel gevlogen wordt en zijn in gesprek met voor zover bekend Qatar en Turkije.
De taliban hebben de Nationale Verzetskrachten (NRF) in de Afghaanse Panjshirvallei opgeroepen hun verzet te staken. De bergachtige regio ten noordoosten van Kaboel is het laatste gebied in het land dat weerstand biedt aan het nieuwe regime in Afghanistan.
Dinsdag zijn de taliban een nieuw offensief begonnen tegen de NRF. Volgens de voormalige defensieminister van het land Bismillah Mohammadi hebben de verzetskrachten daarbij de tegenaanval ingezet en 34 talibanstrijders gedood en 65 verwond. Maandag waren er ook al gevechten in het gebied tussen de taliban en verzetsstrijders.
,,Mijn broers, we hebben ons best gedaan het Panjshirprobleem op te lossen met overleggen en onderhandelingen", zei de taliban-leider Amir Khan Muttaqi in een gesproken bericht op Twitter. ,,Nu de onderhandelingen zijn stukgelopen en de taliban Panjshir hebben omsingeld, zijn er nog altijd mensen binnen die de problemen niet vredig willen oplossen."
Maar de verzetskrachten lijken zich de oproep niet aan te trekken. ,,We staan klaar Panjshir te verdedigen en onze laatste druppel bloed daarvoor te geven", zegt een bewoner van de vallei. Een andere verzetsstrijder zegt: ,,Iedereen heeft een wapen op z'n schouder en is klaar om af te vuren. Iedereen praat over verzet."
Opnieuw is een Amerikaanse parlementariër zelfstandig afgereisd naar de regio Afghanistan om een evacuatiemissie op touw te zetten. De Republikeinse afgevaardigde Markwayne Mullin vroeg de Amerikaanse ambassadeur in Tajikistan volgens de krant The Washington Post om hulp om een helikopter te kunnen huren, waarmee hij vijf Amerikanen uit Afghanistan wilde halen. Toen de ambassadeur hem niet kon helpen, zou Mullin hem en ander ambassadepersoneel hebben bedreigd, meldt de krant.
Het is onbekend waar Mullin zich bevindt na de mislukte poging de vrouw en vier kinderen uit Afghanistan te krijgen. Zijn woordvoerder laat op Twitter weten dat hij veilig is en dat hij alles op alles zal zetten om alle Amerikanen die zijn achtergelaten door president Biden thuis te brengen. Vorige week had het Congreslid al geprobeerd Afghanistan via Griekenland te bereiken.
Vorige week waren de Democraat Seth Moulton en de Republikein Peter Meijer van het Huis van Afgevaardigden ook al op eigen houtje naar Afghanistan vertrokken om naar eigen zeggen toe te zien op de evacuatie vanaf het vliegveld in Kaboel. Zij moesten uiteindelijk zelf door het Amerikaanse leger worden geëvacueerd.
Talibanstrijders houden woensdag in de stad Kandahar een parade met geplunderde Amerikaanse legervoertuigen, waaronder trucks en mogelijk een helikopter. Op een snelweg buiten de stad staat een lange rij militaire voertuigen met de zwart-witte vlag van de extremisten.
Eerder op de dag sprak de nieuwe gouverneur van Kandahar het volk toe. Er werd gedacht dat de hoogste leider van de taliban, Habitullah Akhundzada, zou verschijnen, maar dat gebeurde uiteindelijk niet. Inmiddels wachten mensen bij het cricketveld van Kandahar tot de parade begint. Kandahar is de geboorteplaats van de fundamentalistische taliban en was de hoofdstad van het eerste regime van de groepering in de jaren negentig.
De dag voor de parade vierden de taliban feest, omdat het Amerikaanse vertrek uit het Afghanistan was voltooid. De laatste Amerikaanse militair stapte maandagavond in een vliegtuig naar huis. Kort hierna schoten de taliban in de lucht en gingen aanhangers de straat op terwijl zij "God is de grootste" scandeerden en met de vlag van de taliban wapperden.
Het materiaal dat de taliban in de parade tentoonstellen is sinds de verovering van Afghanistan buitgemaakt. Na de machtsovername deelden ze beelden van hun strijders met handwapens of en in voertuigen die zijn achtergelaten door het Amerikaanse leger. Om te voorkomen dat er nog meer materiaal in handen van de taliban komt, maakten de Amerikanen voor hun vertrek tientallen voertuigen en vliegtuigen onklaar. Zo zijn banden kapotgeschoten en cockpitruiten ingeslagen.
De Europese Unie moet voorkomen dat zij nog eens de militaire kracht mist om bedreigde EU-burgers als die in Kaboel in veiligheid te brengen, vindt EU-president Charles Michel. Dat EU-landen zo op de Verenigde Staten moesten leunen om hun mensen te evacueren, heeft volgens Michel duidelijk gemaakt dat de EU moet streven naar "een groter vermogen om wereldwijd in actie te komen".
De evacuatie van personeel en andere burgers van EU-landen uit het door de taliban overrompelde Kaboel verliep moeizaam. Nederland en veel andere Europese landen bleken afhankelijk van de Amerikanen. Dat mag de EU niet nog eens gebeuren, vindt Michel, de voorzitter van de regeringsleiders van de EU-lidstaten.
..We moeten openlijk en met een heldere blik nadenken over een nieuwe fase in ons vermogen tot collectieve veiligheid en defensie", zei Michel op een strategische topconferentie in Slovenië. Voor die slotsom moet één 'Afghanistan' genoeg zijn, denkt hij.
Nu de evacuaties door westerse landen zijn afgerond, wordt de situatie in Kaboel met de dag erger, vertelt een Afghaanse arts die met zijn familie het land wil verlaten. De taliban vergroten hun aanwezigheid rondom de Afghaanse hoofdstad, waar de angst voor het nieuwe regime groeit. Ondertussen vluchten mensen naar de landsgrenzen en proberen ze buurlanden in te komen.
Rondom Kaboel hebben de taliban controleposten opgezet. Ze ondervragen iedereen die wil passeren, zegt de arts tegen het ANP. Hij hoort ook dat de taliban steeds gewelddadiger worden in andere provincies. ,,Ik leef in nog meer angst dan eerder", aldus de Afghaan. Na de overname beloofden de taliban dat mensen veilig waren, maar veel inwoners geloven dit niet. Na de eerste machtsovername in 1996 deden de taliban soortgelijke beloftes, maar al snel moesten vrouwen thuisblijven en werden mensen met stokslagen naar de moskee gedwongen onder gebedstijd.
Afghanen krijgen ook te maken met geldproblemen, nu het volgens de arts lastiger is om banken te bereiken. Uit angst voor zijn veiligheid kan hij zijn verblijfplaats niet verlaten en wordt het lastiger om zijn familie te ondersteunen. Hij en andere Afghanen leven in moeilijke omstandigheden en hopen op hulp van buitenaf.
De arts hoopte naar Nederland te kunnen komen, maar kwam uiteindelijk niet in aanmerking voor evacuatie naar Nederland.
De Nederlandse ambassade in de Afghaanse hoofdstad Kaboel verhuist na de machtsovername door de taliban tijdelijk naar Qatar. Dat zei demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) tijdens een bezoek aan de Golfstaat.
De laatste Nederlandse diplomaten verlieten Kaboel vorige week toen de evacuatiemissie stopte. Het ministerie heeft wel steeds gezegd dat de ambassade weer opengaat zodra de veiligheidssituatie het toelaat. In Qatar is een vertegenwoordiging van de taliban gevestigd.
Kaag is in Qatar om te bespreken wanneer de evacuatie uit Afghanistan weer hervat kan worden. Er zijn vermoedelijk nog honderden Nederlanders en anderen in Afghanistan die naar Nederland willen vertrekken.
Heropening luchthaven
Volgens de Franse regering zijn de Taliban in gesprek met Qatar en Turkije over heropening van de luchthaven. Morgen is Kaag in de Turkse hoofdstad Ankara voor overleg.Qatar heeft veel contact met de extreem-islamitische taliban. Achter de schermen heeft het land een belangrijke rol gespeeld bij de evacuatiemissie in Afghanistan, zei Kaag. Ze dankte haar collega Mohammed bin Abdulrahman al-Thani nadrukkelijk voor alle steun.
Volgens Kaag is het belangrijk dat de taliban een inclusieve regering vormen omdat dat belangrijk is voor de stabiliteit van het land. Ook moeten meisjes naar school kunnen gaan, vrouwen werken en moeten rechten van minderheden worden beschermd.
Deze voorwaarden zijn van belang voor de hervatting van humanitaire hulp, aldus Kaag. Nederland heeft vorig jaar Afghanistan maximaal 200 miljoen euro hulp beloofd voor vier jaar. Volgens de minister is stabiliteit in het land ook belangrijk voor Nederland, onder meer omdat een vluchtelingenstroom te voorkomen.
De bewindsvrouw ontmoette eerder op de dag nog de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Heiko Maas, die ook in Qatar voor overleg over Afghanistan is. Verder bezocht ze nog een opvangkamp voor Afghaanse vluchtelingen. Kaag reist vandaag door naar Pakistan.
Duizenden Afghanen mogen permanent in het Verenigd Koninkrijk blijven als ze in hun thuisland nauw hebben samengewerkt met Britse overheidsdiensten. Voor deze groep gold voorheen een maximale verblijfsduur van vijf jaar. De regeling geldt volgens Britse media voor ruim 8000 van de ruim 15.000 Afghanen die sinds 13 augustus naar het land zijn gekomen.
Zij hoeven door Operatie Warm Welkom, zoals de regering het noemt, nooit meer naar een ander land te verhuizen en kunnen zonder beperkingen op zoek naar een baan. Volgens de regering krijgen ze de "zekerheid en stabiliteit" om hun levens opnieuw op te bouwen en de kans om in de toekomst het staatsburgerschap te verwerven.
,,We zijn enorm veel verschuldigd aan degenen die met de strijdkrachten in Afghanistan hebben gewerkt en ik ben vastbesloten dat we hen en hun families de steun geven die ze nodig hebben om hun leven hier in het VK weer op te bouwen", zegt de Britse premier Boris Johnson.
De regering gaat er onder meer voor zorgen dat de Afghanen toegang hebben tot de zorg en kinderen zo snel mogelijk naar school kunnen. Ook krijgen ze een coronavaccin aangeboden. Meer dan zevenhonderd Afghanen die uit quarantaine zijn hebben hun eerste prik gehad.
Het voorkomen van een nieuwe vluchtelingenstroom was een van de hoofdonderwerpen van het gesprek dat demissionair premier Mark Rutte dinsdagavond had met de Franse president Emmanuel Macron.
,,Het laatste wat je wilt is een herhaling van wat gebeurde in 2015 en 2016 met de Syrische vluchtelingencrisis", aldus Rutte. ,,Iedereen is zeer gemotiveerd om dat te voorkomen." Daarom is het volgens Rutte belangrijk dat enige mate van stabiliteit en normaliteit terugkeert in Afghanistan.
Verder overlegden Rutte en Macron over het terughalen van mensen uit Afghanistan. Daarvoor is het belangrijk dat je weer 'een veilige presentie' krijgt in het land, aldus Rutte. De laatste Nederlandse diplomaten hebben het land vorige week verlaten toen de evacuatiemissie stopte.
Om mensen uit Afghanistan te krijgen zal Nederland 'op enig moment' rechtstreeks contact hebben met de taliban. Dat zal 'onder heel strikte voorwaarden', gebeuren. Het zal geen erkenning van het regime inhouden en het zal alleen als doel hebben om mensen te evacueren.
Afghanen die zelf naar buurlanden vluchten, kunnen 'niet zomaar' naar Nederland komen. ,,Dat zal afhangen van de achtergrond van de mensen. Dat zullen we per geval bekijken." Buitenlandse Zaken heeft lijsten opgesteld met mensen die geëvacueerd kunnen worden, zoals tolken. Rutte vindt dat andere vluchtelingen in de regio moeten worden opgevangen.
Op Twitter liet Rutte na afloop van het gesprek weten dat Nederland samen met andere Europese landen nog altijd bezig is met het voorbereiden van evacuaties. ,,Nederland, Frankrijk, Duitsland, VK en Italië werken intensief samen om snel een gezamenlijke post in Kaboel op te zetten om meer mensen in veiligheid te kunnen brengen."
Demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) is vertrokken naar Qatar, de eerste stop op een rondreis om te overleggen over Afghanistan. Het is onderdeel van een internationale inzet om de evacuatie uit Afghanistan weer op gang te brengen.
Woensdag overlegt de bewindsvrouw in Doha met haar ambtgenoot uit Qatar. De Golfstaat was eerder het gastland van onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de taliban, de nieuwe machthebbers in Afghanistan. Ook is er een vertegenwoordiging van de taliban in Qatar. Nederland heeft geen rechtstreeks contact met de taliban.
Later woensdag reist Kaag door naar Pakistan. Dat buurland van Afghanistan is de meest invloedrijke buitenlandse speler daar. Donderdag vliegt ze door naar de Turkse hoofdstad Ankara. De Turkse regering heeft aangegeven het internationale vliegveld van Kaboel wel te willen beveiligen.
De taliban, eigenlijk aartsvijanden van de Verenigde Staten, hebben Amerikaanse evacués regelmatig naar de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kaboel begeleid. De nieuwe machthebbers in Afghanistan deden dit na een geheim akkoord met de Amerikaanse strijdkrachten, meldt CNN. De nieuwszender baseert zich op twee defensiefunctionarissen die anoniem willen blijven.
De vluchtende Amerikanen kregen te horen dat ze zich bij bepaalde punten moesten verzamelen, zoals een gebouw dicht bij het vliegveld. Ze werden daar gecontroleerd door talibanstrijders. Die brachten de groepen Amerikanen vervolgens naar een ingang waar Amerikaanse troepen hen binnenlieten.
Afgelopen twintig jaar stierf er elke vijf uur een kind of raakte een kind verminkt in Afghanistan. Twintig jaar oorlog leidde tot bijna 33.000 kinderslachtoffers. Het zijn cijfers die kinder-rechten-organisatie Save the Children vandaag publiceert, op de dag dat de laatste troepen zich hebben teruggetrokken.
Nu de taliban naar eigen zeggen Afghanistan eindelijk onafhankelijk hebben gemaakt, schuiven ze een regering naar voren. Het regeringsapparaat en de economie liggen al een halve maand plat en het land leeft in angst voor de nieuwe heersers. Er is honger onder meer als gevolg van de geldontwaarding en het wegvallen van aanvoer van eerste levensbehoeften.
Prijzen van veel basisproducten zijn in twee weken meer dan 50 procent gestegen, zoals die van bakolie, tarwe en rijst. Door de ineenstorting van de pro-westerse regering van president Ghani hebben veel Afghanen helemaal geen inkomsten meer. Volgens Pakistaanse autoriteiten zijn al 3 miljoen Afghanen naar Pakistan gevlucht. Er dreigt vooral in steden grote hongersnood.
Zeventig Afghaanse evacués verhuizen dinsdagmiddag van het Marine Etablissement Amsterdam naar de noodopvang in natuurgebied Heumensoord tussen Nijmegen en Malden. De vluchtelingen worden in de loop van de middag verwacht volgens het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Ze zijn de eerste bewoners van het kamp dat in de bossen is opgebouwd.
Defensie stelde vorige week verschillende legerterreinen beschikbaar voor de noodopvang van de vluchtelingen uit Afghanistan. Maar van een aantal terreinen, zoals het Marine Etablissement en legerplaats Harskamp op de Veluwe, was al meteen bekend dat de evacués daar niet lang konden blijven. Defensie heeft die terreinen zelf nodig.
In Heumensoord heeft Defensie paviljoens opgebouwd voor de opvang van maximaal duizend mensen. In Heumensoord was in 2015 ook een tentenkamp als noodopvang voor met name Syrische asielzoekers. Gewoonlijk bouwt Defensie op het terrein elk jaar tenten op waar de militaire deelnemers aan de Vierdaagse slapen en verblijven.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel schat dat er nog ongeveer 10 duizend tot 40 duizend mensen in Afghanistan vastzitten die Duitsland had willen evacueren.
Het grootste gedeelte van de mensen die nog in Afghanistan is, werkte voor hulporganisaties. De meeste Afghanen die voor het Duitse leger werkten, zijn wel geëvacueerd, aldus de bondskanselier.
De taliban hebben vrijwel alle controleposten ontmanteld op de weg naar de luchthaven van Kaboel. Daar stapten maandagavond de laatste Amerikaanse militairen op het vliegtuig, waarna de extremisten bezit namen van het vliegveld.
Talibanleiders hebben inmiddels een triomfantelijk bezoek gebracht aan de voorheen zwaarbeveiligde luchthaven. Een elite-eenheid van de taliban, die Badri 313 heet, poseerde op het vliegveld voor foto's. Strijders toonden Amerikaanse geweren en de witte vlag van de taliban.
De Amerikanen hebben voor hun vertrek nog vele tientallen gepantserde voertuigen en vliegtuigen onbruikbaar gemaakt. Cockpitruiten zijn ingeslagen en banden kapot geschoten. Ook het luchtverdedigingssysteem C-RAM bleef achter.
Nu de taliban aan de macht zijn, vrezen veel Afghaanse Nederlanders voor de rechten van vrouwen en meisjes in het land. Velen zijn van mening dat vrouwenrechten langzamerhand zullen verdwijnen. Wij spraken Sodaba Abibzay, die als zevenjarig meisje met haar ouders naar Nederland vluchtte.
In Afghanistan bevinden zich na het vertrek van westerse militairen nog enkele honderden Britten. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab.
Het Verenigd Koninkrijk en andere westerse landen voerden de afgelopen twee weken een chaotische evacuatie uit vanaf het vliegveld in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Die is inmiddels ten einde gekomen. De laatste Amerikaanse militairen stapten maandagavond in het vliegtuig. Daarna namen de taliban bezit van de luchthaven.
Mart de Kruif, oud-commandant Landstrijdkrachten, sprak bij Op1 over de terugtrekking van Amerika uit Afghanistan en de mensen die daar achterblijven.
Zabihullah Mujahid, de officiële woordvoerder van de taliban, heeft dinsdagochtend het Afghaanse volk gefeliciteerd met de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit het land. 'Deze overwinning is van ons allemaal', zei hij op een persconferentie op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Mujahid noemde de uittocht van de Amerikanen 'een belangrijke les voor andere invasiemachten' en voor de wereld.
De talibanwoordvoerder sprak enkele uren nadat de laatste Amerikanen waren vertrokken. Afghanistan is nu 'een vrije en soevereine natie', verklaarde hij. ,,We willen goede relaties onderhouden met de VS en de wereld. We verwelkomen goede diplomatieke relaties met iedereen.’’
Na het vertrek van de Amerikanen gingen strijders van de taliban het terrein van de luchthaven op. Ze schoten in de lucht om hun overwinning te vieren. De fundamentalisten hebben NAVO-lidstaat Turkije gevraagd om technische hulp om het belangrijke vliegveld draaiende te houden, maar willen zelf de beveiliging doen.
De Turkse autoriteiten hebben nog niet ingestemd met het voorstel van de taliban. Het is ook nog onduidelijk welke vliegtuigmaatschappijen lijnvluchten met Kaboel gaan verzorgen nu de taliban daar weer aan de macht zijn.
Het Amerikaanse leger heeft een foto gepubliceerd van de laatste Amerikaanse militair die vertrekt uit de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Het gaat om generaal-majoor Chris Donahue.
Op de foto is te zien dat Donahue aan boord gaat van een transportvliegtuig van het type C-17.
De Verenigde Staten voltooiden hun terugtrekking uit Kaboel maandagavond. Daarmee kwam een einde aan 20 jaar westerse militaire aanwezigheid in het land waar de fundamentalistische taliban de macht ruim twee weken geleden overnamen.
Afghaanse Nederlanders die bij Defensie werken hebben de afgelopen tien dagen gesmeekt of familieleden uit Afghanistan, zoals broers en zussen, naar Nederland konden worden gehaald. Zij lopen gevaar vanwege het werk van hun Nederlandse familie. Minister Bijleveld besloot echter niet af te wijken van de IND-norm van 'kerngezin', waardoor veel van deze personen niet op de evacuatielijst kwamen.
Dit bevestigen meerdere bronnen aan de Volkskrant. Bij Defensie is volgens hen op hoog niveau debat over de kwestie geweest, maar dit wordt door een woordvoerder ontkend. De zaak ligt uiterst gevoelig, mede vanwege het werk dat deze Afghaans-Nederlandse medewerkers doen. In verschillende rollen bij Defensie gaat het om meer dan acht mensen, maar het probleem speelt ook bij voormalig personeel.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt dat bij het lokale personeel van de Nederlandse ambassade in Kaboel wél uitzonderingen zijn gemaakt en dat sommige medewerkers bijvoorbeeld een inwonende, afhankelijke ouder mochten meenemen. Volgens Defensie is op ministerieel niveau afgesproken - en herbevestigd door het kabinet - dat het 'alleen gaat om het kerngezin'. Ook over de gemaakte uitzonderingen zou 'gezamenlijk' zijn besloten.
De taliban is begonnen aan een offensief in de Panjshir-vallei. Dat is het enige gebied in Afghanistan dat ze nog niet in handen hebben. Er zouden diverse doden zijn gevallen, maar die kunnen nog niet worden bevestigd. De taliban zou internet- en telefoonverbindingen in het gebied hebben afgesloten.
Het Amerikaanse leger heeft bij zijn vertrek tientallen vliegtuigen en voertuigen achtergelaten op de luchthaven van Kaboel. Ook afweergeschut dat maandag nog gebruikt werd om een raketaanval van terreurbeweging Islamitische Staat af te slaan is achtergebleven, zei generaal Kenneth McKenzie, nadat hij bekend had gemaakt dat de terugtrekking uit Afghanistan was voltooid.
Volgens McKenzie gaat het om 73 vliegtuigen en helikopters, 27 Humvees en ongeveer 70 gepantserde gevechtsvoertuigen, met een kostprijs tot een miljoen dollar. Hij benadrukte dat al het materieel 'gedemilitariseerd' is, ofwel onklaar gemaakt. ,,Ze zullen nooit meer door iemand worden gebruikt", aldus de generaal.
De vliegtuigen stonden al op de luchthaven, toen de Amerikanen twee weken geleden met de evacuatieoperatie begonnen en waren al onklaar gemaakt.