Dit liveblog is gesloten
Einde van de stemmingen, en ook het einde van dit liveblog. Goedenacht!
Einde schorsing, nu tijd voor de stemmingen. Bekijk hier de volledige lijst van moties waarover gestemd wordt.
De VVD-motie over aanpassing van de begroting met twee miljard euro is aangenomen. Alle partijen stemden voor, behalve BIJ1.
Van het bedrag van 2 miljard euro is 300 miljoen bestemd voor defensie om achterstallig onderhoud in te lopen. Nog eens 500 miljoen euro gaat naar een een lagere energierekening, zowel voor huishoudens als mkb-bedrijven. Ook willen de vier de verhuurderheffing met 500 miljoen verlagen om daarmee meer woningbouw mogelijk te maken.
Daarnaast willen de partijen met een half miljard euro de salariskloof tussen primair en voortgezet onderwijs verkleinen. Ten slotte is 200 miljoen euro bedoeld om meer wijkagenten en 'groene’ boa's de straat op te sturen.
Einde van de Algemene Politieke Beschouwingen, Kamervoorzitter Bergkamp schorst de vergadering voor 20 minuten, daarna volgen de stemmingen.
We gaan weer verder, premier Rutte krijgt het woord om zijn oordeel te geven over de moties. Het zijn er meer dan 70, dus hij is daar wel eventjes mee bezig.
Kamervoorzitter Bergkamp schorst de vergadering voor 30 minuten. Daarna zal premier Rutte ingaan op alle moties.
Tot slot krijgt Omtzigt het woord. Hij roept het kabinet op met een woonvisie met maatregelen te komen om de problemen op de woningmarkt 'binnen een redelijke termijn' op te lossen.
Door met Van Haga. Hij dient een motie van wantrouwen in tegen minister De Jonge (Volksgezondheid) vanwege 'Dansen met Janssen'. Minister Schouten (Landbouw) krijgt een motie van afkeuring aan haar broek.
Van Haga krijgt kritiek van Jetten (D66), Klaver (GroenLinks) en Heerma (CDA), Segers (CU), Hermans (VVD) en Omtzigt, omdat dit geen debat met de twee ministers was. ,,Kies een ander moment'', luidt hun oproep.
Nu Simons (BIJ1). Ze vraagt het kabinet onder meer het minimumloon te verhogen naar 14 euro per uur om ongelijkheid in de samenleving tegen te gaan.
Van der Plas (BBB) bedankt iedereen en gaat snel door met haar moties. Ze vraagt het kabinet af te zien van de reductie van de veestapel. Ook wil ze af van de termen 'laag' en 'hoog' opgeleid, en wil ze dat het kabinet overstapt op 'praktisch', 'theoretisch' of 'universitair' opgeleid. ,,Zodat elke burger zich gewaardeerd kan voelen.''
Door met Den Haan, die het kabinet onder meer oproept 'integraal ouderenbeleid' op te nemen in het regeerakkoord.
Nu Azarkan (Denk). ,,Voor twee miljard vertimmerd in twee dagen, dat belooft nog wat. Hoopvol'', begint hij.
Van der Staaij (SGP) concludeert dat er 'heel wat gepolderd' is de afgelopen dagen, ondanks dat er nog geen nieuw kabinet is. Hij is redelijk tevreden over de uitkomst, ook al heeft hij niet overal zijn zin gekregen.
Eerdmans (JA21) zal de motie van Hermans steunen, maar is wel tegen de zeven miljard euro voor klimaatmaatregelen.
Hij roept het kabinet onder meer op onderzoek te doen naar het Deense asielbeleid, om daar onderdelen uit over te nemen.
Dassen (Volt) dient een motie in om een einde te maken aan het sociale leenstelsel voor studenten.
Door met Baudet (FvD). Hij leest enkele moties voor, waaronder een die verzoekt om een 'harde einddatum' waarop alle coronamaatregelen worden opgeheven.
Segers (CU) is blij met de afgelopen twee dagen, waarmee hij ook weer met meer optimisme naar de formatie kijkt. ,,Het houdt een keer op met dat oogcontact. Soms moet je gewoon een kwartslag draaien en aan de slag.''
Hij dient een motie in voor de afschaffing van het leenstelsel voor studenten.
Ouwehand (PvdD) pleit voor een 'radicale systeemverandering', ,,want zonder gaan we het niet redden''.
Ploumen (PvdA) en Klaver (GroenLinks) zijn blij met de handreikingen van de VVD, maar vinden het niet genoeg. Klaver waarschuwt vast dat als er een rechts minderheidskabinet komt, dat kan rekenen op 'stevige oppositie van GroenLinks', dat alles op alles zal zetten om het kabinet zoveel mogelijk 'linkse plannen' uit te laten voeren.
Marijnissen (SP) verwijt de VVD 'nog niet het begin van een oplossing' te hebben om de problemen op de woningmarkt aan te pakken. Ze wil daarom de verhuurderheffing afschaffen per motie, en dient ook een motie in om de huren van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023 te bevriezen.
Nu is het woord aan Heerma (CDA). Hij wil onder meer onderzoek naar een nieuw historisch museum.
De volgende spreker is Jetten (D66), die meent dat er een 'vleugje magie' in de zaal hangt. Hij roept het kabinet in een motie op excuses te maken voor het Nederlandse slavernijverleden.
Nu Hermans (VVD), die een motie indient om de begroting op een fors aantal gebieden te herzien, zoals VVD, D66, CDA en CU hebben afgesproken. Lees hier de verdeling zoals voorgesteld.
Omtzigt kaart aan dat het 'dus om een wijzing van de voormalig coalitiepartners gaat, over de begroting van de voormalig coalitiepartners'. Dat mag, maar is niet zo sjiek, meent hij, eraan toevoegend dat 'een aantal andere partijen' vermoedelijk geen belletje hebben gehad.
Wilders (PVV) houdt vol: Rutte is ongeschikt en moet zo snel mogelijk vertrekken. Hij wil nieuwe verkiezingen, en dient daar een motie voor in. Hij wil onder meer ook meer geld voor de zorg en politie, en lagere huren.
We gaan door met de tweede termijn van de zijde van de Kamer.
Rutte is klaar, daarmee is er een eind gekomen aan de eerste termijn van de zijde van de Kamer.
Kamervoorzitter Bergkamp schorst de vergadering voor 20 minuten.
Rutte komt de Kamer tegemoet: de verhoging van de zorgsalarissen wordt alsnog voor een deel betaald vanuit de vennootschapsbelasting, precies wat de aangenomen motie ook voorschreef.
Van der Staaij (SGP) vraagt Rutte om meer geld voor defensie. Hij vindt dat daar te weinig geld heengaat, in vergelijking met andere posten zoals klimaat. Hij benadrukt dat de nood bij defensie voor investeringen en materieel hoog is.
Rutte blokkeert dat niet, en geeft toe dat er meer geld naar defensie moet gaan willen de uitgaven op twee procent van het Bruto Binnenlands Product (BBP) komen, wat er 2024 moet zijn gehaald.
Ook de ChristenUnie sluit zich aan bij het verhogen van het bedrag waarop de Kamer inspraak kan hebben.
Tijdens de schorsing is duidelijk geworden dat de regeringspartijen VVD, D66 en CDA het bod verhogen om met andere partijen tot een aanpassing van de begroting te komen. In de Haagse wandelgangen circuleert inmiddels een bedrag van circa twee miljard euro.
Van dit bedrag zou 300 miljoen euro bestemd zijn voor defensie en 500 miljoen euro een lagere energierekening, zowel voor huishoudens als mkb-bedrijven. Ook ligt er een plan om de verhuurderheffing met 500 miljoen te verlagen om daarmee meer woningbouw mogelijk te maken.
Ook willen de partijen met een half miljard euro wat doen aan de salariskloof tussen primair en voortgezet onderwijs. Daarnaast is er een voornemen om voor 200 miljoen euro meer wijkagenten de straat op te sturen. Bronnen benadrukken wel dat deze bedragen nog niet vastliggen en dat er nog geschoven kan worden.
Iedereen is uitgegeten, het debat gaat over een paar minuten verder.
Schorsing tot 20.45 uur
Kamervoorzitter Bergkamp schorst de vergadering tot 20.45 uur voor het diner.
Ondertussen is GroenLinks-leider Jesse Klaver verkozen tot 'beste debater' tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. Het Nederlands Debatinstituut prijst Klaver voor zijn eigen betoog, goede interrupties en zijn 'bijdrage aan een scherp, maar constructief debat'.
Volgens Roderik van Grieken, directeur van het instituut, kwamen ook Gert-Jan Segers en Esther Ouwehand in de buurt van de titel.
Jetten (D66) vraagt of het kabinet excuses wil maken voor het Nederlandse slavernijverleden. Rutte is daar nog niet uit: hij snapt dat mensen daar behoefte aan hebben, maar twijfelt ook omdat het al zo lang geleden is. ,,Dat is een persoonlijk antwoord. Als er een meerderheid hier voor is, zal ik dat uiteraard doen.''
Klaver (GroenLinks) bij de microfoon. ,,Het is niet genoeg, ik wil een premier horen die dat ook zegt'', verwijst hij naar de documentaire over een aantal slachtoffers van de toeslagenaffaire.
,,Ik ben het daar mee eens'', reageert Rutte. ,,Er is totaal commitment om het af te wikkelen, maar een einddatum kan ik nu niet geven.''
Rutte wil nog altijd geen harde toezeggingen doen over wanneer de slachtoffers van de toeslagenaffaire gecompenseerd worden. Dat valt verkeerd bij onder anderen Marijnissen (SP), die het 'onuitlegbaar noemt'. ,,Dat is wel het minste dat u voor deze mensen kunt doen.''
Azarkan (Denk) noemt het 'ongekend onrecht'. Hij herinnert Rutte eraan dat het kabinet wél missionair is als het gaat om de afhandeling van deze misstanden. ,,Wat is uw boodschap?''
Rutte: ,,Dat een team van honderden ongelooflijk gemotiveerde mensen hier dag en nacht aan werkt, dat het zo complex is, en dat ik hier geen toezegging kan doen over wanneer het klaar is.''
In ruil voor het afschaffen van de verhuurderheffing zijn corporaties bereid om afspraken te maken over investeringen om meer huizen te bouwen. Dat zegt Martin van Rijn, voorzitter van woningcorporatie-vereniging Aedes bij BNR.
Er lijkt een meerderheid te zijn voor het afschaffen van de maatregel waardoor corporaties jaarlijks miljarden moeten betalen aan de overheid. Waarnemend VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans wil echter alleen spreken over het afschaffen of verlagen van de heffing als er concrete afspraken met corporaties worden gemaakt over het vrijgekomen geld.
Geert Wilders (PVV) vindt genderonderwijs lariekoek, zo zei hij gisteren bij de Politieke Beschouwingen. Daarom geeft D66-Kamerlid Lisa van Ginneken hem vandaag een heuse ‘genderbread-koek’.
Wilders (PVV): ,,Harddrugs zijn het vergif van onze samenleving, en dat betekent dat iedereen die harddrugs gebruikt mede verantwoordelijk is voor alle ellende die over Nederland wordt uitgestort.''
Hij wil dat gebruikers dan ook 'keihard worden aangepakt', en snapt niet dat het in bezig hebben van een kleine hoeveelheid harddrugs geen vervolging plaatsvindt. Dat moet anders, vindt hij. Hij verwijst naar de Italiaanse aanpak: intensieve opsporing, hoge straffen en isolatie in de gevangenis.
Rutte: ,,Ik snap honderd procent deze vraag.'' Hij bevestigt dat gebruikers de drugscriminaliteit intact houden. De premier wil kijken naar het Italiaanse model, maar wil nog geen toezeggingen doen.
Premier Rutte gaat nu in op veiligheid en justitie. Hij denkt dat er altijd meer geïnvesteerd kan worden, maar dat we op een goede weg zitten.
Ook wil het kabinet criminaliteit beter aanpakken door al eerder aandacht te geven aan potentiële criminelen.
Simons (BIJ1) zou graag de mondzorg weer terug in het basispakket hebben. Rutte benadrukt dat er altijd keuzes gemaakt moeten worden, omdat de totale kosten van de zorgsector te veel oplopen.
Rutte beantwoordt een aantal vragen over de zorg die vanmorgen nog niet zijn behandeld, waaronder over het eigen risico en de tandzorg.
Van der Plas (BBB) oppert te gaan bouwen in de Oostvaardersplassen, omdat het natuurgebied geteisterd wordt door problemen.
Rutte: ,,De problemen van het natuurgebied zijn niet onherstelbaar, en dat is wel een vereiste voordat je de bestemming kan veranderen.'' De premier gooit de deur echter niet dicht, en vraagt Van der Plas een motie in te dienen. ,,Dan kunnen we er ook wat nader naar kijken.''
Wilders (PVV) is verbaasd over de 'groene agenda' van Rutte. ,,Wat is er met u gebeurd?''
Het is 'groen-rechts', zegt Rutte, die schetst wel problemen we tegemoet zien als we nu niet ingrijpen. Wilders gelooft daar niets van en vindt dat Nederland moet stoppen zoveel geld in maatregelen te stoppen. Liever heeft hij dat die zeven miljard euro in de woningmarkt, zorg, en veiligheid wordt gestopt.
Ploumen (PvdA) wil graag, net als GroenLinks, de 'klimaat-noodtoestand' uitroepen. Dat wil Rutte niet: met het huidige draagvlak is dat niet nodig, meent hij.
Rutte denkt wel dat we op een uniek moment in de tijd zijn. ,,De klimaat- en stikstofaanpak wordt de derde grote verbouwing van Nederland na de Tweede Wereldoorlog.''
Eerdmans (JA21) vindt dat Nederland te veel geld uitgeeft aan klimaatmaatregelen, als je het afzet tegen de impact die Nederland wereldwijd kan hebben op de klimaatproblemen.
Rutte: ,,Nederland heeft grofweg een 0,5 procent van de uitstoot wereldwijd. Maar we zijn wel de zevende economie van de wereld, en als wij het niet doen kunnen we anderen ook niet meekrijgen.''
Volgens Eerdmans gaan we te ver door zo fors te investeren. ,,Het gaat om belastingcenten, en het effect dat we ermee bereiken.'' Rutte: ,,Uiteraard.''
We gaan weer verder. Premier Rutte gaat in op de klimaatplannen. Met de inzet van zeven miljard euro wil het kabinet een volgende stap zetten om de klimaatdoelen te halen. Maar, waarschuwt Rutte vast, 'dat is niet genoeg'. ,,We kunnen het ons niet niet veroorloven het verder uit te stellen of te vertragen.'' Het is van belang dat de grote bedrijven in Nederland blijven, schoon worden en zo de toekomst veiligstellen.
Schorsing voor de lunch
Rutte is klaar met het onderdeel woningmarkt. Kamervoorzitter Bergkamp schorst het debat tot 15.30 uur voor de lunch.
Van der Plas (BBB) is niet blij met de manier waarop Klaver (GroenLinks) net Van Haga aanviel toen die een vraag over de woningmarkt stelde. ,,Er zijn veel meer mensen hier die huisjes hebben, of een appartement huren in Den Haag dat de helft van de week leeg staat. We zijn niet roomser dan de Paus, dus laten we wat vaker in de spiegel kijken.''
Segers (CU) herinnert Rutte er aan dat de VVD de afgelopen twintig jaar 'grote invloed' heeft gehad op de woningmarkt. Hij vindt dat het oneerlijk is verdeeld op dit moment, en roept de premier op de regels nog eens goed tegen het licht te houden.
,,Ik ben tot alles bereid'', zegt Rutte, maar hij benadrukt ook dat er altijd ongelijkheid zal zijn in de samenleving, bijvoorbeeld bij kinderen die geholpen worden door hun ouders tegenover kinderen die dat geluk niet hebben.
Rob Jetten (D66) vindt de beantwoording van Rutte over de woningmarkt 'wel heel slecht'. ,,Alsof er nog geen uitgebreide voorstellen zijn gedaan over volkshuisvesting. Duizenden Nederlanders zijn op zoek naar een woning. We weten al lang wat we moeten doen: schaf de hypotheekrenteaftrek verder af."
,,Dat dóét dit kabinet al'', reageert Rutte. ,,De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd. Maar je moet dat wel met beleid doen. Afschaffen zou niet verstandig zijn.''
Rutte en Lilian Marijnissen (SP) steggelen over de woningmarkt. Marijnissen wil af van de verhuurderheffing, strengere regels voor beleggers en bevriezing van de huren. VVD-premier Rutte vindt het 'ingewikkeld': hij wil wel werken aan een 'samenhangend plan' voor de woningmarkt. Hij wil nu nog niets beloven over losse maatregelen.
Wybren van Haga (Groep Van Haga) krijgt een tik op de vingers van Jesse Klaver (GroenLinks). Van Haga stelt een vraag over de woningmarkt, terwijl hij zélf vastgoed bezit. ,,Ik voel me hier een beetje ongemakkelijk bij'', zegt Klaver. ,,Hier staat gewoon een huisjesmelker vragen te stellen over de woningmarkt. Dat is belangenverstrengeling." Klaver vraagt Van Haga 'om weer rustig te gaan zitten', wat Van Haga niet doet. ,,Iedereen heeft hier belangen'', reageert Van Haga.
Simons (Bij1) wil af van de 'kostendelersnorm': dat is een samenwoonboete voor uitkeringsgerechtigden. Rutte wil daar niet van weten, tot ergernis van Simons.
Gisteren liet de Bij1-leider nog aan deze site weten dat zij was benaderd door VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans, om steun aan de begroting te geven. ,,Ik was uitermate verbaasd dat ik deze week een telefoontje kreeg’’, zei Simons. ,,Tot nu toe heb ik gekeken naar een schouwspel van maximaal zes partijen, waar wij helemaal niet bij hoorden. Of er echt naar onze wensen wordt geluisterd, moet de komende dagen blijken.’’ Niet dus.
Wilders (PVV) noemt de problemen op de woningmarkt 'een van de grootste onrechtvaardigheden'. Hij vindt het verkeerd dat asielzoekers en statushouder voorrang zouden krijgen op de lijst voor sociale huurwoningen.
Volgens Rutte gaat niet het merendeel van de woningen naar statushouders. ,,Dat is gewoon niet waar.'' Het gaat volgens hem om 5 tot 10 procent van de invulling bij sociale huurwoningen.
Rutte en Klaver debatteren over de woningmarkt. De premier vraagt de GroenLinks-leider zijn eigen 'heilige huisjes' op te geven in een poging er samen uit te komen. ,,Laten we beginnen met een leeg velletje.'' Volgens Klaver hoeft dat niet aan de formatietafel besproken te worden, en kan dat prima vandaag nog.
Klaver vraagt of zijn beurt Rutte of hij huren aan banden wil leggen. Rutte: ,,Ja.''
Wel laat Rutte ruimte voor afscheid van de verhuurderheffing. ,,Ik ben er niet mee getrouwd.'' Maar zoals bij alles geldt: het moet wel gedekt worden.
Premier Rutte gaat door met het onderwerp volkshuisvesting. Hij noemt de spanning op de woningmarkt 'ernstig'. ,,Er moet heel veel werk verzet worden de komende tien jaar.''
Hij voelt weinig voor het afschaffen van de verhuurderheffing, een breedgedragen wens van de Kamer, en wil het besluit doorschuiven naar de Algemene Financiële Beschouwingen. Er zitten volgens hem 'veel haken en ogen' aan.
Ook Jetten (D66) mengt zich. Hij noemt de eerste uren van het debat 'niet hoopgevend' en hoopt dat Rutte - met het oog op een mogelijk minderheidskabinet - meer richting Kamer wil bewegen.
Rutte doet die opmerking snel af. ,,Ik meen feedback te horen die ik niet herken.''
De discussie over de dekking van de salarisverhoging houdt maar aan. De houding van premier Rutte valt niet goed.
Segers (CU) is het daar niet mee eens. Zijn partij heeft de motie ingediend, maar hij vindt dat de discussie nu doorslaat. ,,Het lijkt wel alsof de dekking het doel is geworden.'' Volgens Segers is het 'volstrekt normaal' dat het kabinet samen met de Kamer overlegt over de dekking van dit soort dingen. Hij is vooral blij dat de salarisstijging in de zorg er komt.
Wilders (PVV) is er naar eigen zeggen moe van. ,,U voert de motie niet uit, als u hem niet uitvoert zoals de Kamer dat vraagt.'' Hij wil nu zijn afkeuring hierover uitspreken in een motie, en vraagt daar ruimte voor. Daar blijkt echter geen meerderheid voor.
Dat antwoord valt niet goed, meerdere oppositiepartijen melden zich bij de microfoon. Ploumen (PvdA) herhaalt nog maar eens dat de stijging moet worden betaalt vanuit de winstbelasting voor bedrijven. ,,Dat staat in de motie die de Kamer heeft aangenomen.''
Rutte zegt opnieuw dat een deel helemaal niet mag worden betaald uit de vennootschapsbelasting. Ook meent hij dat het goed is dat iedereen nog een keer nadenkt over de dekking van de stijging. Hij wist er bovendien op dat de Kamer het kabinet geen opdrachten kan geven. ,,Zo werkt het staatsrechtelijk niet.''
,,Waar haalt de premier die arrogantie vandaan?'', vraagt Marijnissen (SP) zich af.
Klaver (GroenLinks) komt opnieuw terug op de dekking van de loonstijging in de zorg. De vennootschapsbelasting moet omhoog, zoals de Kamer het heeft opgedragen in de motie, zegt hij.
Rutte zegt dat de motie - hoger loon - wordt uitgevoerd, maar dat er altijd gekeken moet worden naar hoe de dekking wordt uitgevoerd. Daar gaat de Kamer inderdaad over, zegt Rutte.
Joost Eerdmans (JA21) maakt zich zorgen over de koopkracht van mensen, zeker nu de energiekosten gaan stijgen. Hij wijst op 'energiearmoede', dat volgens hem een steeds groter probleem zal worden.
Volgens Rutte stijgt de koopkracht met 0,1 procent, dus wordt er wel degelijk wat tegenover stijgende kosten gezet. Overigens zegt de premier ook koopkrachtplaatjes 'de grootst mogelijk nonsens' te vinden. ,,Maar ik heb ze in elf jaar niet weggekregen, dus ik blijf braaf de systematiek uitleggen.''
Gert-Jan Segers (CU) vraagt Rutte ook nadrukkelijk te kijken naar de energierekening.
Ook Ploumen (PvdA) is niet blij met de manier waarop de zorgsalarissen stijgen. Ze houdt Rutte voor dat de rekening niet bij de Nederlanders mag komen te liggen. Volgens Rutte wordt de stijging van de zorgpremie gecompenseerd door een hogere zorgtoeslag voor lage inkomens.
Ze krijgt bijval van Marijnissen (SP), die Rutte verwijt helemaal niet te willen kijken naar alternatieve manieren van bekostigen.
Klaver (GroenLinks) meldt zich: hij is blij met de loonsverhoging voor de zorgpersoneel, maar wijst erop dat het niet betaald wordt uit de vennootschapsbelasting, zoals de Kamer in een motie had opgedragen.
Volgens Rutte wordt nog gekeken naar de manier waarop de verhoging gedekt wordt. Betalen vanuit de vennootschapsbelasting is bij wet verboden, zegt hij.
Rutte gaat nu in op de koopkracht. Geprobeerd is te zorgen dat die op peil zou blijven voor alle groepen in de samenleving.
Ondertussen is bekend geworden dat het kabinet alsnog 675 miljoen euro uittrekt voor een loonsverhoging voor zorgpersoneel. Vorige week dwong een Kamermeerderheid de salarisstijging af.
De 675 miljoen euro extra betekent een gemiddelde toename van 1,5 procent voor ‘de middengroepen'.
Tenminste, dat is het plan, maar daar is Pieter Omtzigt, die vraagt of Rutte ook in wil gaan op de stand van de formatie.
Als er over een paar weken een nieuw kabinet zou zijn, zou dat volgens Omtzigt effect kunnen hebben op de nieuwe begrotingen. Zo niet, dan is dat ook goed om te weten, laat staan als er nieuwe verkiezingen zouden komen.
Rutte wil niet specifiek ingaan op de formatie.
Rutte gaat nu daadwerkelijk in op de vragen vanuit de Kamer.
En daar is Esther Ouwehand (PvdD), die zich ook afvraagt of een nieuw stabiel kabinet met de VVD 'er wel in zit'. Zo niet, dan zou Rutte daar eerlijk over moeten zijn en verkiezingen moeten uitschrijven.
Rutte wijst erop dat hij zelf helemaal geen verkiezingen kan uitschrijven, maar vooral dat hij nog vertrouwen heeft in de formatie. En zo niet, dan gaat de VVD in de oppositie, 'of er volgen nieuwe verkiezingen'.
Ook Farid Azarkan (Denk) vraagt zich openlijk af waarom premier Rutte er nog zit. ,,Hij neemt zijn verantwoordelijkheid niet, het land staat stil. Wanneer heeft Rutte door dat hij zelf het probleem is?''
Lilian Marijnissen (SP) wil van Rutte weten wanneer 'hij het zelf genoeg is' als het gaat om het compenseren van de toeslagenouders, maar ook als het gaat over opstappen.
Rutte gaat later in op de toeslagenaffaire, maar benadrukt dat Nederland er economisch goed voor staat en dat hij daar trots op is.
Marijnissen: ,,De schaamte voorbij. Juist omdat de economie er zo goed voorstaat. Mensen merken daar namelijk niks van in de koopkracht.''
Rutte over oproep Wilders: ,,Ik vind ook dat er snel een kabinet moet komen.'' Zolang dat niet zo is, handelt het demissionaire kabinet alleen missionair op de coronacrisis en de afhandeling van de toeslagenaffaire, aldus de premier.
Wilders vindt dat Rutte zich er zo 'te makkelijk vanaf maakt'. Hij stelt dat de premier het vertrouwen kwijt is, en slechts blijft zitten voor 'eigenbelang'.
Ook Lilianne Ploumen (PvdA) meldt zich. Ze vraagt Rutte of hij aangenomen moties ook van plan is uit te voeren. Ook Jesse Klaver (GroenLinks) heeft die vraag.
Voordat premier Rutte start, krijgt eerst PVV-leider Geert Wilders het woord. Hij denkt niet dat Rutte in staat is een stabiel kabinet te vormen. Wilders vraagt hem daarom gelijk nieuwe verkiezingen uit te schrijven. ,,Help Nederland nou vooruit.''
De zaal zit vol, het debat staat op het punt van beginnen.
Tijdens de eerste dag viel vooral het 'gebaar' van de VVD op: VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans zette tijdens haar inbreng meteen twee heilige liberale huisjes in de verkoop: zo is de partij bereid de verhuurderheffing te verlagen. Afschaffen is overigens een brug te ver.
En ook is de partij bereid om te kijken naar ‘een andere verdeling’ van 800 miljoen euro die na het debacle met de dividendbelasting bestemd was voor het bedrijfsleven.
CDA en D66 waren in het debat vol lof over de ‘beweging’ die zij de VVD zagen maken, maar door GroenLinks en PvdA werd de handreiking minder juichend begroet. Zo zou de verhuurderheffing juist helemaal moeten worden afgeschaft, en zou het debat daarnaast niet over dat ene 'miljardje' moeten gaan, maar over de gehele begroting.
Lees hier alles van dag 1 nog eens terug.
Dag 2 van de Politieke Beschouwingen begint om ongeveer 10.15 uur. Vandaag is het woord aan premier Mark Rutte, die in zal gaan op de gestelde vragen.
Verwacht vandaag ook veel interrupties vanuit de zaal, want de oppositie had gisteren al veel kritiek op de begrotingsplannen, net als de bestuurscultuur van Rutte, de vastgelopen formatie, en het coronabeleid.