Om de zoveel tijd maken wij een nieuw, vers liveblog aan, omdat het oude dan te groot is geworden en steeds trager inlaadt. Het nieuwe, verse liveblog over de Russische invasie van Oekraïne leest u hier.
Wegens spionage hebben de Verenigde Staten besloten twaalf Russen bij de Verenigde Naties in New York het land uit te zetten. Het gaat om medewerkers van de Russische diplomatieke missie bij de VN. De Russen kondigden al vergelding aan.
De Russen zouden misbruik hebben gemaakt van hun diplomatieke status door zich in te laten met spionageactiviteiten die in strijd zijn met de Amerikaanse nationale veiligheid, aldus de Amerikaanse missie bij de VN. Een woordvoerder verzekerde dat de maatregel al enkele maanden was voorbereid. Het zou dus niet beschouwd moeten worden als Amerikaanse reactie op de recente Russische invasie in Oekraïne.
Oekraïense vluchtelingen kunnen gratis met de Thalys reizen. Dat heeft de uitbater van de hogesnelheidslijn tussen Parijs, Amsterdam en het Ruhrgebied bekendgemaakt op Twitter.
Thalys volgt met de stap het voorbeeld van onder meer Deutsche Bahn en de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij OeBB. Zij maakten zondag al bekend dat Oekraïense vluchtelingen gratis van hun diensten gebruik kunnen maken. Daarmee willen de bedrijven de reis van de ontheemden makkelijker maken.
Deutsche Bahn stelt als voorwaarde dat de vluchtelingen in het bezit zijn van een Oekraïens paspoort of identiteitskaart om vast te kunnen stellen of zij recht hebben op gratis vervoer. Het is onduidelijk of Thalys vergelijkbare eisen stelt.
NS gaf eerder aan op dit moment nog geen gratis reizen aan te bieden. De spoorvervoerder sloot niet uit dat in de komende dagen alsnog aan te gaan bieden.
De motorsportraad van de internationale autosportfederatie FIA komt morgen bijeen na de oproep van het Internationaal Olympisch Comité om Russische sporters te weren uit internationale competities. Die bijeenkomst kan gevolgen hebben voor de Russische Formule 1-coureur Nikita Mazepin. ,,Er is een buitengewone vergadering om zaken in verband met de aanhoudende crisis in Oekraïne te bespreken", aldus een woordvoerder van de FIA.
De positie van Mazepin bij de Amerikaanse renstal Haas is in het geding. Zijn vader Dmitri Mazepin is eigenaar van het Russische kunstmestbedrijf Uralkali, dat een van de grootste sponsors is van Haas. Het team besloot na de inval van Rusland in Oekraïne de uitingen van Uralkali op de auto's te verwijderen. Mogelijk snijdt Haas de banden helemaal door met het bedrijf.
Er zijn meer Russische coureurs die wellicht hun zitje moeten inleveren. Zo is Robert Shwartzman testrijder bij Ferrari en coureur in de talentklasse Formule 2. In de Formule 3 rijdt Aleksander Smoljar.
© REUTERS — De Russische Formule 1-coureur Nikita Mazepin. Het Internationaal Strafhof (ICC) begint een onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne. Aanklager Karim Khan had eerder al een vooronderzoek gedaan naar mogelijke misdaden tussen november 2013 en februari 2014. Hij gaat nu ook kijken naar wat er momenteel in het land gebeurt aan mogelijke oorlogsmisdaden of misdaden tegen de menselijkheid na de Russische invasie.
Khan schrijft dat er reden is om aan te nemen er tussen 21 november 2013 en 22 februari 2014 oorlogsmisdaden zijn gepleegd. Toen werden demonstraties tegen de regering hardhandig neergeslagen. Daarbij kwamen meer dan honderd mensen om het leven. Uiteindelijk stapte de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj op. Hij vluchtte naar het oosten, waar de regio's Donetsk en Loehansk zich onafhankelijk verklaarden. Sindsdien is Oekraïne in een burgeroorlog verwikkeld.
Oekraïne is zelf geen lid van het ICC, maar heeft toestemming gegeven voor de onderzoeken. Litouwen diende vorige week nog een verzoek in bij het ICC voor een onderzoek naar de inval van Rusland.
Turkije heeft besloten de toegang tot de Zwarte Zee vanuit de Middellandse Zee te blokkeren door de oorlog in Oekraïne, dat net als aanvaller Rusland aan de Zwarte Zee ligt. Geen enkel oorlogsschip mag nog door de Dardanellen en de Bosporus, die samen de waterweg vormen.
Zeker vier Russische marineschepen zouden wachten, melden Duitse media.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken baseert de maatregel op een internationaal verdrag over de toegang tot de Zwarte Zee. Volgens dat Verdrag van Montreux uit 1936 heeft Turkije de controle over de Bosporus. Gedurende oorlogstijd of als Turkije zelf wordt bedreigd kan het oorlogsschepen de doorvaart ontzeggen.
Russische marineschepen zouden echter altijd het recht hebben om naar hun thuishaven aan de Zwarte Zee te varen. Oekraïne had Turkije gevraagd Russische schepen tegen te houden om te voorkomen dat ze ingezet worden tijdens de oorlog.
© AFP — Een vrachtschip op de Bosporus. Russische staatsmedia hebben schijnbaar per ongeluk de overwinning van Rusland op Oekraïne aangekondigd en daarna de meeste artikels weer geschrapt. Bij staatspersbureau Ria Novosti was de tekst maandag niet meer te vinden, stelde het Duitse persbureau DPA vast. Op de Oezbeekse editie van het Russische mediakanaal Sputnik was het waarschijnlijk voorbereide commentaar nog te lezen: 'Rusland heeft zijn eenheid hersteld - de tragedie van 1991, die verschrikkelijke catastrofe in onze geschiedenis (...) is overwonnen.'
Het commentaar verscheen onder de kop 'De aanval van Rusland en de nieuwe wereld' en werd geschreven door Ria-columnist Pjotr Akopov. De Russische president Vladimir Poetin beval afgelopen donderdag de inval in Oekraïne. 'Vladimir Poetin heeft zonder overdrijving een historische verantwoordelijkheid op zich genomen door de oplossing van de Oekraïnekwestie niet aan toekomstige generaties over te laten', schrijft Akopov in het commentaar.
'Geloofde iemand in de oude Europese hoofdsteden zoals Parijs en Berlijn serieus dat Moskou Kiev zou opgeven?', gaat hij verder. 'Nu is dit probleem weg - Oekraïne is teruggekeerd naar Rusland.'
Uit onderzoek van het Duitse perbureau DPA blijkt dat het artikel meer dan 24 uur online stond bij Ria Novosti vooraleer het werd verwijderd. Volgens westerse inlichtingendiensten verloopt de Russische opmars in het buurland trager dan de Russische leiders hadden verwacht.
© ANP / AFP — Een Oekraïense soldaat controleert een vernietigd Russisch militair voertuig. Vanuit Den Bosch verkoopt het Russische staatsbedrijf Gazprom gas en elektriciteit aan Nederlandse bedrijven en instanties. Met het geld dat daarmee wordt opgehaald, financiert Vladimir Poetin indirect zijn invasie in Oekraïne. Dat levert veel kritiek op (Premium).
De Europese raad heeft vandaag 26 rijke en machtige Russen en één entiteit toegevoegd aan de lijst van personen/entiteiten/organisaties waartegen de EU sancties heeft afgekondigd vanwege hun betrokkenheid bij de Russische invasie van Oekraïne. Dat meldt de Raad in een verklaring. De sancties gaan direct in.
Aan de lijst zijn onder meer Russische oligarchen en zakenmannen die actief zijn in de olie- en bankwereld, regeringsfunctionarissen en hoge militairen toegevoegd. Een van hen zou Dimitri Peskov zijn, de perschef van president Vladimir Poetin. Ook Igor Sechin, de baas van de grootste oliemaatschappij van Rusland Rosneft, en oprichters Petr Aven en Mikhail Fridman van Alfa-Bank worden getroffen.
In totaal heeft de EU nu 680 mensen en 53 bedrijven of organisaties op de sanctielijst gezet. Ze kunnen niet meer bij hun geld dat in de EU op bankrekeningen staat, maar Europeanen mogen ook geen geld aan hen ter beschikking stellen. Ook mogen ze de EU niet meer in. Het zijn met name zakenmensen en bedrijven in de olie-industrie en financiële wereld, leden van de regering van Poetin, hoge militairen en propagandisten.
Met de aanvullende sancties mikt de EU op leden van de Russische elite, die in belangrijke mate Poetins regime steunen en daar economisch voordeel uit halen.
Op dag vijf van de oorlog kan Kiev even ademhalen, maar vluchten de inwoners van Charkov juist de schuilkelders in wegens zware Russische bombardementen. ,,Oekraïne zal winnen, maar hoeveel mensen moeten er daarvoor nog sterven?”
Lees hier het artikel: In Charkov dreunen de granaten: ‘Rusland vernietigt nu burgers’ (Premium).
© EPA — Chaos in Charkov. Nederland is bereid Oekraïne aan fossiele brandstoffen te helpen, net als andere EU-landen. ,,Zodra dat verzoek er komt staan we er klaar voor", zei minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) na afloop van overleg met zijn EU-collega's in Brussel. Er is volgens Jetten niet gevraagd om de gasproductie in Groningen op te hogen. ,,Dat is nu nog absoluut niet aan de orde en ik was ook blij dat die vraag niet is gekomen."
De ministers bespraken tijdens een ingelaste raad wat de EU kan betekenen voor het door Rusland aangevallen land. Oekraïne wil ook graag worden aangesloten op het Europese elektriciteitsnet, om minder afhankelijk te zijn van Russische stroomleveranties. Dat wordt nu onderzocht.
Oekraïne had al plannen om zijn stroomnetwerk los te koppelen van het Russische en over te stappen naar dat van Europa. Normaal was dat volgend jaar gebeurd, maar de oorlog heeft die overstap versneld, aldus EU-Energiecommissaris Kadri Simson en de Franse minister Barbara Pompili na afloop van overleg met alle EU-energieministers. Sinds 24 februari was Oekraïne succesvol aan het testen, alleen de terugkoppeling naar het Russische netwerk bleef achterwege omdat Kiev gisteren besloot dat het die koppeling niet meer wil. Oekraïne – en ook Moldavië – zit nu in ‘eilandmodus’, met extra risico’s op stroomonderbreking. Volgens Energiecommissaris Simson is de koppeling aan het Europese netwerk nog ‘een kwestie van dagen, misschien weken‘, omdat zij niet mag leiden tot storingen in het Europese netwerk.
De presidenten van de EU-lidstaten Bulgarije, de Tsjechische republiek, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Slowakije en Slovenië vinden dat Oekraïne perspectief moet worden geboden op een directe toetreding tot de Europese Unie. Dat stellen zij in een gezamenlijke verklaring.
De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio noemde het verzoek van Oekraïne om te mogen toetreden tot de EU eerder vandaag op de Italiaanse televisie 'gelegitimeerd'. ,,We moeten aan de kant van Oekraïne staan.''
Premier Mark Rutte ziet een eventueel EU-lidmaatschap van Oekraïne als ‘een heel langetermijnproces’. ,,De wenselijkheid daarvan uitspreken helpt niet bij het oplossen van dit conflict”, zei Rutte vanmiddag tijdens het Kamerdebat over de oorlog in het land. ,,Ons standpunt is dat daar procedures voor zijn. Von der Leyen (de voorzitter van de Europese Commissie, red.) heeft geschetst hoe zij de lange termijn ziet.”
In navolging van een reeks westerse landen heeft ook het vorstendom Monaco besloten Rusland te straffen voor de invasie in Oekraïne. Monaco, dat zeer geliefd is bij welvarende Russen, heeft per direct de bevriezing van Russische tegoeden besloten. En het treft dezelfde economische sancties tegen Rusland als die van de Europese Unie, zo maakte het kabinet van prins Albert bekend.
© Getty Images Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat de landen die 'dodelijke wapens' aan Oekraïne leveren, ook verantwoordelijkheid zullen worden gehouden als zij worden gebruikt tijdens de Russische militaire campagne daar.
Ook zei het ministerie dat de sancties van de Europese Unie niet zonder antwoord zullen blijven.
De Russische president Vladimir Poetin raakt steeds meer sportonderscheidingen kwijt. Nadat het Internationaal Olympisch Comité hem maandag al de zeer prestigieuze Gold Olympic Order ontnam, volgde de mondiale taekwondobond met de mededeling dat Poetin niet langer in het bezit is van de zwarte band.
De Russische regeringsleider kreeg de negende dan, de hoogste graad in de oosterse vechtsport, in 2013 bij een bezoek aan Seoul in Zuid-Korea, waar het hoofdkwartier van de teakwondobond is gevestigd. ,,World Taekwondo veroordeelt krachtig de brute aanvallen op onschuldige levens in Oekraïne, die indruisen tegen onze visie: vrede is kostbaarder dan zegevieren", meldde de bond in een verklaring.
De Poolse douane meldt dat er sinds 24 februari al 327.000 mensen vanuit Oekraïne naar Polen zijn gekomen. Vandaag werden tot 17.00 uur zo'n 73.300 Oekraïners geregistreerd.
© EPA — Oekraïners rusten uit nadat ze de grens met Polen hebben bereikt. Europa heeft geen acute energieproblemen, ook niet als de Russische gas- (40 procent) en olie-invoer (30 procent) zouden wegvallen. Voor de rest van het komende jaar en komende winter gaat Europa zich beter wapenen door versnelde verduurzaming van bronnen, ruimere voorraden (vooral gas), meer diversificatie in bronnen en leveranciers en meer LNG-aanvoer. Dat zegt de Franse minister van ecologische transitie Barbara Pompili na afloop van spoedoverleg in Brussel met al haar Europese collega’s.
Europa wil ook Oekraïne te hulp snellen, direct met brandstof (diesel, benzine, kerosine) en zo snel mogelijk ook door zijn elektriciteitsnet aan dat van Europa te koppelen. Dat is technisch wel een hele klus, zo onderstreepten Pompili en EU-Energiecommissaris Kadri Simson. Tenslotte wil Europa Oekraïne helpen met bescherming van zijn infrastructuur, speciaal als het gaat om zijn kerninstallaties.
De Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Reznikov, heeft Russische soldaten in Oekraïne via een post op sociale media opgeroepen hun wapens neer te leggen. Wie daar gehoor aan geeft, krijgt volledige amnestie en 5 miljoen roebel (bijna 43.000 euro). 'Voor degenen die zich als bezetter blijven gedragen, zal er geen genade zijn'.
© via REUTERS — Defensieminister Oleksii Reznikov nam vandaag namens Oekraïne deel aan het vredesoverleg met een Russische delegatie in het zuidoosten van Belarus. Beelden van het Amerikaanse satellietbedrijf Maxar bevestigen geluiden van (sociale) media gedurende deze dag. De Russische troepen bewegen zich nog steeds - langzaam maar zeker - richting de Oekraïense hoofdstad Kiev. Een Russisch militair konvooi van ruim 27 kilometer lengte bestaande uit tanks, pantservoertuigen, artillerie en andere voertuigen bevindt zich nog op zo'n 20 kilometer afstand van de stad.
Westerse functionarissen melden op hun beurt aan persbureau Reuters dat Rusland nu ongeveer de helft van zijn troepen heeft ingezet, die bij aanvang van de invasie langs de Oekraïense grenzen waren gepositioneerd (zo'n 150.000 manschappen, aldus het Amerikaanse minister van Defensie).
© EPA — Ook gisteren toonde Maxar luchtfoto's van lange Russische konvooien in Oekraïne. De FIFA en de UEFA sluiten alle Russische teams tot nader order uit van alle internationale voetbalwedstrijden. ‘Het voetbal is eensgezind in volledige solidariteit met alle getroffen mensen in Oekraïne. Beide presidenten (van de FIFA en de UEFA, red.) hopen dat de situatie in Oekraïne aanzienlijk en snel zal verbeteren, zodat voetbal weer kan zorgen voor eenheid en vrede onder de mensen’, is te lezen in het statement. Lees hier meer.
Olie- en gasconcern Shell trekt zich grotendeels terug uit Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Daarmee volgt Shell het voorbeeld van het Britse BP en het Noorse Equinor, die ook al aankondigden afscheid te nemen van samenwerkingen met Russische staatsbedrijven. Alleen de ongeveer 400 tankstations die Shell in Rusland heeft, stoot het bedrijf niet af.
In een verklaring laat Shell weten van plan te zijn al zijn samenwerkingsverbanden met staatsgasbedrijf Gazprom te beëindigen. ,,We zijn geschokt door het verlies van levens in Oekraïne door een zinloze daad van militaire agressie die de Europese veiligheid bedreigt", stelt topman Ben van Beurden. Shell is ook betrokken bij de ontwikkeling van de gaspijplijn Nord Stream 2.
Shell had eind vorig jaar voor ongeveer 3 miljard dollar aan bezittingen in Rusland. Omgerekend is dat zo'n 2,7 miljard euro. Het olie- en gasconcern denkt dat de verkoop minder oplevert dan de boekwaarde en dat het dus een verlies erop lijdt.
© REUTERS — De Finse regering heeft naar eigen zeggen een historische stap gezet door te besluiten Oekraïne van wapens te voorzien. Het gaat om 1500 raketwerpers en veel vuurwapens en munitie. Het land heeft een moeilijke relatie met buurland Rusland. De Finse president Sauli Niinisto reageerde eerder geschokt op het Russische militaire ingrijpen in Oekraïne.
Finland scheidde zich in 1917 van Rusland af en kwam tussen 1939 en 1944 twee keer in oorlog met de Sovjet-Unie. Het land moest in de Tweede Wereldoorlog gebied afstaan aan de Sovjet-Unie en heeft tijdens de Koude Oorlog (1947-1989) een politiek van strikte neutraliteit betracht. Het is daarom nooit lid van de NAVO geworden.
Er zijn verschillende nieuwe explosies gehoord ten oosten van het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev. In de stad klinken luchtalarmen. Op beelden die rond 18.40 uur plaatselijke tijd (17.40 uur onze tijd) gemaakt zijn, is een enorme ontploffing te zien.
De burgemeester van Brovary (een stad in Kiev) spreekt over een luchtaanval op de stad. Hij zegt gewond te zijn geraakt en roept mensen op dekking te zoeken. Ook Charkov zou weer onder vuur liggen. Eerder vandaag kwamen al berichten uit Charkov dat er tientallen doden en gewonden zouden zijn gevallen bij beschietingen van de stad.De Russische delegatieleider, parlementariër Vladimir Medinski, heeft zich uitgesproken over de vredesbesprekingen met Oekraïne. Er is overeengekomen elkaar snel weer te treffen, zei hij.
De Oekraïense delegatie die eerder op de dag met vertraging arriveerde in Gomel, was weinig hoopvol. Het belangrijkste doel van de gesprekken was volgens de Oekraïners te komen tot een staakt-het-vuren en terugtrekking van de Russische troepen. Volgens Mychajlo Podoljak, adviseur van de Oekraïense president, zijn de onderhandelingen 'erg moeilijk'.
Maar er zijn voorlopig wel punten gevonden waar beide partijen verder over kunnen praten, aldus betrokkenen.
Ondanks de nucleaire dreigementen van Rusland in de oorlog met Oekraïne zetten de Verenigde Staten geen stappen. De Amerikaanse regering ziet op dit moment geen reden de nucleaire alarmniveaus te wijzigen, aldus het Witte Huis.
De Russische president Vladimir Poetin had aangekondigd de nucleaire wapens van Rusland als afschrikkingsmiddel in paraatheid te brengen. De machthebber in het Kremlin reageerde daarmee op het spervuur van westerse sancties na de Russische invasie in Oekraïne.
De Amerikaanse alarmniveaus zijn niet gewijzigd, 'en we hebben onze eigen beoordeling op dat vlak niet veranderd', aldus een woordvoerder van de regering. Tegelijkertijd benadrukt ze dat het nodig is heel realistisch zijn over Poetins gebruik van dreigementen.
© REUTERS — De Russische president Vladimir Poetin. Elf hulporganisaties hebben vandaag Giro555 geopend om geld op te halen voor de getroffenen door de oorlog in Oekraïne. De hulporganisaties slaan de handen ineen en roepen heel Nederland op geld in te zamelen voor de ,,humanitaire ramp" die dreigt in Oekraïne. De actie wordt gesteund door de publieke en commerciële radio- en televisiezenders. Vanaf dinsdagochtend 06.00 uur zullen er spotjes worden uitgezonden voor Giro555.
,,Giro555 roept Nederland op om te doneren voor de mannen, vrouwen en kinderen die hard getroffen worden door de gebeurtenissen in Oekraïne", zegt Kees Zevenbergen, actievoorzitter van Giro555. ,,De nood is ongekend hoog. Er is behoefte aan directe noodhulp, zoals onderdak, medische zorg en schoon drinkwater. Voor miljoenen Oekraïners, onder wie 7,5 miljoen kinderen, is niets meer zeker. Zij zijn afhankelijk van humanitaire hulp en hebben onze steun nu nodig." De hulporganisaties zijn zelf of via lokale partners in het gebied aanwezig.
Bij uitzonderlijke rampen slaan elf samenwerkende hulporganisaties de handen ineen onder de naam Giro555. De hulporganisaties achter deze Giro555-actie zijn onder meer Stichting Vluchteling, CARE Nederland, Oxfam Novib, Save the Children, UNICEF, Nederlandse Rode Kruis en Kerk in Actie. Eerder werd Giro555 geopend voor coronabestrijding in arme landen, de aardbeving op het Indonesische eiland Sulawesi en de bestrijding van ebola.
Heeft Poetin zich vergist in het Westen? Zelfs het neutrale Zweden gaat nu wapens leveren aan Oekraïne.
,,Poetin is erin geslaagd de Navo te verenigen op een manier waarvan ik dacht dat ik ze nooit meer terug zou zien na het einde van de Koude Oorlog”, zei zondag Condoleezza Rice, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken onder president George W. Bush. ,,Hij heeft zich in een wespennest gestoken.”
Lees hier het artikel (Premium).
© via REUTERS — Een grote demonstratie gisteren in het Zweedse Malmö. De Zweden staken Oekraïne een hart onder de riem en demonstreerden tegen Rusland. De Oekraïense overheid gaat speciale 'oorlogsobligaties' uitgeven om de strijd tegen Rusland te financieren. Door geld te steken in deze leningen kunnen burgers, bedrijven en buitenlandse investeerders volgens het Oekraïense ministerie van Financiën de verdediging tegen de Russische agressor steunen.
,,De opbrengst van de obligaties zal worden gebruikt om te voorzien in de behoeften van de strijdkrachten van Oekraïne en om te zorgen voor een ononderbroken voorziening in de financiële behoeften van de staat tijdens de oorlog", staat in een verklaring waarover onder de meer zakenkrant Financial Times bericht.
Het is de bedoeling dat de obligaties morgen in de markt worden gezet. Hoeveel geld hiermee precies zal zijn gemoeid, is nog niet duidelijk. Nadat Rusland vorige week was binnengevallen, zei de Oekraïense regering al te hopen bijna 1,4 miljard dollar, omgerekend meer dan 1,2 miljard euro, op te halen door middel van nieuwe uitgiften van obligaties.
Verder is bekend dat de stukken een looptijd krijgen van een jaar. Uiteindelijk denkt Oekraïne het geld dus wel weer terug te kunnen betalen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft een verzoek tot toelating van zijn land tot de Europese Unie nu formeel ondertekend.
Gisteravond sprak voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zich uit voor toetreding van Oekraïne. ,,Op termijn horen zij inderdaad bij ons", zei ze. Het zijn Nederland en de andere 26 lidstaten die erover beslissen.
Zelenski reageerde vanochtend op de woorden van Von der Leyen en vroeg de Europese Unie zijn land direct als lid toe te laten. Het landenblok zou Oekraïne via een nieuwe speciale procedure moeten laten toetreden. ,,Ons doel is om bij alle Europeanen te zijn, en - dat is het belangrijkst - om gelijk te zijn", zei Zelenski in een videotoespraak. ,,Ik ben er zeker van dat dat eerlijk is. Ik ben er zeker van dat we dat verdienen."
Brussel komt met een nieuwe ‘gereedschapskist’ om extreme energieprijsstijgingen, ook als gevolg van de Oekraïneoorlog, tegen te gaan. Dat zegt EU-Energiecommissaris Kadri Simson. Hoe die eruit ziet gaf ze nog niet aan, maar de vorige gereedschapskist bevatte voornamelijk nationale maatregelen zoals een lagere energiebelasting of energietoeslag.
Lidstaten als Spanje, Griekenland en België willen geen nieuwe gereedschapskist, maar Europese maatregelen: een Europa-brede bevriezing van de gasprijzen, te betalen uit energiebelastingopbrengsten en emissierechten (België) of een solidariteitsfonds om gezinnen en het MKB te hulp te snellen (Griekenland).
De 27 EU-ministers van Energie zijn op dit moment bijeen met als belangrijkste agendapunten energieleveranties aan Oekraïne en de eigen bevoorradingszekerheid. Om Oekraïne te helpen wil vergadervoorzitter en Frans minister van ecologische transitie Barbara Pompili de stroomnetten van Oekraïne en Europa aan elkaar koppelen. Voor Europa zelf ziet ze geen acute problemen, ook niet als Rusland zijn gas- en olieleveranties zou stopzetten.
Europa, is de algemene teneur, is wel veel te lang veel te afhankelijk geweest van met name Russische importen, dat moet nu snel veranderen. Met import van elders, LNG-terminals en radicale maatregelen als de bouw van nieuwe gascentrales, aldus de Duitse minister Robert Habeck, voor wie kernenergie taboe blijft: ,,Veel te duur.”
Het Russische persbureau Tass - waarover de Europese persbureaus gisteravond meldden niet meer te kunnen instaan voor de onpartijdigheid ervan en zij Tass schorsten - meldt dat de vredesgesprekken tussen de delegaties van Rusland en Oekraïne in het zuidoosten van Belarus zijn gestopt.
Het is nog niet bekend of de gesprekken iets hebben opgeleverd. De delegaties keren terug naar hun hoofdsteden en regeringen en gaan zich beraden voordat zij een tweede ronde van gesprekken starten. De Russische en Oekraïense delegaties melden volgens persbureau Reuters dat ergens in de komende dagen zo'n tweede ronde moet gaan plaatsvinden.
Volgens Mychajlo Podoljak, adviseur van de Oekraïense president, zijn de onderhandelingen 'erg moeilijk'.
© AP — De delegaties van beide landen, hier nog aan de onderhandelingstafel. Premier Mark Rutte ziet een eventueel EU-lidmaatschap van Oekraïne als ‘een heel langetermijnproces’. Hij reageerde daarmee op Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen, die gisteren stelde al dat Oekraïne ‘op termijn’ welkom is.
,,De wenselijkheid daarvan uitspreken helpt niet bij het oplossen van dit conflict”, zei Rutte tijdens het Kamerdebat over de oorlog in het land. ,,Ons standpunt is dat daar procedures voor zijn. Von der Leyen heeft geschetst hoe zij de lange termijn ziet.”
Op de korte termijn, vindt Rutte, moet er ‘beter worden gekeken’ naar ‘praktische samenwerking’ tussen de EU en Oekraïne. ,,We zijn familie, zitten in zelfde werelddeel, we moeten beter kijken naar hulp.”
© ANP — Premier Mark Rutte tijdens het debat vandaag over de invasie van Oekraïne door Rusland. De aandelenbeurs in Moskou gaat deze week niet open. Alleen de handel in vreemde valuta gaat voorlopig door, heeft de Russische centrale bank bekendgemaakt. Vanwege alle onrust op de Russische financiële markten door de oorlog in Oekraïne bleef de beurs ook maandag al dicht.
Afgelopen weekeinde werden er nieuwe en harde sancties van het Westen ingesteld tegen Rusland. Zo worden bepaalde Russische banken afgesloten van het internationale betalingssysteem SWIFT en worden bezittingen van de Russische centrale bank bevroren. Moskou heeft op zijn beurt de verkoop van Russische aandelen door buitenlanders verboden.
De Russische roebel is door alle onrust in een duikvlucht beland. De munt zakte maandag haast 25 procent tegenover de dollar en de euro. Om verdere waardevermindering en hogere inflatie tegen te gaan heeft de Russische centrale bank het belangrijkste rentetarief verhoogd van 9,5 procent naar 20 procent.
De Russische president Vladimir Poetin heeft in een telefoongesprek met zijn Franse ambtgenoot Emmanuel Macron beloofd zich te zullen inspannen om burgers te sparen. Hij zei ook te gaan kijken hoe hoofdwegen, vooral die ten zuiden van de Oekraïense hoofdstad Kiev, buiten het strijdgewoel gehouden kunnen worden en voor burgers veilige verbindingen zijn.
Macron belde op verzoek van president Volodimir Zelenski van Oekraïne. Oekraïne en Rusland zijn maandag in Belarus in gesprek gegaan over het beëindigen van de strijd die donderdag met een grote Russische aanval begon. Macron vroeg Poetin daarom om onmiddellijk de wapens te laten zwijgen. De Russische leider antwoordde dat hij bereid is zich te gaan bezig houden met alle punten die Macron aangaf.
Het was het tweede telefoongesprek tussen Poetin en Macron sinds 24 februari, de dag dat de oorlog uitbrak.
© AFP — De Russische president Vladimir Poetin (links) en zijn Franse collega Emmanuel Macron. Vertegenwoordigende elftallen van de KNVB komen voor onbepaalde tijd niet uit tegen Rusland en Belarus. Dat betekent dat de WK-kwalificatie-interland van de Leeuwinnen op 12 april tegen Belarus niet doorgaat.
Bij de Verenigde Naties is een minuut stilte gehouden voor Oekraïne, dat wordt aangevallen door Rusland. Het korte herdenkingsmoment voor de slachtoffers van de invasie was aan het begin van een buitengewone spoedzitting van de Algemene Vergadering, waaraan alle VN-lidstaten kunnen meedoen.
De Veiligheidsraad van de VN had tot de uitzonderlijke vergadering besloten om de Russische aanval op het buurland te bespreken. Alle 193 leden krijgen nu de kans hun mening over de invasie te geven.
EU-burgers moeten er rekening mee houden dat de Russische militaire agressie tegen Oekraïne hen welvaart gaat kosten. Europa en de EU-lidstaten, vindt EU-buitenlandchef Josep Borrell, moeten hen daarop voorbereiden. ,,Vrede heeft een prijs, het is geen free lunch. Sancties kosten wat. Maar we moeten bereid zijn die prijs te betalen om een veel hogere prijs in de toekomst te voorkomen”, zei hij na afloop van overleg met de EU-Defensieministers.
,,We draaien een bladzijde om in de geschiedenis van Europa”, voegde hij eraan toe. ,,Onze relatie met Rusland wordt vanaf nu niet meer bepaald door handel.” EU-burgers die moeite hebben met economisch nadeel dat gepaard gaat met het militaire conflict, adviseert hij te kijken naar het Oekraïense volk en misschien ook Russische volk: ,,Die betalen pas echt een prijs.”
In de Oost-Oekraïense stad Charkov zijn zeker elf burgerdoden gevallen door Russische beschietingen, meldt de gouverneur van de regio. Tientallen mensen zijn gewond geraakt. Hij meldt verder dat de bombardementen op woonwijken nog gaande zijn.
Een adviseur van de Oekraïense regering sprak eerder op de dag van tientallen omgekomen mensen en honderden gewonden. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Een dag eerder meldden de autoriteiten dat het Oekraïense leger de Russische strijdkrachten hadden verdreven uit Charkov, de tweede stad van Oekraïne met ongeveer 1,4 miljoen inwoners.
© videostill — Russen rukken op in Charkov maar stuiten op veel verzet. Europa gaat met een speciaal clearinghouse de wapenleveranties aan Oekraïne coördineren en het gaat Oekraïne bijstaan met militaire informatie door satellietwaarneming. Dat zei EU-Buitenlandchef Josep Borrell na afloop van overleg met de 27 EU-ministers van Defensie.
Het clearinghouse moet het Europese wapenaanbod afstemmen op de Oekraïense vraag, ook de Navo wordt daarbij betrokken. ,,Een vredesorganisatie die wapens levert, alweer een taboe gebroken”, aldus de Spaanse topdiplomaat, die zich gelukkig prees dat de lidstaten het over die wapenleveranties zo snel eens zijn geworden. Hij en de ministers lieten zich door de militaire staf van de EU bijpraten over de actuele situatie in Oekraïne. ,,Oekraïne verzet zich, het vecht moedig terug”, is de indruk die Borrell daaraan overhield.
Het ministerie van Buitenlandse zaken heeft het reisadvies voor westelijke delen van Rusland officieel aangepast naar Rood. Dat betekent dat reizen naar deze gebieden sterk af te raden is, en het ministerie je waarschijnlijk niet kan helpen als je er in de problemen komt. De rest van Rusland is oranje.
De kleurcode van het reisadvies is rood voor de oblasten Branskaya, Kurskaya, Belgorodkaya, Voronezhkaya en Rostovskaya. Ook Tsjetsjenië en overige gebieden van de Noord-Kaukasus, zoals Dagestan en Ingoesjetië zijn rood gekleurd. Verder raadt het ministerie af te reizen naar Kabardino-Balkarië en het zuidelijke en oostelijke grensgebied van Stavropolski Kraj met Dagestan en Tsjetsjenië. 'Wat uw situatie ook is: ga er niet naartoe,' schrijft het ministerie.
