De Russische en Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken, respectievelijk Sergej Lavrov en Dmitro Koeleba, reizen donderdag naar het zuiden van Turkije om te praten over de situatie in Oekraïne. Dat meldde hun Turkse collega Mevlut Cavusoglu, waarna Moskou de afspraak bevestigd heeft in Russische media.
Koeleba zei dit weekend open te staan voor gesprekken met Lavrov, zolang die 'betekenisvol' zijn. Cavusoglu neemt de rol van bemiddelaar op zich. Maandagmiddag staat een derde overlegronde gepland tussen Rusland en Oekraïne in Belarus. De verwachtingen zijn niet hooggespannen.
NAVO-lidstaat Turkije had eerder bemiddeling in het conflict aangeboden en sprak de hoop uit dat op een eerder geplande conferentie in de Zuid-Turkse kustplaats Antalya stappen kunnen worden gezet. Ankara onderhoudt goede relaties met beide landen.
Nederland steunt een eventueel verzoek van Finland om lid te worden van de NAVO. ,,We staan er er zeer voor open", zei minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken maandag tijdens een bezoek aan Finland.
Door de Russische invasie in Oekraïne is de houding in Finland omgeslagen. De Finnen wilden nooit lid worden van het bondgenootschap, maar na de invasie is een meerderheid voor toetreding, bleek uit een peiling onlangs.
Het is nog te vroeg om te zeggen wat Finland gaat doen, verklaarde de Finse minister Pekka Haavisto van Buitenlandse Zaken tijdens een persconferentie met Hoekstra. Finland werkt al jaren nauw samen met de NAVO.
De oorlog heeft voor een historische wending in de Finse relatie met Rusland gezorgd. Helsinki heeft na de Russische invasie de zijde van Kiev gekozen en geweren, munitie en antitankwapens aan Oekraïne geleverd. Ook werden Rusland sancties opgelegd.
© EPA — Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra met zijn Finse tegenhanger Pekka Haavisto. De nieuwe onderhandelingsronde tussen Rusland en Oekraïne in Belarus begint maandagmiddag rond 15.00 uur (Nederlandse tijd), meldt een onderhandelaar van de Oekraïense delegatie. Het Belarussische staatspersbureau Belta meldde eerder nog een aanvangstijd van 13.00 uur, maar het wordt volgens Oekraïne later.
Het door de Russische staat gefinancierde medium Sputnik liet maandagochtend al weten dat een Russische delegatie onderweg was naar Belarus voor nieuwe gesprekken met Oekraïne. Inmiddels is de delegatie daar ook aangekomen. Volgens het Russische staatspersbureau RIA vindt de nieuwe ronde plaats in de stad Brest. Of de Oekraïners daar al zijn gearriveerd is nog niet bekend.
De Russische delegatie en de delegatie uit Oekraïne treffen elkaar voor de derde keer voor overleg in een poging het conflict te beëindigen. De twee eerdere rondes leverden geen doorbraak op.
De burgemeester van de Oekraïense plaats Hostomel is gedood door Russische troepen. De lokale autoriteiten melden dat bestuurder Joeri Prilipko samen met twee anderen werd doodgeschoten toen hij voedsel en medicijnen uitdeelde.
Het Russische leger heeft nog niet gereageerd op de informatie uit Oekraïne, die niet onafhankelijk kan worden geverifieerd. Volgens de lokale autoriteiten stierf de burgemeester 'voor zijn mensen'. Zij omschrijven Prilipko als 'een held'.
Hostomel ligt ten noordwesten van de hoofdstad Kiev en heeft een strategisch belangrijk vliegveld. Op deze plek vonden in de eerste dagen van de Russische invasie zware gevechten plaats tussen de Russische en Oekraïense strijdkrachten.
De humanitaire corridors die om 8.00 uur Nederlandse tijd open zouden moeten zijn gegaan, zijn nog steeds gesloten. Het Russische ministerie van Defensie had zelf aangekondigd een staakt-het-vuren aan te houden in Charkov, Kiev, Soemy en Marioepol, maar in alle vier de steden wordt nog geschoten.
Ruim drie uur nadat de corridors open zouden gaan zijn de wapens nog niet neergelegd, zei de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Volgens haar moeten bijna 300.000 inwoners uit de stad Marioepol worden geëvacueerd. Beide kanten zijn in onderhandeling over de evacuatieroutes en een tijdelijke wapenstilstand. De Verenigde Naties zijn daarbij betrokken, aldus Veresjtsjoek.
© AP — De inwoners van Marioepol hebben het zwaar te verduren gehad. Op dit beeld van afgelopen dinsdag wordt een jongen zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht na een bombardement van het Russische leger. Een Russische delegatie is onderweg naar Belarus voor nieuwe onderhandelingen met Oekraïne, meldt het door de Russische staat gefinancierde medium Sputnik.
Naar verwachting treffen de Russische delegatie en een delegatie uit Oekraïne elkaar later op de dag voor de derde keer voor overleg in een poging om het conflict te beëindigen. De twee eerdere rondes leverden geen concrete doorbraak op.
Het is nog onduidelijk op welk tijdstip de twee partijen elkaar treffen. Voor zover bekend is de Oekraïense delegatie nog niet richting Belarus vertrokken.
Op de route die het Russische leger zondag openstelde voor burgers van Marioepol om de belegerde stad te ontvluchten lagen mijnen. Medewerkers van het Rode Kruis die probeerden de zuidelijke havenstad te verlaten ontdekten dat al snel, zegt Dominik Stillhart, directeur operaties van het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) tegen de BBC.
De geplande evacuatie kwam zondag mede vanwege doorgaande beschietingen al snel tot stilstand, net als een dag eerder. Beide kanten hadden volgens Stillhart 'dagenlang' gesproken over de vluchtroutes, maar over de details van een staakt-het-vuren was geen overeenstemming bereikt. Een principeakkoord daarover werd gelijk geschonden.
,,Daarom is het voor ons zo belangrijk dat de twee partijen een precieze overeenkomst hebben voordat wij in staat zijn die op de grond te faciliteren", aldus de ICRC-directeur.
Oekraïne is in onderhandeling met Rusland over humanitaire corridors waarlangs burgers uit een aantal steden kunnen vluchten, maar heeft daar weinig vertrouwen in omdat Russische troepen hun aanvallen niet hebben gestaakt.
Rusland had vanaf 08.00 uur Nederlandse tijd een staakt-het-vuren aangekondigd bij de steden Charkov, Kiev, Soemi en Marioepol om burgers de kans te geven de Oekraïense steden te verlaten. Er worden volgens het Russische ministerie van Defensie zes corridors ingericht, die echter in de richting van Rusland en Belarus leiden. De Oekraïense autoriteiten stellen dat iedereen zelf mag besluiten waar hij of zij heengaat en adviseren mensen zich niet door Rusland te laten evacueren.
Een woordvoerder van de Oekraïense president Volodimir Zelenski had het Russische standpunt over de corridors daarvoor 'compleet immoreel' genoemd. Oekraïners moeten volgens hem het recht hebben naar hun eigen grondgebied te gaan als ze steden verlaten.
Het Oekraïense ministerie van Defensie deelt op Facebook dat het Russische leger zich niet aan het afgesproken staakt-het-vuren houdt voor de humanitaire corridors in grote Oekraïense steden. Persbureau AP bevestigt dat er inderdaad nog geschoten wordt in een buitenwijk van Kiev.
Het Russische staatspersbureau Interfax deelde eerder nog vanaf 8 uur in de steden Charkov, Kiev, Soemi en Marioepol tijdelijk de wapens neer te leggen voor evacuaties. Gisteren faalde nog een tweede poging voor zo'n humanitaire corridor in Marioepol. Ook toen werd het staakt-het-vuren geschonden.
Het Russische staatspersbureau RIA heeft plattegronden van de humanitaire corridors gepubliceerd die vanaf 8 uur door middel van een staakt het vuren zullen gelden in de steden Charkov, Kiev, Soemi en Marioepol.
Op de plattegronden is te zien dat de corridors vanuit Kiev naar Belarus lopen. Vanuit Charkov zouden burgers enkel naar Rusland kunnen, terwijl de vluchtroutes bij Soemi en Marioepol ook naar Oekraïense steden leiden. Burgers kunnen ook via de lucht uit Kiev geëvacueerd worden, meldt het ministerie van Defensie. Volgens het ministerie worden drones ingezet om de evacuaties te monitoren 'zodat pogingen van de Oekraïense kant om Rusland en de rest van de beschaafde wereld te misleiden geen zin hebben'.
Een woordvoerder van de Oekraïense president Volodimir Zelenski noemt de Russische houding ten opzichte van de corridors maandag 'compleet immoreel'. Oekraïners moeten volgens hem het recht hebben naar hun eigen grondgebied te gaan als ze steden verlaten.
Rusland stelt om 08.00 uur Nederlandse tijd een staakt-het-vuren in bij Charkov, Kiev, Soemi en Marioepol, om burgers de kans te geven de Oekraïense steden te verlaten. Dat meldt het Russische ministerie van Defensie volgens persbureau Interfax.
Deze zogenoemde humanitaire corridors worden opgezet op persoonlijk verzoek van de Franse president Emmanuel Macron en vanwege de huidige situatie in die steden, aldus het ministerie
Rusland en Oekraïne zullen maandag een derde gespreksronde houden over het beëindigen van de vijandelijkheden. Dat hebben beide zijden inmiddels bevestigd. De gesprekken zullen wederom in Belarus plaatsvinden. Het aanvangstijdstip is nog onbekend.
Donderdag kwamen Rusland en Oekraïne overeen humanitaire corridors te openen om burgers uit sommige gevechtszones te laten vertrekken. Er zijn echter vertragingen opgetreden bij de uitvoering ervan.
Rusland rekruteert Syriërs die bedreven zijn in stedelijke gevechten voor zijn strijd in Oekraïne, zo meldt The Wall Street Journal zondag. Volgens Amerikaanse regeringsfunctionarissen heeft Rusland behoefte aan zulke ervaren Syrische krachten nu de invasie van Oekraïne zich steeds meer toe lijkt te spitsen op stedelijke gebieden. De Syriërs moeten onder meer helpen de Oekraïense hoofdstad Kiev in te nemen.
Het is nog onduidelijk hoeveel strijders er door Rusland in Syrië zijn geronseld, maar sommigen zouden al in Rusland zijn om zich daar voor te bereiden op hun deelname aan de oorlog. Over wat hun rol precies zal zijn, willen de Amerikaanse functionarissen volgens de krant nog niets zeggen.
The Wall Street Journal verwijst wel naar berichten op een Syrische nieuwswebsite, die stelt dat Rusland de Syrische vrijwilligers tussen de 200 en 300 dollar heeft geboden om "in Oekraïne als bewaker ingezet te worden" voor een periode van telkens zes maanden.
Het Russische leger zoekt niet alleen steun bij Syrische strijders. Ook Tsjetsjeense soldaten helpen Rusland al enige tijd in de oorlog in Oekraïne.
De Oekraïense president Zelenski heeft in een videoboodschap op Facebook kritiek geuit op het uitblijven van een internationale reactie op het Russische dreigement om nu ook militaire gebouwen in Oekraïne aan te vallen.
Rusland voelt zich volgens hem vrij om zulke "geplande wreedheden" aan te kondigen, omdat er toch geen westerse reactie komt. ,,Denk aan het gevoel van straffeloosheid dat de indringers nu hebben'', aldus Zelenski in de videoboodschap aan staatshoofden, regeringsleiders en politici van andere landen.
Zondag kondigde Moskou aan om Oekraïense bedrijven van het militair-industrieel complex te zullen bestoken, als onderdeel van het plan om Oekraïne te demilitariseren. Volgens Zelenski werken in de fabrieken van de wapenindustrie duizenden mensen en wonen honderdduizenden mensen in de nabije omgeving, wier leven direct in gevaar komt. "De brutaliteit van de agressor" is volgens de president een duidelijk signaal dat de westerse sancties tegen Rusland niet volstaan.
Moskou zei vooraf te zullen waarschuwen voor de aanvallen om werknemers in Oekraïense defensiebedrijven de kans te geven zichzelf in veiligheid te brengen. Wanneer de aanval precies zal plaatsvinden, is onduidelijk.
De Britse premier Boris Johnson heeft zondag aangekondigd dat zijn land nog eens honderd miljoen dollar (91,5 miljoen euro) zal vrijmaken om Oekraïne te ondersteunen. Ook beloofde hij extra inspanningen te doen om de internationale opinie verder tegen de Russische invasie te doen keren.
Het extra geld van Groot-Brittannië, dat via de Wereldbank wordt verstrekt, komt bovenop de 220 miljoen pond (266,5 miljoen euro) aan eerder toegezegde hulp aan Oekraïne, aldus Downing Street. De middelen worden gebruikt om belangrijke staatsfuncties in stand te houden. ,,Hoewel alleen Poetin het lijden in Oekraïne volledig kan beëindigen, is de nieuwe financiering bedoeld voor diegenen die worden geconfronteerd met de verslechterende humanitaire situatie'', zei Johnson.
Johnson ontvangt maandag Mark Rutte en de Canadese premier Justin Trudeau en een dag later de leiders van Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije. De bijeenkomsten maken deel uit van een zespuntenplan dat het kantoor van Johnson op zaterdag onthulde en dat is bedoeld om de Russische invasie van Oekraïne te laten mislukken.
Videodienst TikTok stopt in Rusland met livestreaming en het uploaden van nieuwe content. TikTok, dat eigendom is van het Chinese ByteDance, doet dit naar aanleiding van nieuwe wetgeving waarmee de regering kritische informatie over de oorlog in Oekraïne wil tegenhouden.
De wet maakt het mogelijk om jarenlange gevangenisstraffen op te leggen aan mensen die 'nepnieuws' verspreiden over het Russische leger of die oproepen tot sancties tegen Rusland.
TikTok is vooral populair onder tieners. Vorig jaar telde de dienst een miljard gebruikers.
Vanwege de spanningen met Rusland wil de Deense regering zich aansluiten bij het defensiebeleid van de Europese Unie. Ze zal daartoe op 1 juni een nationaal referendum organiseren, zo maakte premier Mette Frederiksen zondag bekend. Ze zei zelf voorstander te zijn van aansluiting bij het Europese veiligheids- en defensiebeleid.
Denemarken heeft nu nog een uitzonderingsclausule op het gemeenschappelijke veiligheids- en defensiebeleid van de EU. ,,We hopen dat alle Denen de opheffing van deze clausule zullen steunen'', zei Frederiksen. De uitzonderingsclausule houdt het Scandinavische land - een lid van de NAVO - al bijna 30 jaar weg van het beleid van de Europese Unie in militaire aangelegenheden. ,,Historische tijden vragen om historische beslissingen", rechtvaardigde de premier tijdens een persconferentie.
Door de in 1993 bedongen clausule hoeft Denemarken, dat tevens lid is van de NAVO, niet mee te doen aan Europese militaire missies en geen bijdrage te leveren aan de Europese defensie. Het profiteert echter ook niet van gezamenlijke aankopen of ontwikkeling van militair materieel.
Sinds de Russische inval in Oekraïne wordt net als in veel andere landen ook in het Deense parlement gediscussieerd over versterking van de nationale veiligheid. Zo wil de Deense regering het defensiebudget verhogen naar de NAVO-richtlijn van 2 procent van het nationaal product.
Denemarken heeft twee keer eerder referenda gehouden over de opheffing van twee andere uitzonderingsclausules die voor het land gelden, namelijk die op het gebied van justitiesamenwerking en over de euro. Beide keren wonnen de tegenstanders van verdere EU-samenwerking. Volgens een recente peiling van televisiezender TV2 zou echter 49 procent van de bevolking voor defensiesamenwerking zijn en 27 procent tegen.
De Russische president Vladimir Poetin benadrukte zondag dat Moskou van plan is zijn doelen in Oekraïne te bereiken, hetzij met diplomatie of met militaire middelen. Dat meldt het Elysée nadat Poetin en zijn Franse ambtsgenoot Emmanuel Macron elkaar zondag opnieuw telefonisch hebben gesproken. Ook het Kremlin heeft het overleg bevestigd, dat 1 uur en 45 minuten duurde.
Aanleiding voor het gesprek was volgens het Élysée de waarschuwing van de Oekraïense president Volodimir Zelenski dat Poetin de haven van Odessa wil bombarderen. Odessa is met ruim 1 miljoen inwoners de grootste havenstad van Oekraïne. Op welke informatie de waarschuwing van Zelenski is gebaseerd, is niet bekend. Macron sprak tegen Poetin zijn zorgen uit over de mogelijk op handen zijnde bombardementen.
Macron verklaarde ook hoe belangrijk het is om via onderhandelingen een oplossing te vinden voor de oorlog in Oekraïne. Hij maande Poetin verder om de nucleaire installaties van Oekraïne te beschermen. Poetin gaf aan dat het 'niet zijn bedoeling was' Oekraïense nucleaire sites aan te vallen. Zondag meldde de VN-atoomwaakhond IAEA dat Oekraïne heeft aangegeven dat het beheer van de kerncentrale van Zaporizjza, de grootste van Europa, nu in handen is van een Russische commandant.
Macron vond Poetin 'zeer vastbesloten om zijn doelstellingen te bereiken', ook over 'wat de Russische president de 'denazificatie' en de 'neutralisatie' van Oekraïne noemt', verklaarde een Elysée-medewerker tegen persbureau AFP. Poetin herhaalde ook zijn eis om erkenning van het Oekraïense schiereiland de Krim als Russisch grondgebied. Rusland annexeerde de Krim in 2014. Ook eist Poetin erkenning van twee Oekraïense oostelijke regio's, die Rusland als staten heeft erkend, Donetsk en Loehansk.
Het was de vierde keer sinds de invasie op 24 februari dat Macron en Poetin elkaar belden. De vorige keer was donderdag. Dat telefoongesprek duurde anderhalf uur. Na afloop zei de Franse president dat Poetin heel Oekraïne wil veroveren en dat het ergste nog moet komen.
Eerder op zondag sprak Poetin al met de Turkse president Erdogan. In dat gesprek riep Erdogan de Russische president op tot een wapenstilstand in Oekraïne. Poetin zei dit alleen te willen als Oekraïne 'stopt met vechten'.
Bijna 20.000 mensen uit 52 landen hebben zich aangemeld als vrijwilligers voor het Oekraïense vreemdelingenlegioen. 'De hele wereld staat vandaag aan onze kant, niet alleen met woorden, maar ook met daden", citeert de Kyiv Independent minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba, die zondag het aantal bekendmaakte.
Volgens Koeleba gaat het om zowel veteranen als om mensen zonder militaire ervaring. Hij wilde niet zeggen uit welke landen de vrijwilligers komen en ook niet hoeveel van hen er al in Oekraïne zijn.
Eerder op de dag meldde de Oekraïense grenswacht op Facebook dat sinds het begin van de Russische inval op 24 februari ook meer dan 143.000 Oekraïners uit het buitenland naar hun land zijn teruggekeerd, van wie 80 procent mannen.
Koeleba ontmoette zaterdag zijn Amerikaanse evenknie aan de Oekraïens-Poolse grens. Blinken sprak op Twitter van een 'inspirerende' ontmoeting. 'Het leiderschap en de moed die hij en president Zelenski hebben getoond, zijn opmerkelijk en de Verenigde Staten en de wereld zullen hen en de bevolking van Oekraïne blijven steunen', schreef de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken.
