De ondergang van de Russische raketkruiser Moskva heeft aan één bemanningslid het leven gekost en 27 anderen worden nog vermist. Dat meldt het staatspersbureau RIA Novosti op basis van informatie van het Russische ministerie van Defensie. Volgens haar zijn 396 bemanningsleden gered. Volgens Kiev werden slechts 58 van de 510 bemanningsleden gered.
Het aan het Kremlin gerelateerde nieuwsportaal Readovka meldde eerder vrijdag op basis van een defensierapport dat 116 bemanningsleden zouden zijn omgekomen en dat nog 100 zouden worden vermist. Het bericht werd later verwijderd. Het Russische ministerie van defensie sprak van een 'hack' door Oekraïne.
De Moskva was het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot. Volgens het Kremlin ging het schip vorige week ten onder na het exploderen van munitie aan boord en zonk het in een storm tijdens het slepen naar een haven. Oekraïne zegt het schip met twee raketten tot zinken te hebben gebracht. Die visie wordt ook gedeeld door de VS. En hoewel Moskou anders beweert, zijn er vermoedelijk ook bemanningsleden omgekomen. Volgens Kiev werden slechts 58 bemanningsleden gered.
Nederlandse havens hebben sinds afgelopen zondag één Russisch schip toegelaten en één Russisch schip geweigerd. Dat meldt het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (I&W). Eerder deze maand voerde de Europese Unie een verbod in om Russische schepen toegang te verlenen tot havens van lidstaten, maar er zijn veel uitzonderingen op die regel.
Het op 8 april aangekondigde verbod geldt sinds afgelopen zondag voor Nederlandse havens. Maar autoriteiten in een lidstaat mogen een uitzondering maken als Russische schepen bijvoorbeeld olie of gas vervoeren. Die fossiele brandstoffen maken juist een groot deel uit van alle lading die Russische schepen naar bijvoorbeeld de haven van Rotterdam vervoeren. Ook voor de aanvoer van onder andere humanitaire goederen, medicijnen of landbouwproducten zijn uitzonderingen mogelijk.
Via de site Vesselfinder, die vaarroutes van schepen live bijhoudt, is overigens te zien dat er wel meer schepen vanuit Rusland naar Nederland varen. Maar deze schepen varen onder de vlag van een ander land. Het ministerie van I&W maakte niet bekend welke bestemming in Nederland de twee Russische schepen hadden.
De Russische president Vladimir Poetin ontvangt begin volgende week VN-chef António Guterres in Moskou om te praten over de oorlog in Oekraïne. Het Kremlin en de VN hebben dat vrijdag meegedeeld.
Volgens een Kremlin-woordvoerder arriveert Guterres dinsdag in Moskou voor een gesprek met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov en zal ook Poetin hem ontvangen. Een woordvoerder van de Verenigde Naties zegt dat de VN-topman hoopt dat hij met Poetin kan praten over wat er nodig is om snel vrede te brengen in Oekraïne.
Guterres had eerder deze week verzoeken gestuurd naar zowel Poetin als de Oekraïense president Volodimir Zelenski om op bezoek te komen. De Portugees riep Oekraïne en Rusland deze week tevens op de wapens vier dagen neer te leggen tijdens het orthodoxe paasfeest dit weekend. Maar een paasbestand lijkt er niet te komen.
De vredesonderhandelingen tussen de strijdende partijen in Oekraïne zijn volgens Russische zijde 'vastgelopen'. Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov gezegd na een gesprek met zijn Kazachse ambtgenoot. Volgens Lavrov heeft Moskou nog altijd geen antwoord ontvangen van Kiev op het laatste voorstel dat zo'n vijf dagen geleden is gedaan.
Vladimir Medinski, de Russische onderhandelaar, liet tegelijk aan persbureau Reuters weten dat de delegaties vrijdag 'een aantal lange gesprekken' hebben gevoerd. Maar over hoe die gesprekken waren verlopen, liet hij zich niet uit.
Volgens Vladimir Poetin toont Oekraïne geen bereidheid om wederzijds aanvaardbare oplossingen te zoeken en is Kiev inconsistent in de onderhandelingen. Dat zou hij volgens het Kremlin hebben meegedeeld aan Charles Michel, de voorzitter van de raad van EU-regeringsleiders. Die riep tijdens een telefoongesprek met Poetin op tot een 'humanitair' staakt-het-vuren tijdens orthodox Pasen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei eerder geen Russisch voorstel te hebben gezien.
Oekraïne heeft het in de Zwarte Zee gezonken Russische oorlogsschip Moskva bestempeld als cultureel erfgoed. Het ministerie van Defensie prijst het scheepswrak aan als toeristische trekpleister, meldt de BBC.
'Op 80 mijl (zo'n 150 kilometer) van Odessa kan de bekende kruiser en het grootste gezonken object van de Zwarte Zeebodem bewonderd worden, zonder diep te hoeven duiken', aldus het ministerie. Naar verluidt bevindt het schip zich op een diepte van 45 tot 50 meter.
De Moskva was het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot. Volgens het Kremlin ging het schip vorige week ten onder na het exploderen van munitie aan boord en zonk het in een storm tijdens het slepen naar een haven. Oekraïne zegt het schip met twee raketten tot zinken te hebben gebracht. Die visie wordt ook gedeeld door de VS. En hoewel Moskou anders beweert, zijn er vermoedelijk ook bemanningsleden omgekomen. Volgens Kiev werden slechts 58 bemanningsleden gered.
Het aan het Kremlin gerelateerde nieuwsportaal Readovka meldde vrijdag op basis van een defensierapport dat 116 bemanningsleden zouden zijn omgekomen en dat nog 100 zouden worden vermist. Het bericht werd later verwijderd. Het Russische ministerie van defensie sprak van een 'hack' door Oekraïne.
Het zinken van de ruim 186 meter lange Moskva was voor Oekraïne niet alleen een militaire overwinning, maar ook psychologisch van belang in de strijd tegen de Russen. Het schip werd aan het begin van de invasie gebruikt om Slangeneiland te veroveren. Daar kreeg het van Oekraïense soldaten de inmiddels roemruchte opmerking 'Russisch oorlogsschip, rot op'. Van de laatste gebeurtenis zijn in Oekraïne speciale postzegels gemaakt.
Nederland gaat samen met Duitsland pantserhouwitsers leveren aan Oekraïne om het land te helpen in de strijd tegen de Russen. Defensieminister Kajsa Ollongren zei na afloop van de ministerraad dat het overleg hierover met de Duitsers in een afrondende fase zit. Ze is optimistisch dat het gaat lukken.
Oekraïne heeft gevraagd om de pantserhouwitsers, het zwaarste geschut van de landmacht waarmee doelen op veertig tot vijftig kilometer afstand getroffen kunnen worden. Eerder deze week kondigde het kabinet al aan dat Nederland zwaarder materieel zou gaan leveren. Mark Rutte voegde daaraan toe dat nog met bondgenoten gekeken wordt of er meer wapentuig die kant op kan.
,,Dit is noodzakelijk", zei Mark Rutte tijdens de wekelijkse persconferentie. ,,Oekraïne is een strijd van leven op dood aan het voeren. Dit gaat ook over de toekomst van dit deel van de wereld en onze gezamenlijke veiligheid." De premier zei dat Nederland nog altijd niet daar wil vechten en ook geen luchtsteun zal leveren, om de NAVO niet in een 'direct conflict met Rusland' te brengen. Dat risico denkt hij niet te lopen door alleen wapens te leveren. ,,Ze zullen het niet fijn vinden, maar dit is geen rode lijn. Anders zouden we het niet doen."
Ollongren wilde nog niet zeggen om hoeveel pantserhouwitsers het gaat, maar liet alleen los dat het om 'een beperkt aantal' gaat. Ze hoopt komende week duidelijkheid hierover te geven. Ze wijst erop dat het om een geavanceerd wapensysteem gaat dat niet zomaar ingezet kan worden. Daarvoor is eerst training nodig.
Het is nog niet duidelijk hoe de taakverdeling hierbij wordt tussen beide landen. Zo zou Nederland het materieel kunnen leveren en Duitsland bijvoorbeeld de training op zich nemen. Ook daarover wordt nog gesproken, zei Ollongren.
In totaal heeft Nederland 54 pantserhouwitsers waarvan ongeveer de helft in gebruik is. Toevallig gaf een van de leden van het kabinet, Hanke Bruins Slot, leiding aan een pantserhouwitsersdetachement in Afghanistan. Rutte zei dat de minister van Binnenlandse Zaken in dezen geen bijzondere adviesrol heeft gehad. ,,We hebben natuurlijk ook deskundigen bij defensie."
Vanuit de belegerde staalfabriek in Marioepol is een nieuwe boodschap de wereld ingestuurd. ,,We hebben doden en gewonden in onze bunkers, maar zolang wij hier zijn is Marioepol van ons”, zegt kapitein Svyatoslav Palamar van het Azov-bataljon in een videoboodschap.
De Russische president Vladimir Poetin gaf gisteren het bevel om de staalfabriek van Azovstal niet te bestormen. In plaats daarvan kiest hij ervoor om het 10 km² grote terrein hermetisch af te grendelen, 'zodat geen enkele vlieg er nog uit kan'. Door de circa 1.000 burgers en 2.000 soldaten uit te hongeren, hoopt hij verdere Russische verliezen te voorkomen.
Volgens Poetin staat Marioepol nu volledig onder Russische controle, maar daar denkt Palamar toch anders over. ,,Ik blijf het zeggen: zolang wij hier zijn, is Marioepol van ons”, klinkt het in een filmpje op YouTube waarover de BBC bericht.
Het immense labyrint van tunnels en gangen biedt enige bescherming, maar het laatste bolwerk van verzet blijft de hel op aarde. ,,Alle gebouwen op het terrein zijn bijna vernield. De vijand dropt zware bommen waartegen zelfs bunkers niet bestand zijn. We zitten hier met heel wat doden en gewonden, sommige burgers zitten ook vast onder de ingestorte gebouwen.”
Op de vraag hoeveel troepen er nog inzetbaar zijn voor een eventuele strijd blijft Palamar vaag. ,,Genoeg om aanvallen af te slaan”, klinkt het. ,,We houden burgers en soldaten trouwens gescheiden. In een kelder kunnen zo’n 80 à 100 personen schuilen. Sommige burgers kunnen we echter niet meer bereiken omdat betonplaten ingestort zijn. Alleen zware machines kunnen hier nog een oplossing bieden.”
De rest krijgt nog wel hulp in de mate van het mogelijke. Maar de tijd dringt. Palamar lanceert daarom een oproep. ,,Laat een neutraal land of een internationaal rechtsorgaan instaan voor de veiligheid van onze burgers. Ze hebben allemaal al veel meegemaakt, heuse oorlogsmisdaden zelfs. Niemand vertrouwt de Russen hier, ze zijn bang om gemarteld of gedeporteerd te worden. Vergeet niet: er zitten hier ook nog kleine kinderen, van amper drie maanden oud soms.”
Oudere personen hebben dringend medicijnen nodig. Geschat wordt dat er ook zo’n 500 soldaten zwaargewond geraakt zijn. Grote ingrepen, zoals amputaties, kunnen echter niet uitgevoerd worden. ,,De lichamen van onze overleden strijdmakkers willen we een waardig afscheid bieden op Oekraïens grondgebied”, benadrukt Palamar.
Een overgave zit er niet in, zelfs niet als Rusland zou beloven om het leven van burgers te sparen. ,,Ik hoop dat iedereen goed beseft wie onze gesprekspartner is. We weten intussen met absolute zekerheid dat garanties van Rusland helemaal niets waard zijn”, besluit Palamar.
Het kabinet wil dat Nederland eind dit jaar helemaal is afgestapt van Russisch gas. Dat heeft klimaat- en energieminister Rob Jetten gezegd na afloop van de wekelijkse ministerraad. Door energie te besparen en gas uit andere landen te importeren 'lukt het ons de hele Russische hoeveelheid gas te vervangen', aldus de bewindsman. Lees hier het volledige artikel.
Rusland wil geheel zuidelijk Oekraïne onder controle krijgen en zo een route vrijmaken naar Transnistrië, een afgescheiden regio van Moldavië. In Transnistrië, dat zich in 1990 afscheidde van Moldavië, zijn Russische militairen gestationeerd, maar het staatje wordt door vrijwel geen land erkend.
De doelstelling is onderdeel van de zogenoemde tweede fase van de Russische 'speciale operatie' in Oekraïne, die er vooral op is gericht de hele oostelijke Donbas-regio te veroveren en vanaf daar een route over land te creëren naar het door Moskou ingelijfde schiereiland de Krim. De Russische commandant Rustam Minnekayev zei vrijdag volgens persbureau Interfax dat het onder controle krijgen van Zuid-Oekraïne de verbinding van het leger met Transnistrië zou verbeteren.
De regering in Kiev vreest dat Russische troepen dan vanuit dat pro-Russische zelfverklaarde republiekje een nieuw offensief kunnen beginnen. Oekraïne zei eerder deze maand dat een vliegveld in Transnistrië in gereedheid wordt gebracht voor het invliegen van Russische militairen, maar dat werd weersproken door zowel Transnistrië als Moldavië.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz vindt dat de Navo er alles aan moet doen om een directe confrontatie met Rusland te voorkomen. Dat zou volgens hem kunnen leiden tot een derde wereldoorlog en een nucleaire oorlog met vreselijke gevolgen.
Scholz maant in een vraaggesprek met weekblad Der Spiegel tot voorzichtigheid. Zijn regering wil bijvoorbeeld geen zware wapens zoals tanks aan Oekraïne leveren. Er is volgens hem geen duidelijk punt aan te geven waarop de Bondsrepubliek partij wordt in de oorlog in Oekraïne. ,,Daarom is het des te belangrijker dat we elke stap die we zetten, heel goed overwegen en voorzichtig zetten.''
Het is voor Scholz een topprioriteit te voorkomen dat de NAVO in een escalatie van het conflict betrokken raakt. ,,Ik richt me niet op opiniepeilingen en erger me niet aan hysterisch gegil, want de gevolgen van een vergissing kunnen dramatisch zijn.''
Het Russische offensief in het oosten van Oekraïne wordt steeds intensiever, zeggen Oekraïense generaals. Rond de steden Roebisjna, Marjinka en Popasna wordt hevig gevochten. De Russen voeren ook veel raketbeschietingen uit.
Volgens de Oekraïense legerleiding is Rusland bezig langs de hele frontlinie in de regio Donbas de strijd op te voeren. Donderdag werd al bekend dat de Russen 42 dorpen in de regio hadden veroverd.
De Britse inlichtingendiensten zeiden dat het Russische leger ondanks de hergroepering nog veel last heeft van eerdere verliezen die het heeft geleden in de oorlog. Veel materieel wordt teruggestuurd naar Rusland om daar gerepareerd te worden.
Het stadsbestuur van de Oekraïense havenstad Marioepol beschuldigt de Russen ervan gedode burgers in massagraven te dumpen. Dat nieuws is nog moeilijk te bevestigen, maar Amerikaanse satellietbeelden tonen wel dat er eind maart in de buurt van de stad honderden graven zijn bijgekomen.
Rusland heeft nog niet gereageerd op de nieuwe beschuldigingen. Eerder werden al massagraven en honderden gedode burgers ontdekt in Boetsja en in verschillende stadjes rond de hoofdstad Kiev, nadat het Russische leger zich daar terugtrok. Moskou houdt, ondanks duidelijke bewijzen, vol dat de Oekraïeners dat alles in scene hebben gezet.
Bijna acht weken na het begin van de Russische invasie twijfelt een klein maar groeiend aantal hooggeplaatste Kremlin-insiders aan Poetins besluit om ten strijde te trekken in Oekraïne. Ze vrezen dat de invasie een 'catastrofale fout' is die het land jarenlang zal doen wankelen. Persbureau Bloomberg kon met tien ingewijden spreken over hun bekommernissen. Dat deden ze anoniem, angstig als ze zijn voor vergelding.
Hoge functionarissen hebben - volgens mensen die bekend zijn met de situatie - geprobeerd om de president uit te leggen dat de economische impact van de sancties zo verwoestend zal zijn dat twee decennia van groei en hogere levensstandaard zullen uitgewist worden.
Poetin heeft de waarschuwingen echter van tafel geveegd en gezegd dat Rusland weliswaar een enorme prijs zou betalen, maar dat het Westen hem geen andere keus liet dan oorlog te voeren, aldus de insiders. De president blijft ervan overtuigd dat het volk achter hem staat, met Russen die bereid zijn jaren van opoffering te doorstaan voor zijn visie van nationale grootsheid.
Poetin is meer en meer afhankelijk van een steeds kleiner wordende kring van hardliners. Hij is bovendien vastbesloten om door te gaan met de strijd. De ingewijden geloven dat de Russische president niet zal toegeven en vooralsnog geen gevaar loopt om de macht te verliezen.
Rusland zou een voorstel hebben verworpen om de wapens neer te leggen tijdens het orthodoxe paasfeest, dat zaterdag begint en zondag eindigt. Dat zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski donderdag in zijn dagelijkse videoboodschap. Hij zei daarnaast nog steeds hoop op vrede te koesteren.
Dinsdag had VN-chef António Guterres een oproep gedaan aan Oekraïne en Rusland om de wapens vier dagen neer te leggen rondom het orthodoxe paasfeest. Naar schatting 60 procent van de Oekraïners en 42,5 procent van de Russen noemt zich orthodox christen.
Zelenski ontkent dat de strategisch belangrijke Oekraïense havenstad Marioepol vandaag in handen van het Russische leger is gevallen, zoals de president Poetin eerder op de dag claimde. ,,De situatie is moeilijk, de situatie is slecht'', aldus Zelenski tegen journalisten in Kiev, maar de president zag wel degelijk nog manieren om de belegerde stad te ontzetten. ,,Er is een militaire manier om dat te doen en daar bereiden we ons op voor.''
De Verenigde Staten zeggen weinig geloof te hechten aan de beweringen van Moskou dat Marioepol in Russische handen is. ,,We begrijpen dat de Oekraïense strijdkrachten standhouden en er is alle reden om aan te nemen dat de show van president Poetin en zijn minister van Defensie voor de media die we de afgelopen uren hebben gezien, nog meer desinformatie is uit hun versleten draaiboek'', aldus een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
De Oekraïense vice-premier Irina Veresjtsjoek heeft via Telegram een dringende oproep gedaan voor een humanitaire corridor zodat burgers en gewonde soldaten kunnen worden geëvacueerd uit de Azovstal-fabriek in Marioepol.
,,We eisen van de Russen een humanitaire corridor van de Azovstal-fabriek in Marioepol. Er zijn nu ongeveer 1000 burgers en 500 gewonde soldaten. Ze moeten vandaag allemaal uit Azovstal worden verwijderd."
Het industrieterrein waar nog mogelijk een paar duizend Oekraïense strijders verzet bieden, wordt helemaal afgegrendeld volgens Poetin. Sjojgoe had bekendgemaakt dat de stad in Russische handen was, maar het grote complex van het bedrijf Azovstal nog steeds niet.
Rusland heeft de controle over de Oekraïense stad Marioepol overgenomen, zegt Sergei Sjojgoe, de Russische minister van Defensie. Dat schrijft persbureau Reuters.
Het laatste Oekraïense verzet in de stad zit bij de Azovstal-fabriek, die volledig zou zijn omsingeld, aldus de Russische politicus. Volgens Sjojgoe hebben bijna 1500 Oekraïense soldaten zich overgegeven, maar bevinden meer dan 2000 soldaten zich nog in de fabriek.
Poetin zegt dat Rusland de veiligheid van Oekraïense soldaten die de Azovstal-fabriek vrijwillig verlaten garandeert. ,,Jullie zullen met respect behandeld worden." Poetin heeft het Russische leger bevolen om de staalfabriek niet binnen te vallen. Hij wil dat de fabriek omsingeld blijft. ,,Zelfs een vlieg mag niet ongezien ontsnappen."
In de ondergrondse gangen van het fabriekscomplex zouden nog eens duizend Oekraïense burgers zich schuilhouden. Sjojgoe meldt dat Russsische militairen tot nu ruim 142.000 burgers heeft 'geëvacueerd'.
Een Oekraïense afgevaardigde van het vredesonderhandelingsteam, Mikhailo Podoliak, heeft gezegd dat Oekraïne bereid is tot 'een speciale ronde van onderhandelingen' over Marioepol, zonder van tevoren gestelde voorwaarden. ,,Die gesprekken zouden één-op-één kunnen zijn, twee-op-twee. Om onze mensen te redden. Azov-militairen, burgers, kinderen, de levenden en gewonden.'' Zo meldt persbureau Reuters.
Zijn mede-onderhandelaar David Arakhamia zegt bereid te zijn om samen met Podoliak naar Marioepol af te reizen en er met de Russen te praten 'over de evacuatie van ons militaire garnizoen en burgers'. Volgens Arakhamia heeft de regering in Kiev dat ook voorgesteld aan het Kremlin en wordt nu gewacht op een Russisch antwoord.
De autoriteiten van het land maken zich ernstige zorgen over de inwoners die nog zijn achtergebleven in de zwaar belegerde havenstad, en de militairen die zich hebben teruggetrokken in de staalfabriek Azovstal.
De fabriek is het laatste bolwerk in Marioepol dat in Oekraïense handen is. Militairen en pro-Oekraïense militairen van het nationalistische Azov-bataljon proberen het enorme terrein te verdedigen. Naast militairen zitten daar volgens de Oekraïense president Volodimir Zelenski ook zo'n duizend burgers, waaronder vrouwen en kinderen. Verder zijn er zo'n 120.000 inwoners die zich nog in de havenstad bevinden.
Zelenski zei eerder vandaag ook open te staan voor verschillende vormen van uitruil: ,,Achtergebleven Oekraïners in Marioepol in ruil voor Russische militairen die zijn gevangen genomen.''
De Canadese minister van Financiën is uit de plenaire vergadering van de G20 gelopen. Chrystia Freeland vindt het verkeerd dat Rusland bij de top mag zijn na de invasie in Oekraïne.
'De bijeenkomsten van deze week in Washington gaan over het ondersteunen van de wereldeconomie. De illegale invasie van Rusland in Oekraïne is een ernstige bedreiging voor de wereldeconomie', schreef ze op Twitter. Ze voegde eraan toe dat Rusland niet zou moeten deelnemen.
,,De democratieën van de wereld zullen niet werkloos toezien bij de voortdurende Russische agressie en oorlogsmisdaden. Vandaag zijn Canada en een aantal van onze democratische partners uit de plenaire vergadering van de G20 gestapt toen Rusland probeerde in te grijpen", zei minister Chrystia Freeland.
De ministers van Financiën en voorzitters van centrale banken uit de G20-landen zijn bij elkaar in Washington. Rusland is digitaal aanwezig. Door de Russische inval in Oekraïne is de deelname van Rusland aan G20-bijeenkomsten omstreden. De Amerikaanse president Joe Biden pleitte er vorige maand bijvoorbeeld voor om het land uit de G20 te zetten.
Rusland heeft woensdag zijn zware intercontinentale ballistische raket Sarmat getest. Volgens president Vladimir Poetin is de raket het Russische antwoord op de voortdurende Amerikaanse inspanningen voor het opstellen van een technisch hoogstaand antiraketafweersysteem, zo zei hij eerder. Het projectiel zou niet of nauwelijks te onderscheppen zijn.
,,Dit werkelijk unieke wapen zal het gevechtspotentieel van onze strijdkrachten versterken, Ruslands veiligheid op betrouwbare wijze verzekeren tegen dreigingen van buitenaf en stof tot nadenken geven aan degenen die, in het licht van waanzinnige agressieve retoriek, proberen ons land te bedreigen", aldus de president.
Poetin was op televisie te zien terwijl hij door het leger werd geïnformeerd dat de Sarmat was gelanceerd vanuit Plesetsk in het noordwesten van het land. De raket zou doelen hebben geraakt op het schiereiland Kamtsjatka in het uiterste oosten van Rusland.
Volgens de Amerikanen kan de Sarmat worden uitgerust met tien of meer kernkoppen. De raket is al jarenlang in ontwikkeling en de test komt op een precair moment nu er grote internationale spanningen zijn vanwege de Russische inval in Oekraïne.
Ongeveer 1,1 miljoen Oekraïners zijn volgens de Oekraïense grenswacht teruggekeerd naar hun land sinds de Russische invasie op 24 februari. Het gaat om mensen die na een vlucht zijn teruggekeerd, maar ook om mensen die naar Oekraïne zijn gegaan om mee te vechten tegen de Russen of op een andere manier te helpen.
Op 12 april stond het aantal terugkeerders op 870.000, volgens de grensdienst. De toename van de laatste weken is vooral veroorzaakt door vrouwen en kinderen die terugkeren naar gebieden die nu weer veilig zijn. In het begin van de oorlog waren het vooral mannen die mee wilden vechten tegen de Russen.
Volgens de Verenigde Naties keren dagelijks ongeveer 30.000 mensen terug. De VN maakten woensdag bekend dat sinds de invasie meer dan 5 miljoen Oekraïners het land zijn ontvlucht.
De Oekraïense commandant Sergej Volina heeft de wereldleiders opgeroepen de militairen en burgers in Marioepol te helpen.
Rusland heeft opnieuw een ultimatum gegeven aan de overgebleven militairen op het fabrieksterrein in Marioepol. Zij kunnen tot 13.00 uur Nederlandse tijd hun wapens neerleggen en vertrekken. Geen enkele soldaat gaf volgens Rusland gehoor aan het ultimatum van een dag eerder. Pro-Russische separatisten claimen dat vandaag vijf Oekraïense militairen vrijwillig zijn weggegaan. Marioepol is sinds 1 maart volledig omsingeld door Russische troepen.
De Oekraïense autoriteiten laten weten dat er een voorlopige afspraak is gemaakt met Rusland over een humanitaire corridor vandaag voor de evacuatie van vrouwen, kinderen en ouderen uit Marioepol ,,Gezien de catastrofale humanitaire situatie in Marioepol focussen we ons vandaag hierop", aldus vicepremier Irina Veresjtsjoek. De burgemeester van Marioepol hoopt vandaag zo'n 6000 mensen te evacueren met 90 bussen.
De Russische kolonel-generaal Mikhail Mizintsev zei gisteravond dat er een nieuwe humanitaire corridor zal worden geopend vanuit de staalfabriek in Marioepol. Daar bevinden zich de laatste in de stad aanwezige pro-Oekraïense militairen, alsmede een onbekend aantal Oekraïense burgers. Het doel van die te openen corridor is tweeledig, zei Mizintsev: om burgers te evacueren en om Oekraïense strijders in staat te stellen zich over te geven.
Letland wil uiterlijk begin januari 2023 van het Russische gas af. De regering van de Baltische staat, lid van zowel de EU als de NAVO, heeft dinsdag besloten de invoer van gas uit het grote buurland, dat Oekraïne is binnengevallen, op 1 januari te staken.
Dat heeft de minister van Economische Zaken Jaris Vitenbergs dinsdag gezegd na een kabinetsberaad. Hij sprak van een 'historisch besluit ter versterking van de energiezekerheid en de onafhankelijkheid van Letland'. De wetswijzigingen die daarvoor nodig zijn, moeten nog wel worden goedgekeurd door het parlement.
Om het ook in de toekomst warm te houden, heeft de Letse regering besloten een strategische voorraad vloeibaar aardgas (lng) op te bouwen. Die wordt opgeslagen in een ondergronds spaarbekken in Incukalns, ten oosten van hoofdstad Riga. Het vloeibare gas wordt in eerste instantie betrokken via de terminal in Litouwen.
Met Finland wordt overleg gevoerd over een gemeenschappelijk complex voor gasleveranties. Letland plant bovendien de bouw van een eigen lng-terminal. Volgens Vitenbergs kan die eind volgend jaar of begin 2024 worden opgeleverd.
Duitsland zal in overleg met westerse partners wapens blijven leveren aan Oekraïne. ,,Het doel is om het Oekraïense leger te trainen zodat het zich kan verdedigen tegen de Russische aanval'', sprak de bondskanselier dinsdagavond na een videoconferentie met staatshoofden en regeringsleiders van internationale partners en de hoofden van de NAVO en de EU.
Omdat de Bundeswehr geen grote voorraden meer heeft waaruit ze kan putten voor Oekraïne, wordt volgens Scholz met de Duitse industrie en de Oekraïense overheid een lijst uitgewerkt van wat er snel aan het land geleverd kan worden. Hij noemde geen specifieke wapensystemen maar zei dat 'ook dat geleverd moet worden wat in een artilleriegevecht kan worden gebruikt.' Vrijdag werd al bekend dat Duitsland ruim 1 miljard euro beschikbaar stelt waarmee Oekraïne de gekozen wapens kan kopen.
Scholz (SPD) benadrukte de nauwe coördinatie met de bondgenoten van Duitsland bij de ondersteuning van Oekraïne. ,,Duitse solo-inspanningen zouden verkeerd zijn", verduidelijkte hij. De kanselier is geen voorstander van de levering van ultramoderne Leopard-gevechtstanks. Het is volgens hem beter wapens te leveren waarmee de Oekraïense militairen al kunnen omgaan.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock (Groenen) had onlangs aangedrongen op de levering van zware wapens aan Oekraïne. Secretaris-generaal Bijan Djir-Sarai van de Duitse liberalen (FDP), de andere coalitiepartner, sloot zich daar dinsdag bij aan. ,,We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat Oekraïne zichzelf kan verdedigen. De tijd dringt'', zei hij op radionieuwszender Deutschlandfunk.
Het blijft volgens Scholz zo dat de NAVO niet zal ingrijpen in de oorlog. Het lijden van Oekraïne laat niemand koud, zei hij. ,,We voelen oneindig veel verdriet voor de slachtoffers en - het moet ook gezegd worden - grote woede over de Russische president en deze zinloze oorlog.''
,,Stop de beschietingen in Oekraïne", drong de kanselier aan bij de Russische president. ,,Maak onmiddellijk een wapenstilstand mogelijk en trek je troepen terug. Stop deze verschrikkelijke oorlog."
De Russische president Vladimir Poetin is volgens hem verantwoordelijk voor 'oorlogsmisdaden' in Oekraïne waarbij duizenden burgers om het leven zijn gekomen. ,,De Russische invasie is een opvallende schending van het internationaal recht' en de dood van duizenden burgers 'oorlogsmisdaden waarvoor de Russische president verantwoordelijk is'', zei hij in Berlijn na de videoconferentie met staatshoofden en regeringsleiders van internationale partners en de hoofden van de NAVO en de EU.
Scholz veroordeelde het Russische militaire offensief in Oost-Oekraïne. De oorlog is een nieuwe fase ingegaan, zei hij.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres hekelde dinsdag het Russische offensief in Oost-Oekraïne en vroeg beide partijen te stoppen met vechten voor een vierdaagse 'humanitaire onderbreking' ter gelegenheid van het orthodoxe Pasen.
'Ik vraag om een humanitaire pauze van vier dagen voor de Heilige Week van donderdag tot zondag, om de opening van een reeks humanitaire corridors mogelijk te maken in Oekraïne'', zei de VN-chef op Twitter.
Deze stopzetting van de gevechten zou dienen om burgers te evacueren 'uit gebieden van huidige en verwachte confrontatiegebieden', met de hulp van het Rode Kruis, en om humanitaire hulp te verlenen 'in de meest getroffen gebieden zoals Marioepol, Cherson, Donetsk en Loehansk.'
'Meer dan een derde' van de 12 miljoen mensen die humanitaire hulp nodig hebben in Oekraïne, bevindt zich volgens Guterres in deze vier steden. ,,We verwachten dat dat aantal zal oplopen tot 15,7 miljoen - of 40% van de Oekraïners die nog in het land zijn", voegde hij eraan toe.
'Dit jaar wordt de orthodoxe Heilige Week gevierd in de schaduw van een oorlog die de totale ontkenning van de Pesach-boodschap vertegenwoordigt', 'een seizoen voor vernieuwing, opstanding en hoop", betreurde Antonio Guterres, die opnieuw opriep tot dialoog tussen Russen en Oekraïners .
Rusland overweegt niet om kernwapens te gebruiken 'in dit stadium' van zijn 'speciale militaire operatie' in Oekraïne. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov dinsdag gezegd tijdens zijn bezoek aan India.
Op de vraag van India Today of Rusland van plan was kernwapens te gebruiken, zei Lavrov: 'In dit stadium overwegen we alleen de optie van conventionele wapens', aldus het Russische staatspersbureau RIA.
Rusland zei dinsdag dat het een dozijn aanvallen had uitgevoerd op Oost-Oekraïne, dat het van plan is te 'bevrijden'. Volgens minister Lavrov is een 'nieuwe fase van de Russische militaire operatie' in Oekraïne begonnen. ,,Ik ben ervan overtuigd dat dit een heel belangrijk moment zal zijn voor deze speciale operatie", zei hij tegen media in India. De 'volledige bevrijding' van de volksrepublieken Donetsk en Loehansk staat volgens hem centraal in de operatie.
De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe zei dat hij het 'plan voor de bevrijding' van de 'republieken' Donetsk en Lugansk volgt. De zelfverklaarde republiekjes werden uitgeroepen door pro-Russische separatisten en de Russische president Vladimir Poetin erkende hun onafhankelijkheid vlak voor de invasie in Oekraïne.
Rusland zei dinsdag dat het een dozijn aanvallen had uitgevoerd op Oost-Oekraïne dat het van plan is te 'bevrijden'.
De dag nadat Kiev een nieuw groot offensief van Moskou in Oost-Oekraïne aankondigde, bevestigden de Oekraïense strijdkrachten dat de Russen "hun offensief hadden geïntensiveerd" langs de hele frontlinie in het oosten van het land.
Rusland gaat 15 Nederlandse diplomaten uitzetten, als vergelding voor de zeventien Russen die eerder werden uitgezet door Nederland. Het gaat om veertien medewerkers van de ambassade in Moskou en een medewerker van het consulaat in Sint-Petersburg, meldt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze moeten binnen twee weken zijn vertrokken.
Minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra betreurt het besluit, maar het was geen verrassing voor hem. ,,Dat Rusland nu tegenmaatregelen neemt hadden we verwacht. Desondanks betreur ik deze stap. We gaan nu kijken wat de gevolgen zijn van het feit dat zoveel collega's moeten vertrekken uit Moskou en Petersburg'', laat Hoekstra in een reactie weten.
Rusland geeft overigens aan dat Nederland achttien Russische diplomaten heeft uitgezet. Nederland meldde zelf dat het om zeventien ging, en dat die zeventien eigenlijk werkten voor de Russische inlichtingendiensten.
Rusland heeft dinsdag ook diplomaten uit België laten weten dat ze moeten vertrekken maar maakte geen aantal bekend. Volgens ren woordvoerder van het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken moeten twaalf personeelsleden van de ambassade in Moskou het land dienen te verlaten. De Belgen zetten eerder 21 Russische ambassademedewerkers uit op verdenking van spionage.
De Belgische ministerie 'betreurt' de Russische beslissing. ,,Dit besluit is volstrekt ongerechtvaardigd en ongegrond, aangezien deze personeelsleden hun functie uitoefenen met volledige inachtneming van hun diplomatieke accreditatie en van het Verdrag van Wenen inzake diplomatieke relaties."
Nederland stuurt zwaarder wapentuig, zoals pantservoertuigen, naar Oekraïne. Dat zegt Minister-president Mark Rutte op Twitter. Ook kijkt Nederland met bondgenoten naar de levering van 'aanvullend zwaarder materieel', schrijft de premier.
Het besluit van het kabinet kan op steun van de Tweede Kamer rekenen. Begin deze maand gaf een meerderheid al aan voor het sturen van zwaardere wapens te zijn. Onder meer VVD, CDA, D66 en PvdA lieten toen weten daar geen bezwaren tegen te hebben
Het is opmerkelijk dat het kabinet weer meldingen doet over wat voor materieel het naar Oekraïne stuurt. Eerder werd daarmee gestopt, om zo de Russen niet te veel informatie te geven. Aan dat beleid verandert niets, meldt Defensie. Vlak nadat de oorlog in Oekraïne was uitgebroken, meldde het kabinet wel dat het onder meer antitankraketten en luchtafweerwapens ging sturen.
Rusland is begonnen met een groot offensief in het oosten van Oekraïne. De Oekraïense president Volodimir Zelenski bevestigde maandag de nieuwe aanvalslinies aan de oostflank. Volgens Zelenski hebben de Russische strijdkrachten 'het startsein gegeven voor de slag om de Donbas'.
Premier Mark Rutte en defensieminister Kajsa Ollongren hebben in een telefoongesprek met de Oekraïense president hun steun uitgesproken aan Oekraïne. Nederland heeft al voor ruim 65 miljoen euro aan militair materieel aan de regering in Kiev geleverd, meldde Ollongren vorige week aan de Kamer.
Al meer EU-landen zijn begonnen met het sturen van zware wapens naar Oekraïne. Tsjechië heeft tanks gestuurd en Slowakije een S-300-luchtverdedigingssysteem. Beide systemen stammen nog uit de tijd van de Sovjet-Unie. Ze zijn door de Oekraïners snel in te zetten omdat ze het materieel al kennen.
Het offensief van het Russische leger in het oosten van Oekraïne lijkt in volle hevigheid te zijn losgebarsten. Volgens de BBC voert het leger aanvallen uit langs een grens van 480 kilometer. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov sprak dinsdag van 'een nieuwe fase van de speciale militaire operatie in Oost-Oekraïne'. In de nacht van maandag op dinsdag werden tientallen luchtaanvallen uitgevoerd langs de grens.
De militaire autoriteiten in Kiev meldden maandagavond signalen te zien 'van het begin van de aanval op het oostelijk strijdtoneel'. Het Oekraïense leger zegt in een verklaring dat Russische troepen proberen om langs de hele frontlinie door de Oekraïense verdediging te komen. Langs het hele front zou het offensief 'geïntensiveerd' zijn, aldus de generale staf.
De troepen zouden zich richten op de regio Donbas, waar pro-Russische separatisten al jarenlang strijd leveren, en deze in zijn geheel in handen willen krijgen. Moskou had eerder al laten weten dat het belangrijkste doel op dit moment is om de Donbas onder controle te krijgen en een verbinding over land met de Krim tot stand te brengen. Volgens het Russische ministerie van Defensie streeft het land ernaar Oost-Oekraïne te 'bevrijden'.
Het ministerie beschuldigde het Westen er vandaag van dit deel van de militaire operatie, zoals Rusland de oorlog noemt, doelbewust te rekken door wapens te leveren aan Oekraïne. Volgens de Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe laat het toenemende aantal wapenleveringen door westerse landen zien dat deze landen 'het regime in Kiev willen uitlokken om te vechten tot de laatste Oekraïner is verslagen'.
Het Russische leger heeft de Oekraïense stad Kreminna ingenomen. De gouverneur van de provincie Loehansk, waar de stad ligt, bevestigt dat de Russen de stad hebben veroverd.
,,Kreminna staat onder controle van de Russen", aldus de gouverneur. In de stad wonen ongeveer 18.000 mensen. ,,Onze troepen hebben zich moeten terugtrekken, maar hebben nieuwe stellingen ingenomen en blijven terugvechten."
In Kreminna zijn volgens officiële cijfers tweehonderd burgerslachtoffers gevallen. De gouverneur denkt echter dat het werkelijke aantal hoger ligt. Of al die mensen bij het recente offensief zijn gedood, is niet bekend.
Eerder waarschuwde de gouverneur nog alle burgers van Loehansk voor de situatie in Kremmina, dat gegijzeld zou worden door de Russen. ,,Red je leven om geen goedkope arbeidskracht te worden of gemobiliseerd te worden door de bezetter", schrijft de functionaris. ,,Wie weigert wordt ter plekke door de Russen vermoord."
De Nederlandse ambassade in Oekraïne gaat weer open, laat minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) weten. Twee dagen na het begin van de Russische invasie werd de ambassade om veiligheidsredenen verplaatst naar de Poolse stad Jarosław vlakbij de grens met Oekraïne.
De ambassade opent voorlopig haar deuren in de westelijke stad Lviv. Ambassadeur Jennes de Mol en een kleine kernstaf gaat hier aan de slag, meldt het ministerie. De familieleden van de diplomaten zijn niet meegekomen. In Lviv zijn meer tijdelijke ambassades gevestigd.
De Nederlandse ambassade was kort voor het uitbreken van de oorlog eind februari al tijdelijk verplaatst van de hoofdstad Kiev naar Lviv. Daar konden de diplomaten hulp bieden aan Nederlanders die Oekraïne wilden verlaten. Zij konden op de post in Lviv onder meer tijdelijke reisdocumenten krijgen.
De inwoners uit Loehansk worden opgeroepen het gebied te verlaten. Serhii Haidai, de gouverneur van Loehansk, schrijft dat op Telegram nu de stad Kreminna in het gebied al door de Russen is overgenomen. ,,Er is geen tijd om na te denken. Beslissingen moeten snel worden genomen", aldus Haidai.
De duizenden inwoners van Kreminna zouden momenteel door de Russen worden gegijzeld. ,,Red je leven om geen goedkope arbeidskracht te worden of gemobiliseerd te worden door de bezetter", schrijft de functionaris. ,,Wie weigert wordt ter plekke door de Russen vermoord. Evacueer naar de veilige regio's van Oekraïne. Daar word je geholpen bij het vinden van huisvesting en krijg je financiële hulp."
Het Russische ministerie van Defensie meldt dat de Russische rakettroepen en artillerie afgelopen nacht 1260 doelwitten in Oekraïne hebben geraakt, onder andere in de Oekraïense stad Slovjansk. Ook zouden ze een Oekraïense MIG-29, een soort straaljager uit de tijd van de Sovjet Unie, hebben neergeschoten in de Donetsk regio. Deze informatie is niet onafhankelijk te verifiëren.
Een adviseur van de Oekraïense president Volodimir Zelenski zei vandaag dat het Russische offensief geen kans van slagen heeft. ,,Daarvoor hebben ze niet genoeg kracht." Oekraïne kondigde het Russische offensief maandag al aan en zei toen terug te blijven vechten.
De belegerde stad Marioepol, waar volgens bronnen alleen nog in de staalfabriek Oekraïense troepen zouden zitten, is nog niet gevallen. Dat vertelt de Oekraïense premier Denys Shmyhal aan Amerikaanse nieuwswebsite ABC News.
,,Onze militaire troepen zijn er nog steeds, onze soldaten, en die zullen vechten tot het bittere eind", aldus de premier. Wel waarschuwt hij over de situatie van de inwoners van Marioepol zelf. ,,Ze hebben geen water, geen voedsel, geen verwarming, geen elektriciteit", vertelt Shmyhal. ,,We vragen al onze partners om hen te steunen en deze humanitaire ramp te stoppen."
Vandaag vinden er opnieuw geen humanitaire corridors plaats vanuit belegerde Oekraïense gebieden. Oekraïense vicepremier Iryna Verestsjoek deelt dat ze het niet eens zijn geworden met de Russische bezetters over tijden en locaties van de vluchtroute. Onder andere een corridor van het zwaar belegerde Marioepol naar Berdjansk zou door de Russen geweigerd zijn.
Russische militairen zouden erin zijn geslaagd de Oost-Oekraïense stad Kreminna in te nemen. De Russen zijn maandag begonnen aan het langverwachte offensief in de Donbas, in het oosten van het land. Inwoners van de regio's Donetsk en Loehansk zijn door lokale autoriteiten opgeroepen te evacueren.
,,Momenteel zijn we de controle over de stad Kreminna kwijt en vinden er grondgevechten plaats'', zei de regionale gouverneur van Luhansk, Sergiy Gaiday, maandagavond in een verklaring op zijn officiële Telegram-kanaal.
,,De Russen schieten op mensen die proberen Kreminna te verlaten'', voegde hij eraan toe. Hij beweerde dat vier mensen werden gedood toen ze in hun eigen voertuig probeerden te vluchten.
Bij de beschietingen werden huizen, een sportcomplex en andere gebouwen verwoest. Ook in de nabijgelegen steden Rubizne en Lysychansk werd stevig gevochten. In Lysychansk werd het gebouw van de regionale politieafdeling verwoest, waarna zes agenten in het ziekenhuis moesten worden opgenomen.
,,Vanochtend hebben de bezetters geprobeerd langs de hele frontlinie van de regio's Donetsk, Loehansk en Charkov onze verdediging te doorbreken'', zei Oleksiy Danilov, secretaris van de Oekraïense nationale veiligheidsraad, tegen Oekraïense media. ,,Gelukkig houdt ons leger stand. Ze zijn maar door twee steden gereisd. Dit is Kreminna en nog een klein stadje.'' Hij voegde eraan toe: ,,We geven onze gebieden niet op.''
Kreminna, dat voor het uitbreken van de oorlog bijna 20.000 inwoners telde, ligt ongeveer 50 km ten noordoosten van Kramatorsk, het administratieve centrum van de regio, en wordt door de Russen beschouwd als strategisch doelwit.
Rusland is begonnen met het bombarderen van een staalfabriek in Marioepol, waar de laatste inwoners van de stad, onder wie vrouwen, kinderen en bejaarden, zich schuilhouden. De laatste Oekraïners die zich nog in de stad begeven, weigeren zich over te geven, zei de commandant van het Azov-regiment van de Nationale Garde maandag.
,,De Russen weten van de burgers, maar desondanks blijven ze op de fabriek schieten'', zei Denys Prokopenko, wiens soldaten het opnemen tegen het Russische leger in de belangrijkste zuidelijke havenstad. Rusland schat dat ongeveer 2500 Oekraïense militairen en 400 buitenlandse huursoldaten zich in de stad hebben ingegraven.
Volgens schattingen van Oekraïne zijn er al zo'n 21.000 mensen gedood in Marioepol.
Ook president Zelenski spreekt nu over een groot Russisch offensief in het oosten van Oekraine. Hij noemt het 'de slag om de Donbas', die de Russen 'lang hebben voorbereid'.
De Russische focus lijkt gericht op het gebied rond Charkov en Donetsk. In de provincie Charkov zijn naar het zich laat aanzien offensieven ingezet op de plaatsen Izjoem en Barvinkove. Gouverneur Pavlo Kirilenko meldde laat op de avond via platform Telegram dat door de beschietingen en bombardementen zeker vier burgerdoden zijn te betreuren. De invasietroepen rukken ook op richting Slovjansk in de provincie Donetsk.
De gouverneur van Loehansk, Serhij Haidai, meldde ook Russische oorlogshandelingen. ,,We zijn de controle over het stadje Kreminna kwijt. Er zijn straatgevechten gaande'', zei hij en voegde eraan toe dat evacueren geen optie meer is. ,,De situatie lijkt elk uur erger te worden.''
Moskou had eerder al laten weten dat het belangrijkste doel op dit moment is om de Donbas, waar pro-Russische separatisten al jarenlang strijd leveren, onder controle te krijgen en een verbinding over land met de Krim tot stand te brengen.
Het verwachte offensief van het Russische leger in het oosten van Oekraïne lijkt na de hergroepering begonnen. Dat hebben militaire autoriteiten in Kiev gezegd. ,,We zien signalen van het begin van de aanval op het oostelijk strijdtoneel", aldus een mededeling van de generale staf. Later scherpte de chef van de presidentiële staf dat bericht aan met de post op Telegram dat 'de tweede fase van de oorlog is begonnen'.
De Russische focus lijkt gericht op het gebied rond Charkov en Donetsk. In de provincie Charkov zijn naar het zich laat aanzien offensieven ingezet op de plaatsen Izjoem en Barvinkove en richting Slovjansk in de provincie Donetsk. Er zouden al minstens vier burgerdoden zijn gevallen.
De gouverneur van Loehansk, Serhij Haidai, meldde ook Russische oorlogshandelingen. ,,We zijn de controle over het stadje Kreminna kwijt. Er zijn straatgevechten gaande", zei hij en voegde eraan toe dat evacueren geen optie meer is. ,,De situatie lijkt elk uur erger te worden."