De premiers van Albanië en Montenegro hebben in Kiev op bezoek bij president Volodimir Zelenski steun betuigd aan het Oekraïense streven lid van de Europese Unie te worden. De regeringsleider van Noord-Macedonië deed dat in een videobijdrage ook, meldt Zelenski's kantoor.
De drie Balkanlanden staan al langer in de rij om tot de EU toe te treden. Albanië en Noord-Macedonië hebben de door Oekraïne begeerde kandidaat-status inmiddels. Montenegro is na tien jaar onderhandelingen al verder in het moeizame hervormingspad naar EU-lidmaatschap.
,,Onze landen moeten volwaardige leden van de Europese Unie worden, en we zijn het erover eens dat onze landen niet met elkaar concurreren maar elkaars mogelijkheden aanvullen en versterken'', aldus Zelenski op een persconferentie met de Albanese en Montenegrijnse premier.
Voor Zelenski is erkenning als kandidaat-toetreder tot de EU essentieel voor zijn door oorlog geteisterde land. Oekraïne diende in maart zijn lidmaatschapsaanvraag in, kort na de Russische inval. De Europese Commissie brengt daarover naar verwachting komende vrijdag een positief advies uit.
Maar Nederland en enkele andere landen lijken de start van de toetredingsprocedure te vroeg te vinden, ook al duurt het naar verwachting vele jaren voor Oekraïne daadwerkelijk lid zou kunnen worden. Nederland schermt ook met de scheve ogen die de EU zou wekken bij de landen in de wachtkamer als Brussel haastig ruim baan maakt voor Oekraïne.
Frankrijk, Duitsland, Italië en Roemenië zijn voorstander van 'onmiddellijke' kandidaatstelling van Oekraïne als toekomstig lid van de Europese Unie. Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron gezegd. Hij was vandaag op bezoek in Kiev in gezelschap van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz, de Italiaanse premier Mario Draghi en de Roemeense president Klaus Iohannis.
,,Wij vieren steunen de status van Oekraïne als kandidaat-lid van de EU'', aldus Macron. Scholz bevestigde dat. Hij zei erbij dat ook Moldavië op termijn kan toetreden.
De Britse regering heeft de geestelijk leider van de Russisch-Orthodoxe Kerk, patriarch Kirill, op een sanctielijst gezet vanwege zijn steun aan de Russische invasie van Oekraïne. Kirill en andere personen op de sanctielijst worden niet meer toegelaten in Groot-Brittannië. Ook worden hun tegoeden bevroren.
Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken maakte de maatregelen donderdag bekend, twee weken nadat Kirill van een voorgestelde sanctielijst van de Europese Unie was gehaald. De EU besloot daartoe onder druk van Hongarije. De Hongaarse premier Viktor Orban zou eerder hebben gezegd geen religieuze leiders te willen straffen. De Hongaren kregen hun zin omdat anders het afgesproken olie-embargo tegen Rusland gevaar zou lopen.
Ook de Russische commissaris voor kinderrechten, Maria Lvova-Belova, is op de Britse sanctielijst geplaatst. Onder haar toezicht zouden 2000 Oekraïense kinderen in Rusland gedwongen zijn geadopteerd.
De Europese gasprijs is fors gestegen nadat Gazprom de leveringen van gas aan Duitsland en Italië had beperkt. Op de toonaangevende beurs van Amsterdam werd gas ruim een vijfde duurder. Deze week kwam er al bijna de helft bovenop de prijs.
Gazprom schroefde deze week de hoeveelheid gas die Duitsland via de Nord Stream-pijplijn krijgt eerst met 40 procent terug. Daarna werd dat verder teruggebracht, waardoor Duitsland nu 60 procent minder gas ontvangt via de pijpleiding dan een week eerder. Het Italiaanse olie- en gasconcern Eni liet weten dat Gazprom 15 procent minder gas zou leveren. De Italianen claimen echter nog minder te hebben gekregen, namelijk zo'n twee derde van wat er was afgesproken.
Dat waren niet de enige stappen van het Russische staatsgasbedrijf, want de Oostenrijkse en Franse gasleveranciers OMV en Engie zeggen ook minder gas te hebben gekregen.
Behalve de leiders van Frankrijk, Duitsland en Italië is ook de Roemeense president Klaus Iohannis donderdagochtend in Kiev aangekomen. Hij wil net als zijn Europese collega's 'volledige solidariteit' tonen aan zijn buurland Oekraïne. De president schrijft op Twitter dat 'de illegale Russische agressie moet stoppen!'
Iohannis kwam aan met de trein, maar niet via dezelfde route als de Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Italiaanse premier Mario Draghi. Iohannis was dinsdag nog in Den Haag om met premier Mark Rutte en leiders van andere Navo-landen de wapenhulp aan Oekraïne te bespreken. Na afloop werd beloofd meer zware wapens te leveren, maar zonder concrete toezeggingen.
Iohannis en de drie andere leiders zullen het met de Oekraïense president Volodimir Zelenski hebben over de levering van wapens en de Oekraïense aanvraag voor het lidmaatschap van de Europese Unie. Iohannis zei woensdag voorstander te zijn van een Oekraïense kandidaat-status voor de EU.
Roemenië ligt net als Oekraïne aan de Zwarte Zee, waar ook veel gevochten wordt. Het land is ook lid van de Europese Unie en de Navo.
De voormalige Duitse bondskanselier Gerhard Schröder wil van een commissie van de Bondsdag opheldering over het besluit hem een door de staat betaald kantoor met personeel af te nemen. De commissie had daartoe besloten omdat de sociaaldemocraat ondanks de Russische invasie in Oekraïne geen afstand wil nemen van president Vladimir Poetin.
De advocaat van Schröder heeft in een brief aan de commissie laten weten dat Schröder 'via de media' moest vernemen dat hij zijn kantoor met personeel moet opgeven. Schröder wil officieel op de hoogte worden gesteld van het besluit, zodat hij goed kan onderzoeken op welke gronden die stap is gezet. De oud-bondskanselier zou dan eventueel beroep kunnen aantekenen tegen het besluit.
De advocaat liet weten dat Schröder niet uit is op een rechtszaak over de kwestie. Hij hoopt door overleg tot een regeling te komen die voor beide partijen aanvaardbaar is.
Schröder regeerde van 1998 tot 2005 samen met de Groenen. Hij werd later een vooraanstaand lobbyist voor Russische staatsenergiebedrijven zoals Rosneft en Gazprom. In de huidige crisis met Rusland geldt de staatsman als een adept van Poetin.
Schröder besloot recent na kritiek te stoppen als voorzitter van de raad van toezicht van Rosneft. Hij is nog wel betrokken bij de gasleidingprojecten Nord Stream en Nord Stream 2.
De strijd tegen de Russen in de Donbas is taai. Dagelijks laten honderd Oekraïense soldaten het leven en raken er vijfhonderd gewond. Correspondent Jan Hunin zag hoe vijf soldaten zich klaarmaakten voor het front. Wie deze strijd overleeft kan alles aan.
Ontdek hier het volledige verhaal.
De Oekraïense staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Emine Dzheppar heeft dinsdagavond gewaarschuwd dat de oorlog in Oekraïne zich over het Europese continent zal verspreiden als Europa de oorlog niet binnen de perken houdt.
Turkije is niet tevreden met de schriftelijke reactie van Zweden op eisen die Ankara heeft gesteld voor de Zweedse toetreding tot de Navo. Aan de verwachtingen is niet voldaan, zei minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu woensdag. Hij herhaalde nog maar eens dat Stockholm de eisen moet inwilligen voordat er een Turks jawoord komt.
Zweden en Finland vroegen vorige maand het lidmaatschap van de militaire alliantie aan, in reactie op de Russische invasie van Oekraïne. De tegenstand van Turkije werd niet verwacht. Ankara zegt dat de Zweedse steun aan Koerdische militanten van de terroristische PKK of daaraan gelieerde organisaties onaanvaardbaar te vinden en moet worden ingetrokken.
Een andere eis is dat Zweden zijn besluit om vergunningen voor wapenexport naar Turkije in te trekken ongedaan maakt. Ook van Finland worden stappen verwacht. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei woensdag dat 'zolang Zweden en Finland geen concrete maatregelen nemen in de strijd tegen het terrorisme, ons standpunt niet zal veranderen.
Navo-topman Jens Stoltenberg zei maandag tijdens een bezoek aan Zweden dat de Navo 'hard en actief' werkt om de zorgen van Turkije zo snel mogelijk op te lossen. De Finse premier Sanna Marin erkende dinsdag dat de aanvragen lang kunnen blijven liggen als er voor de Navo-top van eind juni in Madrid geen overeenstemming met Turkije wordt bereikt.
Het Kremlin zegt dat communicatie met de VS 'essentieel' blijft en gebaseerd moet zijn op 'wederzijds respect en wederzijds voordeel'.
,,De VS gaan nergens heen, Europa gaat nergens heen, dus op de een of andere manier zullen we met hen moeten communiceren'', zei Kremlin-woordvoerder, Dmitri Peskov, tijdens zijn regelmatige briefing met verslaggevers.
Italië krijgt woensdag minder gas geleverd door het Russische staatsgasbedrijf Gazprom. Volgens het Italiaanse olie- en gasconcern Eni gaat het om ongeveer 15 procent minder gas dan normaal. Redenen voor het besluit gaf Gazprom volgens Eni niet. Het is ook niet duidelijk of de gaskraan na woensdag wel weer volledig open gaat. Italië is een van de grootste gebruikers van Russisch gas in Europa.
Het land was ten tijde van de Russische inval in Oekraïne voor zo'n 40 procent van zijn gasbehoefte afhankelijk van Rusland. Italië probeert die afhankelijkheid te verkleinen en sloot al deals met onder meer Algerije en Egypte voor meer gas. De Italiaanse premier Mario Draghi is momenteel in Israël om over gasleveringen te praten.
Dinsdag liet Gazprom weten dat de leveringen aan Duitsland via de Nord Stream-pijplijn 40 procent kleiner zouden zijn dan normaal. Dat zou komen door de reparatie van onderdelen door het Duitse bedrijf Siemens. Volgens persbureau Bloomberg gebeurde dat in Canada en kon de turbine door sancties niet meer terug na de reparatie.
De Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck noemt de stap van Gazprom echter een politieke beslissing. Volgens Habeck is de stap niet 'technisch verklaarbaar'.
De Navo gaat Oekraïne helpen over te stappen op westerse wapens om zich te verdedigen tegen het binnengevallen Russische leger. Die zijn moderner dan de wapens van Sovjet-makelij waarop het land tot dusver vooral is aangewezen, zegt Navo-chef Jens Stoltenberg. Bovendien beginnen de voorraden Sovjet-wapens van Navo-landen op te raken.
De Navo-landen zullen over twee weken op hun top in Madrid nieuwe steun voor Oekraïne afspreken, verwacht Stoltenberg. Die moet 'het mogelijk maken voor de Oekraïners om over te gaan van oude uitrusting uit de Sovjet-tijd naar modernere standaard-Navo-uitrusting', aldus de secretaris-generaal. Daardoor kan het benarde land ook beter militair samenwerken met de Navo. ,,We zijn uitermate gefocust op het opvoeren van de steun."
Oekraïne kreeg tot dusver vooral wapentuig uit de oude arsenalen van voormalige Oostbloklanden als Polen en Roemenië. Die kan het Oekraïense leger snel en gemakkelijk inzetten omdat ze daarmee vertrouwd zijn. De andere Navo-landen leveren vervangende wapens en munitie om de voorraden van oostelijke bondgenoten aan te vullen.
Maar de oorlog duurt voort en Rusland dreigt met zijn artillerie de overhand te krijgen. Kiev dringt aan op de snelle levering van extra en zwaardere wapens. Navo-landen trainen nu Oekraïense militairen om westers wapentuig te gebruiken zoals de pantserhouwitsers die Nederland en Duitsland Oekraïne hebben beloofd.
Het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) maakt zich grote zorgen over de veiligheid van in het Westen gemaakte vliegtuigen die in Rusland blijven vliegen. Door de sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne leveren vliegtuigfabrikanten Airbus en Boeing namelijk geen reserveonderdelen meer en kunnen de toestellen niet goed worden onderhouden.
'Dit is erg onveilig', zei Patrick Ky, uitvoerend directeur van EASA. Volgens hem hebben de autoriteiten geen goed overzicht over hoeveel toestellen er nog vliegen in Rusland en of deze in de afgelopen maanden veiligheidsproblemen hebben ondervonden. Naarmate de sancties langer duren worden de risico's volgens hem alleen maar groter. Rusland zal daarbij worden gedwongen om onderdelen van andere vliegtuigen af te halen om een deel van zijn westerse toestellen te kunnen blijven gebruiken.
De Verenigde Staten hebben in maart Russische luchtvaartmaatschappijen al uit het Amerikaanse luchtruim geweerd. Eerder deden de Europese Unie en Canada dat al. In april verlaagde de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA ook de classificatie van de luchtveiligheid voor Rusland, omdat het land niet voldeed aan de veiligheidsnormen van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) van de Verenigde Naties.
De EU bestempelde in april 21 Russische vliegmaatschappijen als onveilig, waaronder belangrijke als Aeroflot en Rossiya. Door die extra maatregel mogen ze niet naar, van of over de EU vliegen. Dat mochten ze al niet door eerdere EU-sancties, maar Rusland trachtte de sancties te omzeilen door vliegtuigen opnieuw in eigen land te registreren en zelf certificaten van luchtwaardigheid af te geven. Ook mogen Europese bedrijven geen vliegtuigen meer leasen aan Russische luchtvaartmaatschappijen.
Mogelijk schuilen tot 1200 burgers in de schuilkelders van een chemische fabriek in Severodonetsk, de Oost-Oekraïense stad waar al wekenlang hard om wordt gevochten. Het cijfer is gedeeld door een pro-Russische separatist.
Rodion Mirosjnik, een functionaris van de zelfverklaarde republiek Loehansk, zegt dat in totaal zo'n 2000 personen op het fabrieksterrein verblijven. Naast burgers zou het gaat om Oekraïense en buitenlandse strijders. Kiev meent dat er 540 tot 560 burgers schuilen.
Het Russische ministerie van Defensie claimt dat Oekraïense 'militanten' bewust burgers naar de fabriek Azot hebben geleid en deze mensen gebruikt als een menselijk schild. Deze informatie is niet onafhankelijk geverifieerd, net als de Russische en Oekraïense cijfers.
Russische troepen hebben Severodonetsk grotendeels ingenomen en rukken langzaam steeds verder op. Een industrieterrein in het zuiden van de stad, waar de chemische fabriek staat, is nog niet ingenomen. De strijd om Severodonetsk wordt volgens de Oekraïense gouverneur van de regio Loehansk 'steeds moeilijker'.
Op onderstaande satellietbeelden van Maxar Technologies zie je de drie verwoeste toegangsbruggen naar de stad Sjevjerodonetsk. Er is nog maar één toegangsweg naar de stad begaanbaar, wat evacuaties en voedseltoevoer lastig maakt.
Sjevjerodonetsk is het middelpunt van de strijd in de Donbas. De stad ligt al dagen onder vuur. Men vreest een humanitaire ramp als niet snel goederen naar de stad kunnen worden gebracht.
In zijn videotoespraak afgelopen nacht noemde Oekraïense president Zelenski het aantal Oekraïense doden in de stad Sjevjerodonetsk, een van de meest zwaar belegerde plaatsen in Oekraïne op het moment, 'angstaanjagend'. De gevechten zullen grote gevolgen hebben, aldus Zelenski.
,,Voor ons is de prijs van deze strijd erg hoog. Het is gewoon eng”, zei Zelenski in zijn dagelijkse videoboodschap. Zijn adviseur Mykhailo Podolyak gaf op Twitter aan dat de strijd tegen de Russen alleen kan worden gewonnen als er meer zware wapens uit het Westen worden geleverd.
De president denkt dat de strijd in de Donbas 'zonder twijfel in de militaire geschiedenis herinnerd zal worden als een van de meest gewelddadige veldslagen in Europa'.
President Volodimir Zelenski heeft dinsdagavond gezegd dat de Oekraïense troepen in de strijd tegen het Russische invasieleger in het oosten van het land 'pijnlijke verliezen lijden'. Dat gebeurt in zowel de stad Sjevjerodonetsk als in de regio Charkov.
Zelenski herhaalde in zijn gebruikelijke toespraak aan het eind van de dag dat Oekraïne zit te springen om moderne raketafweer. Hij voegde eraan toe dat er voor westerse partners geen enkele rechtvaardiging bestaat de levering van die wapens te vertragen.
De Russische invasie zal volgens Oekraïne leiden tot een wereldwijd tarwetekort voor minstens drie oogsten. ,,Oekraïne zal voor een lange tijd van de markt verdwijnen", zei minister van Landbouw Mykola Solskyi tegen Reuters. Het gaat om drie tarweoogsten tegelijk: ,,We kunnen de oogst van vorig jaar niet exporteren, we kunnen de huidige oogst niet binnenhalen om deze te exporteren, en we willen de volgende eigenlijk niet zaaien." Dat is slecht voor de rest van de wereld. ,,Wat als ze in juli of augustus komen en ze willen graan kopen en ze weigeren het, of de prijs is 600 dollar (575 euro) per ton?"
Volgens de minister wordt het probleem verergerd doordat Oekraïense boeren door de Russische blokkades niet meer zoveel tarwe verbouwen. Wintertarwe, die vanaf het einde van de zomer wordt gezaaid, is populair in Oekraïne.
In Rusland zullen bepaalde begrotingsposten in de toekomst vertrouwelijk worden behandeld. Dit om het land te beschermen tegen verdere sancties, aldus een verklaring van het ministerie van Financiën. In de eerste vijf maanden van dit jaar bedroeg het begrotingsoverschot bijna 1,5 biljoen roebel (bijna 25 miljard euro), zo wordt gezegd. De reden hiervoor zijn de hogere energieprijzen.
Rusland heeft inreisverboden opgelegd aan nog eens zo'n 50 Britse onderdanen, voornamelijk journalisten en mediavertegenwoordigers. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag 49 namen vrijgegeven in aanvulling op een lange 'zwarte lijst' waarop al honderden westerse burgers staan.
Onder de 29 prominenten uit de Britse mediawereld zijn BBC-baas Tim Davie, de hoofdredacteuren van verschillende Britse kranten en voormalige Rusland-correspondenten Shaun Walker en Luke Harding die voor de krant The Guardian werken. Zij zijn niet langer welkom in Rusland, evenals twintig topfiguren uit de defensiekringen, onder wie de chef van de Royal Air Force (RAF).
'De Britse journalisten op de lijst zijn betrokken bij het opzettelijk verspreiden van valse en eenzijdige informatie over Rusland en de gebeurtenissen in Oekraïne en de Donbas', aldus het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. De meeste buitenlandse journalisten verlieten Rusland nadat de autoriteiten in Moskou gevangenisstraffen tot 15 jaar hadden ingevoerd voor het verspreiden van vermeend nepnieuws over het Russische leger.
Het Verenigd Koninkrijk is een van de meest uitgesproken en actiefste steunpilaren van de regering in Kiev sinds het Russische leger Oekraïne op 24 februari binnenviel. Voor bijvoorbeeld premier Boris Johnson en veel parlementariërs kwam Moskou al eerder met een inreisverbod. Daar worden nu nog mensen aan toegevoegd die volgens Rusland zijn 'betrokken bij het nemen van beslissingen over de levering van wapens aan Oekraïne.'