Dit liveblog is afgesloten. De laatste ontwikkelingen kun je volgen in dit nieuwe liveblog over de oorlog in Oekraïne.
Rusland zou sinds het begin van de invasie van Oekraïne meer dan 16.000 raketten hebben afgeschoten op het buurland. Dat meldt de Oekraïense minister van Defensie, Oleksii Resnikov, op Twitter. 97 procent van die raketten zou daarbij een burgerdoel hebben geraakt, twittert hij.
Oekraïne verwacht dat Rusland deze week een nieuwe golf raketaanvallen uitvoert op het energienetwerk. Een Russisch oorlogsschip dat kruisraketten kan afvuren bevindt zich op de Zwarte Zee.
Volgens president Volodimir Zelenski gaat Moskou door 'zolang ze raketten hebben'. Zelenski heeft zijn hoop gevestigd op luchtverdedigingssystemen die westerse bondgenoten hebben geleverd of gaan leveren.
© Videostill — De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemt de aanvallen op energiecentrales 'misdaden tegen de menselijkheid'. De Russische regering stelt het geplande overleg met de VS over wederzijdse ontwapening op het gebied van strategische kernwapens uit. De krant Kommersant berichtte eerder al op basis van de Amerikaanse ambassade in Moskou dat het overleg dat dinsdag in Caïro zou beginnen, door het Kremlin 'eenzijdig is uitgesteld'. Rusland en de Verenigde Staten zouden in Caïro tot en met 6 december in gesprek gaan over de voortzetting van hun verdrag ter beperking van het aantal kernwapens. Dit heet het nieuwe START-verdrag en loopt in 2026 af.
Begin augustus was er onenigheid over de praktische uitvoering van het huidige verdrag en schortte Rusland inspecties van wapenfaciliteiten op, omdat de VS geen inspecties op bepaalde bases toeliet. De gesprekken zouden plaatsvinden tijdens de diepe tegenstellingen tussen Moskou en Washington over onder meer Oekraïne. De relaties tussen Moskou en Washington zijn zelden slechter geweest.
Het oorspronkelijke verdrag waarmee de twee rivalen hun nucleaire wapenarsenaal controleerbaar beperken (START-1) stamt nog net uit de tijd van de Sovjet-Unie. De twee wereldmachten spraken in 1991 in het verdrag bijvoorbeeld een maximum aantal kernkoppen en kernraketten af die ze zouden kunnen inzetten. Hun afspraken staan in dat Verdrag voor Vermindering van Strategische Wapens (START). Het richt zich vooral op het afzien van grote aantallen in een oorlog bruikbare of strategische kernwapens. Waarnemers stellen dat sinds START in het leven werd geroepen de twee landen 80 procent van hun strategische kernwapens hebben weggedaan.
Er zit schot in de onderhandelingen tussen Rusland en de Verenigde Staten, als het gaat om een pikante gevangenruil. De Amerikaanse basketbalster Brittney Griner en 'spion' Paul Whelan, die beiden gevangen zitten in Rusland, zouden kunnen worden geruild tegen de beruchte wapenhandelaar Viktor Boet.
Volgens Elizabeth Rood, een Amerikaans diplomaat in Rusland, heeft haar land een significant voorstel gedaan om de twee landgenoten vrij te krijgen. ,,Helaas heeft Rusland nog geen serieus tegenbod gedaan", zei ze tegen het Russische nieuwskanaal RIA.
Precies dit zei Rusland tien dagen geleden ook, toen het bij monde van de plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken zei te hopen op een deal. Beide landen hebben nu dus een stap gezet.
© AP — Viktor Boet (links) en Brittney Griner, mogelijk onderdeel van een gevangenenruil. Rusland zegt het aanbod van paus Franciscus aan te nemen om te onderhandelen over vrede in Oekraïne, maar dat het niet mogelijk is door de positie die Oekraïne inneemt. Kiev wil niet onderhandelen zolang het niet mogelijk is om volledige controle terug te krijgen over het grondgebied, inclusief de Krim.
De paus deed het aanbod tien dagen geleden. Hij zei dat het Vaticaan er alles aan wil doen om te onderhandelen en het conflict tussen de twee landen te beëindigen.
Sinds de oorlog in februari uitbrak hebben ook Turkije, Israël en China zonder succes aangeboden te bemiddelen. Ook de paus lijkt het nu dus niet te lukken. Afgelopen maand keerde hij zich in een speech direct tot Poetin, door hem op te roepen om 'de spiraal van geweld en dood' in Oekraïne te beëindigen.
De Russische aanvallen op de Oekraïense energievoorziening leiden in heel Oekraïne nog steeds tot problemen, ondanks alle herstelwerkzaamheden. Door een capaciteitstekort van 27 procent komt het in heel het land tot stroomonderbrekingen, melden Oekraïense media die zich baseren op netbeheerder Ukrenergo.
De elektriciteit wordt met opzet tijdelijk onderbroken om een totale uitval te voorkomen. Door het koudere weer blijft de vraag groeien, terwijl het aanbod aan stroom achterblijft.
Met de gerichte aanvallen op onder meer elektriciteitscentrales wil Moskou de burgerbevolking raken. De Oekraïense regering spreekt van energieterreur. De afgelopen dagen zat bijvoorbeeld de hoofdstad Kiev zonder stroom, waardoor ook de watervoorziening uitviel en er geen verwarming was, en dat met temperaturen onder het vriespunt. Ook elders veroorzaakten de aanvallen kou en duisternis.
Nadat de problemen zondag eindelijk opgelost leken, meldt het stadsbestuur maandag dat weer ruim de helft van de huishoudens last heeft van stroomuitval. De netbeheerder zet de elektriciteit gericht uit, zodat het stroomnet niet overbelast raakt. Iedereen houdt volgens de burgemeester wel minstens vier uur per dag toegang tot elektriciteit.
Er is onduidelijkheid over de status van de kerncentrale van Zaporizja. De Oekraïense energiemaatschappij Energoaton zei gisteren op tv dat hij signalen heeft dat Rusland zich wil terugtrekken uit de centrale.
,,We krijgen de indruk dat ze hun tassen pakken en alles stelen wat er gestolen kan worden", zei Energoatom-directeur Petro Kotin. Rusland ontkent dit vandaag stellig en noemt het 'fake news'.
De kerncentrale van Zaporizja is al een paar maanden in handen van de Russen. Het ligt buiten de gelijknamige stad, die in Oekraïense handen is. Afgelopen tijd zijn er regelmatig explosies of beschietingen op het terrein geweest, dat vlakbij de frontlijn ligt. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar ervan de regio in gevaar te brengen met militaire activiteit rondom een kwetsbare en gevaarlijke kerncentrale.
Oorlog betekent improviseren, vooral als er bruggen opgeblazen zijn. Hulpverleners ploeteren door de modder om noodhulp te brengen in de bevrijde stad Cherson. Correspondent Jan Hunin reisde mee.
Lees hier zijn verslag: Ploeteren door de modder om honger te stillen in Cherson
© Jan Hunin — Mannen die aan het werk zijn met schop en houweel in Tjahinka. Ze proberen de weg weer begaanbaar te maken. President Zelenski heeft de Oekraïense bevolking gevraagd zich voor te bereiden op een lange en strenge winter met hevige Russische beschietingen. Dat deed hij zondagavond in zijn dagelijkse videoboodschap.
Hij waarschuwde het Oekraïense leger en burgers vast voor de verwoestende gevolgen van nieuwe aanvallen. ,,Zolang ze raketten hebben, zullen ze niet rusten'', zei Zelenski over de Russen.
De komende week wordt volgens de president even zwaar als afgelopen week, toen Rusland op grote schaal energievoorzieningen in het land onder vuur nam. Daardoor had de Oekraïense bevolking te kampen met de grootste stroomstoring sinds het begin van de Russische invasie eind februari. Veel Oekraïense huishoudens zaten bij vriestemperaturen tijdelijk of zelfs helemaal zonder verwarming, stroom en water.
Zelenski riep zijn landgenoten op om tijdens de wintermaanden steun te verlenen aan burgers in nood. ,,Samen kunnen we alles doorstaan'', zei hij.
Een groep Russische moeders, die zich ‘het Feministische anti-oorlogsverzet’ noemt, heeft in een brief op internet het Russische parlement opgeroepen de strijd in Oekraïne te staken en eist terugkeer van de Russische troepen.
© AFP — Poetin tijdens een ontmoeting met de moeders van Russische soldaten. De Belgische premier Alexander De Croo heeft na Kiev ook een bezoek gebracht aan Borodjanka en Boetsja. Samen met zijn minister van Buitenlandse Zaken.
De twee plaatsen zijn zwaar getroffen door de oorlog. ,,De brutaliteit van de Russische oorlog is onwezenlijk", zei De Croo erover.
In Borodjanka, een stad 50 kilometer ten noordwesten van Kiev, zagen de premier, de minister en hun delegatie de verwoesting die was aangericht door raket- en luchtaanvallen. Ze stonden ook even stil bij een van de kunstwerken van Banksy.
Daarna ging de delegatie naar Boetsja. Na de terugtrekking van de Russische troepen zijn hier honderden lichamen aangetroffen, waaronder 73 lichamen in een massagraf bij een kerk. In totaal zijn 458 lichamen van burgers gevonden in Boetsja, dat zo een symbool werd voor de oorlogsmisdaden gepleegd in Oekraïne.
De Croo en minister Hadja Lahbib bezochten een fototentoonstelling met beelden van het massagraf. ,,Dit toont aan hoe gruwelijk oorlogen zijn en dat dit zo snel mogelijk moet stoppen”, aldus Lahbib.
De in Nederland opgegroeide Maya Muraviova (34) heeft al zeker 10.000 Oekraïners gered uit oorlogsgebied. Een levensgevaarlijke operatie, die onmogelijk zou zijn zonder hulp uit Zwolle. Terwijl raketten inslaan, rijdt zij met busjes vol vluchtelingen de Donbas uit. ,,Ik heb geen tijd om bang te zijn.’’ Lees het verhaal hier.
De Oekraïense troepen zijn beter voorbereid op de kou die gaat komen, stelt militair en defensief analist Michael Clarke van Sky News.
Komende dagen zal de temperatuur in Oekraïne gaan dalen tot ver onder het vriespunt. Volgens Clarke zal het dagenlang zeker -5 graden worden. De grond zal daarbij bevroren raken.
,,Om daar als leger tegen te kunnen, moet je goed bevoorraad en uitgerust zijn." Clarke ziet hierin een groot voordeel voor Oekraïne. ,,Die soldaten zijn beter voorbereid en tot op het bot gemotiveerd. Veel Russische soldaten waren al ongelukkig en willen niet eens meedoen aan de strijd."
Het Russische leger heeft sinds zaterdag meer dan vijftig keer beschietingen uitgevoerd op doelen in de regio Cherson, meldt het militaire bestuur van de regio. De gouverneur beschuldigde Rusland zondag van terreur en gerichte aanvallen op burgers. Er vielen een dode en twee gewonden, meldde hij via Telegram.
Meerdere plaatsen langs de noordwestelijke oever van de rivier de Djnepr liggen onder vuur van Russische troepen aan de andere kant. De situatie in de stad Cherson, die Oekraïne twee weken geleden heroverde, is volgens de gouverneur kritiek. Hoogspanningslijnen en infrastructuur zijn verwoest, maar huishoudens worden geleidelijk weer aangesloten op het elektriciteitsnet.
Vijf procent van de bewoners zou thuis weer licht hebben en een ziekenhuis heeft weer stroom. Vanwege de moeilijke situatie is de Oekraïense regering enkele dagen geleden begonnen met evacuaties. Ongeveer honderd inwoners werden met de trein naar het westen van het land gebracht. Anderen zijn zelfstandig naar rustiger delen van het land gereisd.
Vrijdag kwamen in Cherson vijftien mensen om door beschietingen van het Russische leger, dat de stad acht maanden in handen had. Sinds het einde van de bezetting ruim twee weken geleden zijn er volgens de politie minstens 32 doden gevallen in de regio. Onderzoekers hebben 578 zaken aangebracht die zouden kunnen worden aangemerkt als oorlogsmisdaden.
Het elektriciteitsnetwerk is in bijna heel Kiev weer hersteld. Het stadsbestuur meldt dat de werkzaamheden bijna voltooid zijn, vier dagen na de grote Russische aanval op de energievoorzieningen van de Oekraïense hoofdstad.
Zondagochtend heeft vrijwel iedereen in Kiev weer toegang tot stroom, verwarming en stromend water. Ook het mobiele netwerk functioneert weer zoals het zou moeten. Op de piekmomenten zou de stroom nog plaatselijk kunnen uitvallen.
Nu de winter in Oekraïne is begonnen, richten de Russische aanvallen zich voornamelijk op de energievoorzieningen. Komende week kan de temperatuur ook overdag dalen tot onder het vriespunt en in Kiev wordt zondag sneeuw verwacht.
Ook andere steden hadden de voorbije dagen problemen met het stroomnetwerk, maar dat is voor nu op veel plekken hersteld. Toch blijft de netbeheerder Oekraïners in het hele land oproepen zuinig te zijn met de energie, zodat problemen sneller opgelost kunnen worden.
Kiev houdt vandaag rekening met zware sneeuwval en temperaturen onder het vriespunt. Dat terwijl miljoenen mensen nog steeds weinig of geen stroom en verwarming hebben. De sneeuwval duurt naar verwachting tot zeker halverwege volgende week.
Sergej Kovalenko van Yasno, het bedrijf dat energie levert aan Kiev, zegt dat de situatie in de hoofdstad verbetert maar nog 'best moeilijk' blijft. Het streven is om ervoor te zorgen dat de inwoners minimaal vier uur stroom per dag hebben.
Netbeheerder Ukrenergo zegt dat producenten nog slechts driekwart van de benodigde elektriciteit kan leveren in heel Oekraïne. Daardoor blijven beperkingen en blackouts noodzakelijk.
Bedrijven roepen burgers op zuinig om te gaan met elektriciteit. ,,We willen u eraan herinneren dat nu elke Oekraïner bij wie thuis de elektriciteit hersteld is, kan helpen die van anderen sneller te herstellen, simpelweg door zuinig met elektriciteit om te gaan", schrijft Ukrenergo in een verklaring op Telegram.
Zeker 32 mensen zijn de afgelopen twee weken omgekomen door Russische raketaanvallen in de zuidelijke regio Cherson. Dat heeft het hoofd van de Oekraïense politie gezegd.
Russische troepen voltooiden hun terugtrekking uit de stad Kherson op 11 november na een bezetting van bijna negen maanden. Ze zijn nu gepositioneerd op de oostelijke oever van de Dnjepr, van waaruit ze de stad regelmatig hebben beschoten.
Buitenlanders kunnen geen Russische draagmoeders meer inschakelen om hun kinderwens te vervullen. Rusland neemt binnenkort een wet aan die dat verbiedt. Dat zegt parlementsvoorzitter Vyacheslav Volodin.
Betaald draagmoederschap is legaal in Rusland, maar religieuze groepen hebben kritiek op deze commerciële praktijken. Volgens Volodin zijn de afgelopen jaren zo'n 45.000 baby's van Russische draagmoeders in het buitenland terechtgekomen. ,,Kinderhandel is onaanvaardbaar", zei hij. Het wetsvoorstel is vrijwel unaniem goedgekeurd.
Ondertussen beschuldigt de Oekraïense regering Moskou ervan meer dan 12.000 Oekraïense kinderen gedwongen te hebben 'gedeporteerd' naar Rusland sinds de invasie van het buurland. Ook zouden 440 kinderen zijn omgekomen en worden er honderden vermist, aldus Oekraïne.
Rusland ontkent de gedwongen deportaties. Het verplaatsen van burgers van Oekraïne naar Rusland is is bedoeld om hen te beschermen tegen Oekraïense soldaten, aldus het Kremlin.
De Belarussische minister van Buitenlandse Zaken, Vladimir Makej, is onverwachts overleden, meldde staatspersbureau Belta vandaag. Een doodsoorzaak is nog niet bekend gemaakt. De 64-jarige Makej bekleedde zijn functie sinds 2012.
Eerder deze week woonde Makej in Armenië een conferentie bij van de veiligheidsorganisatie CSTO, een militaire alliantie van voormalige sovjetrepublieken. Gisteren sprak Makej nog met aartsbisschop Ante Jozic over de banden van Belarus met het Vaticaan. Maandag zou de minister een ontmoeting hebben met zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov. Moskou liet weten 'geschokt' te zijn door Makejs dood en kondigde een officieel condoleancebericht aan.
Voorafgaand aan de presidentsverkiezingen en de daaropvolgende massale antiregeringsprotesten in 2020 was Makej betrokken bij initiatieven om de betrekkingen tussen Belarus en het Westen te verbeteren en spuide hij kritiek op Rusland. Toen de protesten tegen het regime van president Aleksandr Loekasjenko begonnen, veranderde hij van standpunt en beschuldigde westerse landen van het opruien van betogers.
Afgelopen september verdedigde Makej de positie van Belarus inzake de Russische invasie van Oekraïne nog voor de VN-Veiligheidsraad. ,,Belarus wordt een 'handlanger van de agressor' genoemd, en zelfs een partij in het conflict. Maar wij hebben gezegd en blijven zeggen: Belarus heeft de oorlog nooit bepleit. Maar wij zijn ook geen verraders. We hebben afspraken via internationale verdragen en daar houden we ons strikt aan.'' Belarus is onder meer gelieerd aan Rusland via de CSTO en een economische unie
© AP — De Belarussische minister van Buitenlandse Zaken, Vladimir Makej (links), in juni 2021 naast zijn Russische collega Sergej Lavrov. Rusland en Oekraïne hebben zaterdag krijgsgevangenen geruild. Rusland meldt dat negen Russische soldaten zijn vrijgelaten. Volgens Oekraïne heeft Rusland twaalf Oekraïense soldaten vrijgelaten.
,,Op 26 november zijn negen soldaten die vastzaten en het risico liepen dood te gaan, vrijgelaten uit gebieden die worden gecontroleerd door het regime in Kiev", aldus het Russische ministerie van Defensie.
De Oekraïense stafchef van president Volodimir Zelenski schreef op Twitter over de ruil. ,,We zijn erin geslaagd twaalf gevangenen te bevrijden."
De ruil was volgens bronnen onderdeel van afspraken over de export van ammoniak. Russische ammoniak werd voor de oorlog via een Oekraïense pijpleiding geëxporteerd, maar sinds de invasie is dit transport grotendeels stil komen te liggen. Oekraïne was bereid in te stemmen met het hervatten van de export als er ook een gevangenenruil zou plaatsvinden. Of de uitvoer van ammoniak ook echt wordt hervat, is nog niet bekend.
In Kiev zitten nog steeds zo'n 130.000 mensen zonder stroom, volgens het stadsbestuur. Het elektriciteitsnetwerk in de Oekraïense hoofdstad is na de zware Russische raketaanvallen van deze week nog niet hersteld.
De stad hoopt dat zondagmiddag alle problemen zijn opgelost. Wel zijn zaterdag al veel meer mensen van stroom voorzien dan vrijdag. Burgemeester Vitali Klitsjko zei toen dat de helft van de stad met 3 miljoen inwoners nog moest wachten op elektriciteit.
Zondag moeten ook alle huishoudens in Kiev weer aangesloten zijn op de centrale verwarming. Eerder had de hele stad alweer toegang tot stromend water. Nu de winter in Oekraïne is begonnen richten de Russische aanvallen zich voornamelijk op de energievoorzieningen. Komende week kan de temperatuur ook overdag dalen tot onder het vriespunt.
President Volodimir Zelenski uitte vrijdagavond zeldzame kritiek op de burgemeester van Kiev omdat de herstelwerkzaamheden daar langzaam verliepen. Zelenski noemde Klitsjko niet bij naam, maar vond dat de inwoners van Kiev die zonder stroom en verwarming zaten betere en snellere hulp zouden moeten krijgen.
De Belgische premier Alexander De Croo is zaterdagochtend gearriveerd in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Het gaat om een onaangekondigd bezoek, meldt het Belgische persbureau Belga. De premier wordt vergezeld door de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib.
De Croo zei dat het bezoek op een 'belangrijk moment' plaatsvindt. ,,De winter begint en Rusland valt de burgerbevolking aan. Dit is een van de moeilijkste momenten van de oorlog."
Het is voor het eerst dat De Croo Kiev bezoekt sinds de oorlog in februari van dit jaar begon. De premier erkende dat er een zeker risico hangt aan zo'n bezoek, maar wees er ook op dat het bezoek goed is voorbereid. ,,De Oekraïense bevolking leeft elke dag in gevaar", zei hij. ,,Op dit moment vanuit België naar Oekraïne gaan, is dan ook een belangrijk signaal."
Minister Lahbib zei tijdens het bezoek dat België Oekraïne nog meer gaat steunen. Er komt nieuwe hulp voor een bedrag van ongeveer 37,4 miljoen euro. Het gaat om militaire steun, maar ook om voorzieningen om de winter door te komen, zoals generatoren, slaapzakken en pakketten voor eerste hulp.
De Nederlandse premier Mark Rutte bezocht Kiev in juli. Eerder deze maand was de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Wopke Hoekstra, in de Oekraïense hoofdstad. Hij bracht een deel van zijn bezoek in de schuilkelder door vanwege raketaanvallen.
Rusland zal boeten voor de hongersnood in Oekraïne in de jaren 30 van de vorige eeuw. Dat zegt de stafchef van president Volodimir Zelenski. Andrej Jermak verwees op Telegram naar de Holodomor die plaatsvond in 1932 en 1933 en altijd op 26 november wordt herdacht.
,,Rusland zal boeten voor de Holodomor en voor de misdaden die het momenteel begaat", aldus Jermak. In de winter van 1932 en 1933 kwamen miljoenen mensen om het leven in Oekraïne, wat toen nog een onderdeel was van de Sovjet-Unie.
De Holodomor wordt zaterdag herdacht in het bijzijn van onder meer de premiers van België, Polen, Hongarije en Litouwen.
De genocide zou zijn veroorzaakt door jarenlang moedwillig beleid van Josef Stalin, op dat moment de leider van de Sovjet-Unie. Stalin behoort tot de dodelijkste dictators in de geschiedenis. Hij roeide ontelbare onschuldige burgers uit, alsook hele bevolkingsgroepen en later ook zijn eigen partijkader.
De terreur tegen de bevolking van de sovjetrepubliek nam pas in 1939 enigszins af door de dreigende wereldoorlog. Veel Oekraïners sympathiseerden daarom met de Duitse aanvallers in 1941 en werkten met hen mee.
In de communistische tijd zijn tussen 1932 en 1933 mogelijk 3,5 miljoen mensen in de toenmalige deelrepubliek Oekraïne omgekomen in de strijd van Moskou tegen nog niet onderworpen boeren met landerijen tijdens een opzettelijk veroorzaakte hongersnood. Oogsten werden in beslag genomen en landbouwbedrijven ontmanteld. Dit gebeurde overal tijdens Stalins schrikbewind, maar in Oekraïne zou het veel fanatieker zijn gebeurd en ook een etnisch motief hebben gehad. In Oekraïne is dat Holodomor genoemd, de uitroeiing door honger.
President Zelenski prees Ierland, Hongarije, Litouwen deze week voor hun erkenning van de Holodomor als genocide.
© ANP / EPA — Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) met zijn Oekraïense ambtgenoot Dmitro Koeleba (links) bij het Holodomor Monument in Kiev, vorige week. De Britse inlichtingendiensten stellen zaterdagochtend dat het Russische leger raketten zonder explosieve lading gebruikt in Oekraïne. Volgens de Britten gaat het om raketten uit de jaren 80 waar normaal gesproken een kernkop op zit, maar die is er nu af gehaald.
In de dagelijkse update over de situatie in Oekraïne staat dat nog onduidelijk is waarom Rusland dit doet. 'Maar deze vorm van improvisatie laat zien dat de Russen door hun ballistische raketten heen zijn.' Volgens de inlichtingendiensten kunnen de AS-15 KENT-raketten alleen worden gebruikt als nucleaire projectielen.
De raketten richten aanzienlijk minder schade aan dan een projectiel met explosieve lading. 'Ze dienen bijna zeker als afleiding voor de Oekraïense luchtverdediging', aldus de Britten.
Vrijdag kwamen nog zeker vijftien Oekraïense burgers om het leven door Russische beschietingen van de zuidelijke havenstad Cherson, die twee weken geleden werd heroverd door het Oekraïense leger.
Een voormalige generaal van het Amerikaanse marinierskorps maakt deel uit van het Russische huurlingenleger dat meevecht in Oekraïne. Dat beweert de baas van de aan het Kremlin gelieerde Wagner Group althans. Jevgeni Prigozjin zei er vrijdag iets over tegen een Finse krant.
,,Er zijn niet veel Finse burgers bij Wagner PMC, in totaal zo'n 20. Om voor de hand liggende redenen kan ik geen details geven'', antwoordde de miljardair op een vraag van de Helsingin Sanomat. Prigozjin heeft naar eigen zeggen een 'zeer goede indruk' over de Finnen op het slagveld. ,,Ze vechten in een Brits bataljon dat onder bevel staat van een Amerikaans staatsburger, een voormalige generaal van het Korps Mariniers", aldus Prigozjin, geciteerd door de persdienst van zijn bedrijf Concord.
De Russische zakenman, die de bijnaam 'Poetins kok' kreeg vanwege de contracten van zijn cateringgroep met het Kremlin, verdiende naar verluidt een vermogen met de overheidsopdrachten die hij binnenhaalde.
In september onthulde Prigozjin dat hij achter de Wagner Group zit en de paramilitaire organisatie in 2014 had opgericht om te vechten in Oekraïne (Wagner-huurlingen namen deel aan de bezetting van het schiereiland de Krim). Begin november opende Wagner zijn eerste officiële hoofdkantoor in Sint-Petersburg, de tweede stad van Rusland.
De Rus, die op de Amerikaanse en Europese sanctielijsten staat en door de FBI wordt gezocht voor mogelijke inmenging in de Amerikaanse verkiezingen, erkende ook de aanwezigheid van zijn huurlingen in Afrika, het Midden-Oosten en Latijns-Amerika.
© AP — Het 'PMC Wagner Centre' in Sint Petersburg Negen maanden na het begin van de Russische aanvalsoorlog heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski de verzetsgeest van zijn land geprezen en inwoners tegelijk opgeroepen vol te houden. ,,We hebben negen maanden lang een grootschalige oorlog overleefd en Rusland heeft geen manier gevonden om ons te breken. En het zal er geen vinden", zei hij donderdagavond in zijn dagelijkse videotoespraak. ,,We moeten doorgaan zoals we nu bezig zijn, in eenheid en met wederzijdse hulp."
Zelenski zei hoe lastig het is de elektriciteits- en watervoorziening te herstellen na de zware Russische raketaanval van woensdag. ,,Vanaf vanavond zijn er in vijftien regio's nog steeds problemen met water. De grootste in Kiev, Kirovohrad en Dnipro. Rusland wil niet alleen dat de Oekraïners zonder elektriciteit en warmte komen te zitten maar de terroristen willen ons van elkaar isoleren en ervoor zorgen dat we elkaar niet waarnemen."
Zelenski ontvangt naar eigen zeggen 'bijna elk uur' meldingen van aanvallen door de bezetters in Cherson en andere plaatsen in de regio. De terreur begon volgens hem onmiddellijk nadat het Russische leger gedwongen was te vluchten. ,,Dit is de wraak van de verliezers. Ze weten niet hoe ze moeten vechten. Het enige wat ze nu kunnen doen is terroriseren. Energieterreur, artillerie- of raketterreur. Dat is alles waarnaar Rusland is gedegradeerd onder zijn huidige leiders.''
Alleen de bevrijding van zijn land en betrouwbare veiligheidsgaranties voor Oekraïne kunnen de Oekraïeners beschermen tegen eventuele Russische escalaties, zei hij. ,,Hiervoor werken we dagelijks samen met partners. Binnenkort komt er belangrijk nieuws. Ik bedank iedereen die vecht en werkt voor ons land en iedereen die Oekraïne steunt in deze extreem moeilijke tijd. Eer aan Oekraïne!''
© Videostill Telegram — de Oekraïense president Volodimir Zelenski in zijn dagelijkse videoboodschap. Zes miljoen Oekraïense huishoudens hadden vrijdag nog te maken met stroomuitval, zei president Volodimir Zelenski twee dagen na grootschalige raketaanvallen van Rusland op vooral Oekraïense energievoorzieningen. Woensdag waren dat er nog bijna twee keer zo veel. De autoriteiten hopen dit weekend veel herstelwerk af te ronden.
Zelenski riep zijn landgenoten op zuinig om te springen met energie in gebieden waar er weer stroom is. In de hoofdstad Kiev en onder meer Odessa en Lviv zijn er nog 'black-outs', zei Zelenski in zijn dagelijkse videotoespraak. In de regio Charkov zou de stroomvoorziening volgens het lokale bestuur bijna weer op peil zijn.
Het Russische leger is al weken bezig de Oekraïense energie-infrastructuur onder vuur te nemen. Terwijl de temperatuur daalt komen initiatieven op gang. De VS en de Europese Unie hebben hulp aangekondigd. Frankrijk bijvoorbeeld stuurt honderd zware generatoren naar Oekraïne. Minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna merkte daarbij op dat 'aanvallen op civiele infrastructuur oorlogsmisdaden zijn'.
Vijftien burgers zijn vandaag omgekomen bij Russische beschietingen op de stad Cherson. Zeker 35 anderen raakten gewond, onder wie een kind, zei een functionaris van de strategische gelegen stad in het zuiden van Oekraïne. Huizen en hoge gebouwen liepen schade op door de beschietingen, voegde ze daaraan toe.
Cherson kwam twee weken geleden weer in handen van Oekraïne, nadat de stad na de Russische inval in februari als enige grote stad snel onder controle van de Russen kwam. Onder druk van Oekraïense aanvallen besloot het Russische leger op 9 november de stad op te geven en zich terug te trekken op de zuidelijke oever van de Dnjepr-rivier.
Het Oekraïense leger trok de stad kort daarna binnen. Veel van de infrastructuur en publieke voorzieningen waren verwoest. Cherson heeft inmiddels wel weer een treinverbinding met de hoofdstad Kiev.
De video bij het liedje 'Nezlamna' ('Onbreekbaar') van de Oekraïense vertegenwoordiger van het Junior Eurovisie Songfestival is uit. De jonge zangeres Slata Dziunka, die uitkomt voor Oekraïne, kon niet in hoofdstad Kiev worden gefilmd, dus werd uitgeweken.
Dat kon niet voorkomen dat het oorlogsgeweld de opnames binnendrong - er waren raketaanvallen in de regio. De video werd op ondergrondse locaties gefilmd. Zo wilden de makers de dagelijkse realiteit voor kinderen in beeld brengen, maar ook hun veerkracht laten zien.
De Russische president Vladimir Poetin heeft een ontmoeting gehad met moeders van militairen die in Oekraïne vechten. Zondag is het Moederdag in Rusland. Hij zei te begrijpen dat ze leven met gevoelens van angst en zorg en hij deelt naar eigen zeggen de pijn van het verlies van hen die hun kinderen in de oorlog hebben verloren. Zij zullen niet vergeten worden volgens Poetin.
Hij herhaalde zijn standpunt dat de strijd in Oekraïne al heel lang gaande is en wordt gevoerd om mensen te beschermen 'die acht jaar lang zijn onderworpen aan pesterijen en genocide door het regime in Kiev'. Het doel van de inval is volgens Poetin 'de bevrijding van (de regio's van) Donbas en het garanderen van de veiligheid van Rusland', berichtte persbureau RIA Novosti. Hij lijkt niks hebben gezegd over de recente annexatie van vier Oekraïense regio's waarvan er twee niet tot de Donbas behoren.
Poetin waarschuwde zijn gehoor dat ze niet alles moeten geloven wat ze op de tv of het internet te zien of horen krijgen. Volgens hem wordt er erg veel 'fake news' verspreid over de Russische aanval op Oekraïne.
Bij Russische aanvallen op de kritische infrastructuur van Oekraïne zijn sinds oktober volgens de Verenigde Naties (VN) minstens 77 burgers omgekomen. ,,Miljoenen mensen worden als gevolg van deze aanvallen in extreme ellende en erbarmelijke levensomstandigheden gegooid", zei VN-Mensenrechtenchef Volker Turk donderdag in een verklaring.
'Over het geheel genomen levert dit ernstige problemen op onder het internationaal humanitair recht, dat een concreet en direct militair voordeel vereist voor elk aangevallen object.'
In dezelfde verklaring zei hij dat de video's die lijken te laten zien hoe Oekraïense soldaten Russische krijgsgevangenen executeren, na een voorlopige VN-analyse zijn geclassificeerd als 'hoogstwaarschijnlijk authentiek'.
Kiev zei eerder dat het alle vermeende misbruiken door zijn strijdkrachten zou onderzoeken. Volgens het monitoringteam van de VN hebben zowel Rusland als Oekraïne krijgsgevangenen gemarteld. Turk riep beide landen op om hun strijdkrachten duidelijke instructies te geven over de behandeling van krijgsgevangenen en zei dat alle beschuldigingen van standrechtelijke executies volledig moeten worden onderzocht.
De Navo dwarsboomt het sturen van Patriot-luchtafweerraketten naar Oekraïne niet. Daar gaan de lidstaten zelf over, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg.
Oekraïne zit dringend verlegen om extra luchtdoelgeschut nu Rusland week na week zware bombardementen uitvoert om de energievoorziening uit te schakelen. Terwijl de eerste sneeuw al is gevallen zitten veel Oekraïners zonder stroom en verwarming.
Polen heeft daarom Duitsland gevraagd de Patriots die Berlijn aan Warschau had aangeboden, te stationeren in het westen van Oekraïne. Daar zouden ze zowel Polen kunnen beschermen als Oekraïne. Maar Duitsland zei dat eerst aan de Navo-bondgenoten te moeten voorleggen.
Aanvankelijk deinsde de westerse militaire alliantie terug voor het sturen van zware wapens, tanks en al helemaal van gevechtsvliegtuigen, maar nu de oorlog blijft voortduren sneuvelen die taboes een voor een. Het is aan Duitsland zelf of het Patriots naar Oekraïne stuurt, liet Stoltenberg vrijdag desgevraagd doorschemeren. Al moet ook de fabrikant van het wapentuig of zijn vestigingsland (de VS in dit geval) vaak instemmen, tekende hij aan. Zulke voorwaarden zijn vaak in wapencontracten opgenomen.
Om te voorkomen dat Duitse militairen en daarmee de Navo in de oorlog worden meegesleurd, is het wel zaak de Patriots te laten bedienen door Oekraïners. Dat is steeds het recept, memoreerde Stoltenberg. Eerder trainden Nederland en Duitsland bijvoorbeeld Oekraïense militairen om de pantserhouwitsers te bedienen die ze Oekraïne schonken.
De Navo heeft de strijdkrachten van Oekraïne voorzien van stoorzenders voor de afweer van drones. De zogenaamde 'jammers' maken deel uit van een alomvattend steunpakket, zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg vrijdag op een persconferentie in Brussel. Het pakket omvat ook brandstof, medische benodigdheden en winteruitrusting.
De stoorzenders zijn met name bedoeld om Oekraïne te helpen aanvallen met kamikaze-drones af te weren. De apparaten zijn meestal elektromagnetische zenders die de navigatie- of communicatiesystemen van de drones verstoren. Stoltenberg kondigde medio oktober al aan dat de Navo Oekraïne 'honderden' van deze anti-drone jammers zou leveren
Volgens informatie uit Kiev valt het Russische leger sinds oktober steeds vaker aan met kamikaze-drones. Volgens de Oekraïense luchtmacht worden voornamelijk onbemande vliegtuigjes van Iraanse makelij gebruikt, met name de Shahed 136. Deze drone wordt meestal gelanceerd vanaf vrachtwagens en crasht met hoge snelheid in de richting van zijn doel.
Twee dagen na de zware Russische raketaanvallen op de Oekraïense elektriciteits- en watervoorziening heeft de helft van de verbruikers in de hoofdstad Kiev nog steeds geen elektriciteit, meldt burgemeester Vitali Klitsjko vrijdagochtend. 'Energiebedrijven zijn van plan om verbruikers overdag afwisselend - gedurende 3 uur - aan te sluiten', schreef hij op Telegram.
Als het stroomnetwerk hersteld is, zou iedereen ook weer mobiel bereik moeten hebben. De Oekraïense netbeheerder meldde donderdagavond dat de meeste centrales weer elektriciteit produceren en dat aan de helft van de vraag voldaan kon worden.
De watervoorziening is volledig hersteld volgens het militaire bestuur van de hoofdstad. Sommige verbruikers kunnen nog steeds een lage waterdruk ervaren, luidde het. Ook de warmtevoorziening in de stad wordt hersteld. 'Een derde van de woningen in Kiev heeft weer verwarming. Specialisten blijven de installaties in de hoofdstad herstellen', aldus Klitsjko.
Hij meldde donderdagmorgen dat 70 procent van de hoofdstad nog zonder elektriciteit zat. Miljoenen inwoners brachten de nacht door in temperaturen rond het vriespunt. De Oekraïense regering meldde later op de dag dat een groot deel van de circa drie miljoen inwoners van Kiev weer elektriciteit had een dag na de grootscheepse Russische raketaanvallen. In de namiddag zaten sommige delen van Kiev nog wel zonder stroom.
Volgens de Oekraïense luchtmacht had Rusland woensdag ongeveer zeventig raketten en drones op Oekraïne afgestuurd. Moskou ontkende dat Kiev doelwit was. Volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken zou alle eventuele schade in de hoofdstad het gevolg zijn van 'vallende raketten van buitenlands en Oekraïens luchtafweergeschut gepositioneerd in woonwijken van de Oekraïense hoofdstad'.
De Oekraïense first lady Olena Zelenska heeft er alle vertrouwen in dat Oekraïne de komende winter zal doorstaan ondanks de kou en de black-outs veroorzaakt door Russische raketten. ,,We zijn klaar om dit te doorstaan", zegt ze in een interview met de BBC in Kiev in het kader van de jaarlijkse reeks '100 Women'. Daarin belicht de Britse publieke omroep de rol van vrouwen die haar opvielen.
,,We hebben zoveel verschrikkelijke uitdagingen gehad, zoveel slachtoffers gezien, zoveel vernietiging, dat black-outs niet het ergste zijn dat ons kan overkomen." Zelenska verwijst naar een recente peiling waarin 90 procent van de Oekraïners zei bereid te zijn twee tot drie jaar met elektriciteitstekorten te leven als ze het vooruitzicht hadden op toetreding tot de Europese Unie. Alle Oekraïners zullen door deze oorlog sterker worden, voorspelt de presidentsvrouw stoïcijns.
Ze wil geen exacte datum geven waarop haar man en zij voor het laatst samen gegeten hebben met hun kinderen, de 18-jarige Oleksandra en de 9-jarige Kyrylo. ,,Het is tegenwoordig heel zeldzaam. Heel zeldzaam", zegt ze. ,,Ik woon apart met mijn kinderen en mijn man woont op het werk. We missen vooral simpele dingen - zitten, niet naar de tijd kijken, zo lang als we willen."
Gevraagd of ze een zekere 'moeheid' bespeurt in andere hoofdsteden nu de crisissituatie in Oekraïne de energie- en voedselprijzen buiten de landsgrenzen opdrijft, antwoordt Zelenska: ,,Ik heb niet het gevoel dat ze ons beu zijn. Ze begrijpen allemaal dat dit niet alleen een oorlog in Oekraïne is. Het is een oorlog van wereldbeelden waartegen we zullen blijven vechten want zonder overwinning kan er geen vrede zijn.''
Olena Zelenska is ervan overtuigd dat de Oekraïense samenleving al aan het veranderen was voordat de oorlog alles overweldigde en dat deze verandering nu steeds sneller gaat. ,,Keuken, kinderen, kerk - zo is het niet meer voor onze samenleving. Een vrouw die dit heeft meegemaakt, zal geen stap terug doen."
In de stad Armjanks op het noordelijke puntje van het door Rusland bezette schiereiland de Krim klinkt vrijdagochtend het luchtalarm. Het luchtafweersysteem is geactiveerd, zei burgemeester Vasily Telizhenko tegen het Rusische persbureau TASS zonder verdere details te verstrekken. Het is op dit moment onduidelijk of er ook daadwerkelijk lucht- of raketaanvallen zijn uitgevoerd en of er schade is.
Het aantal aanvallen op het Zwarte Zee-schiereiland, dat in 2014 door Rusland werd geannexeerd, is de afgelopen weken toegenomen nu Kiev doorgaat met een tegenoffensief om grondgebied in het zuiden van Oekraïne te heroveren na de bevrijding van de havenstad Cherson. De aan Rusland gelieerde gouverneur van de Krim, Sergey Aksyonov, kondigde vorige week de versterking van verdedigingsposities aan.
Verschillende explosies hebben Russische militaire locaties op de Krim opgeschrikt sinds de invasie van Oekraïne in februari, waaronder een drone-aanval op een belangrijke marinehaven in Sebastopol vorige maand.
Armjansk ligt ruim 100 kilometer ten zuidoosten van Cherson. De havenstad werd vorige maand door Moskou geannexeerd, maar Russische troepen moesten zich er begin deze maand terugtrekken na een strijd met Oekraïense strijdkrachten.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zei donderdag dat hij vasthoudt aan de bevrijding van de Krim als een oorlogsdoel. ,,Ik kan begrijpen dat iedereen in de war is over deze situatie en wat er van de Krim zal worden", zei hij tegen de Britse krant Financial Times. ,,Als iemand ons een manier laat zien om de bezetting met niet-militaire middelen te beëindigen, dan zal ik daar een groot voorstander van zijn. Maar als een voorstel zou inhouden dat de Krim bezet blijft en deel van Rusland moet niemand daar tijd in steken. Dat is tijdverspilling."
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft woensdagavond de VN-Veiligheidsraad toegesproken, die op verzoek van Oekraïne in spoedzitting bijeen kwam. Zelenski vroeg de raad zich hard uit te spreken tegen de voortdurende Russische aanvallen op het Oekraïense energienetwerk. Daardoor is in veel plaatsen de stroom uitgevallen. Dat leidt ook tot problemen met de drinkwatervoorziening en de verwarming. Zelenski noemde de aanvallen 'misdaden tegen de menselijkheid'.
,,Vandaag is slechts één dag, maar we hebben 70 raketten gekregen", zei Zelenski via een videoverbinding met de zitting in New York. Bij de beschietingen zijn volgens de president ook scholen, ziekenhuizen, infrastructuur en woonwijken getroffen. ,,Dat is de Russische formule voor terreur", zei hij.
Het is onwaarschijnlijk dat de Veiligheidsraad de aanvallen in een officiële verklaring zal veroordelen. Rusland heeft een zetel in de raad en kan zijn vetorecht gebruiken, zoals het in eerdere zittingen over de oorlog in Oekraïne heeft gedaan. Zelenksi vroeg daarom Rusland zijn stemrecht af te nemen in stemmingen die over het land zelf gaan. ,,We mogen ons niet laten gijzelen door één internationale terrorist", zei Zelenski.
Volgens de Oekraïense autoriteiten vielen er woensdag zes doden en 36 gewonden door de raketbeschietingen.
Directe inzet van het Belarussische leger in de Russische oorlog tegen Oekraïne is niet aan de orde, zegt president Alexandr Loekasjenko. ,,Als we rechtstreeks betrokken raken bij dit conflict met de strijdkrachten, met soldaten, dragen we niets bij, dan maken we het alleen maar erger", zei hij volgens persbureau Belta.
Volgens de autoritaire leider is het Belarussische leger van 35.000 tot 40.000 man geen oplossing voor de problemen van Rusland, dat met tegenslagen kampt in zijn oorlog. Zo'n inzet is volgens Loekasjenko ook niet nodig, hij zegt meer te zien in vredesbesprekingen. Loekasjenko heeft zijn land, dat sterk afhankelijk is van Moskou, beschikbaar gesteld als lanceerbasis voor Russische troepen en luchtaanvallen. Minsk levert ook tanks en andere wapens aan zijn grote buur.
Oekraïne is eveneens buurland en beschouwt Belarus als strijdende partij. Kiev houdt troepen in reserve voor het geval het een aanval vanuit Belarus zou moet afweren. Eind vorige maand versterkte het Oekraïense leger zijn verdediging bij de noordelijke grens, ter voorbereiding op een mogelijke Russische aanval vanuit Belarus. De regering in Minsk had daarvoor aangekondigd dat er ongeveer 9000 Russische militairen naar het land komen om deel te nemen aan een gezamenlijke nieuwe grensbewakingseenheid.
© AP — De Belarussische president Alexandr Loekasjenko in september van dit jaar in een militaire outfit gestoken. De modder van het najaar en de kou van de naderende winter veranderen het slagveld in Oekraïne. Hoe worden soldaten hierop voorbereid? En wat betekent het voor de strategie?
Lees het artikel hier: Wapens, accu's en soldaten lijden onder de winter: ‘Als het koud en nat is, wordt alles anders’
© REUTERS — Foto ter illustratie. Een Oekraïense militair draagt munitie bij een demonstratie. Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zijn al meer dan 15.000 mensen vermist geraakt. Dat meldt de Internationale Commissie voor Vermiste Personen (ICMP) vanuit Den Haag.
De organisatie opende in juli een kantoor in de Oekraïense hoofdstad Kiev om Oekraïners te helpen bij het opsporen van vermiste bekenden. Het is onduidelijk hoeveel mensen gedwongen zijn weggevoerd, worden vastgehouden in Rusland, gevlucht of gedood en begraven in massagraven. Zelfs na de oorlog zal het nog jaren duren voordat alle vermissingen zijn gedocumenteerd, als dat al lukt.
Het getal van 15.000 vermissingen is een conservatieve schatting, stelt de organisatie. In havenstad Marioepol maakten de lokale autoriteiten eerder al een inschatting van 25.000 bewoners van de stad die zouden zijn vermist of overleden.
Wéér komt er geen water uit de kraan in Kiev. Er is veelal ook geen stroom, en dus geen internet of elektrische verwarming. De stadsverwarming ligt er ook uit. Allemaal gebombardeerd door de Russen. Als dit zo doorgaat vrezen Oekraïners voor een hongerwinter. Maar hoe gek het ook klinkt: er valt gelukkig sneeuw.
© AFP — In een park in Kiev vullen mensen hun flessen water aan een pomp. Oekraïne en Rusland hebben vandaag krijgsgevangen uitgewisseld, meldden vertegenwoordigers van beide landen. Er zouden in totaal honderd gevangenen zijn uitgeruild. Zowel het Russische ministerie van Defensie als de stafchef van de Oekraïense president Zelenski bevestigt dat een uitwisseling heeft plaatsgevonden.
Aan Oekraïense zijde gaat het onder anderen om soldaten die in Marioepol gevangen waren genomen, aldus stafchef Andri Jermak. Marioepol werd aan het begin van de oorlog lang door de Russen belegerd. Daarnaast zou het gaan om soldaten die werden gevangen bij de kerncentrale van Tsjernobyl en op Slangeneiland.
Het is niet de eerste keer dat beide partijen gevangenen uitruilen. Vorige maand nog was er zeker twee keer sprake van een uitwisseling. Toen werden onder meer ruim honderd vrouwelijke gevangenen uitgeruild.
© AP — Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zijn door beide landen vaker gevangenen geruild, zoals op deze foto uit begin november te zien is. De Tweede Kamer bestempelt Rusland als sponsor van staatsterrorisme vanwege zijn optreden in Oekraïne. Een ruime meerderheid van de partijen waaronder VVD, D66, ChristenUnie, PvdA en CDA, steunt een motie daartoe van Tom van der Lee van GroenLinks.
Het Russische leger neemt 'structureel en doelbewust' burgerdoelen onder vuur, aldus de motie die donderdag werd ingediend tijdens de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken. Een groot deel van de bevolking van Oekraïne zat woensdag nog zonder stroom als gevolg van Russische raketaanvallen.
Het besluit past in de koers van de Kamer. Een ruime meerderheid van de partijen steunt het beleid van het kabinet om Oekraïne op humanitair, diplomatiek en militair terrein zoveel mogelijk te steunen. Een dag eerder besloot het Europees Parlement al Rusland de aanduiding staatssponsor van terrorisme te geven.
Volgens minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) heeft het benoemen van Rusland tot sponsor van terrorisme weinig gevolgen in Nederland, anders dan bijvoorbeeld de VS. Hij wil kijken of er in de EU of Navo steun is om samen Rusland deze kwalificatie te geven.
Sinds de officiële annexatie van vier Oekraïense provincies begin oktober zijn daar meer dan 80.000 Russische paspoorten verstrekt. Dat melden Russische staatspersbureaus donderdag op basis van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.
Poetin annexeerde de regio's Donetsk, Loehansk, Zaporizja en Cherson vorige maand tijdens een officiële ceremonie in het Kremlin. Volgens de Russische lezing hadden burgers in deze gebieden er in referenda massaal voor gestemd om onderdanen van Rusland te worden. In werkelijkheid ging het om schijnreferenda. De Verenigde Naties veroordeelden de 'poging tot illegale annexatie' van Oekraïens land en drongen er bij andere landen op aan 'geen enkele door Rusland aangekondigde wijziging van grenzen te erkennen'.
Sinds de illegale annexatie van de Oekraïense provincies heeft Rusland zich op het slagveld verder moeten terugtrekken. Zo trok Moskou begin deze maand de troepen nog terug uit Cherson, de belangrijkste stad in de gelijknamige regio. Ook in bijvoorbeeld de regio Zaporizja en Donetsk hebben Russische troepen sinds het begin van de oorlog nooit de controle over de volledige provincie gehad.
De drie kerncentrales in Oekraïne die nog onder Oekraïense controle staan zijn weer aan het stroomnet gekoppeld, heeft het ministerie van Energie donderdag gezegd. De centrales werden woensdag automatisch losgekoppeld na beschietingen door Rusland.
,,Na de veelvuldige beschietingen van woensdag zijn medewerkers er vanochtend in geslaagd om de drie kerncentrales weer aan het stroomnet te verbinden'', aldus het ministerie. De centrales leveren naar verwachting vanaf donderdagavond weer elektriciteit.
De VN-Veiligheidsraad kwam woensdagavond op verzoek van de Oekraïense president Volodimir Zelenski bijeen voor een spoedzitting. Zelenski vroeg de raad zich hard uit te spreken tegen de voortdurende Russische aanvallen op het Oekraïense energienetwerk. Daardoor is in veel plaatsen de stroom uitgevallen. Dat leidt ook tot problemen met de drinkwatervoorziening en de verwarming.
Zelenski noemde de aanvallen 'misdaden tegen de menselijkheid' Ook nodigde hij de Verenigde Naties uit om een missie te sturen om de schade van de aanvallen te onderzoeken.
Vertegenwoordigers uit Rusland en Oekraïne hebben vorige week in de Verenigde Arabische Emiraten gesproken over een mogelijke deal waardoor Rusland de export van ammoniak kan hervatten. Dat melden anonieme bronnen aan persbureau Reuters. Oekraïne zou hiermee willen instemmen als Rusland akkoord gaat met een nieuwe gevangenenruil.
Rusland is wereldwijd een van de belangrijkste exporteurs van ammoniak, met name voor Azië en Afrika. De export gaat normaliter via een Oekraïense pijpleiding. Na de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari werd de export stilgelegd.
Het overleg vond volgens ingewijden op 17 november plaats in Abu Dhabi en er werd bemiddeld door de VAE. Er was voor zover bekend niemand van de Verenigde Naties bij het gesprek aanwezig.
Een mogelijke deal zou inhouden dat Rusland de ammoniakexport mag hervatten, in ruil voor de uitwisseling van een groot aantal Russische en Oekraïense gevangenen. Of tijdens het gesprek concrete stappen zijn gezet, is niet bekend.
Oekraïne balanceerde woensdagavond op het randje van een totale black-out. Oud-Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp stelt in televisieprogramma Op1 hoe de doelen door Rusland worden verlegd van de militaire infrastructuur naar het ontwrichten van de Oekraïense maatschappij. Bekijk hieronder het fragment:
Er zijn nog steeds Nederlandse bedrijven actief in Rusland, ondanks de al ruim acht maanden durende oorlog tegen Oekraïne. Dat komt de Gelderse bedrijven op kritiek te staan. Of hun Russische werknemers zijn opgeroepen om te gaan vechten tegen Oekraïne willen ze niet zeggen.
Hoewel de fabrieken niet onder de sancties vallen die het Westen heeft ingesteld tegen Rusland, steunen deze bedrijven met hun aanwezigheid de Russische economie en ook indirect de oorlog tegen Oekraïne, zegt Ruslanddeskundige Helga Salemon van het Haags Centrum voor Strategische Studies. ,,Die bedrijven betalen daar belasting en vullen zo de kas van Poetin. Ze houden het land en de dictatuur overeind.”
Een groot deel van de inwoners van de Oekraïense hoofdstad Kiev zit donderdagochtend nog zonder elektriciteit, na de zware Russische beschietingen van een dag eerder. Burgemeester Vitali Klitsjko schrijft op zijn Telegram-kanaal dat in de nacht wel de watervoorziening op de linkeroever van de stad is hersteld. Kiev wordt doorsneden door de rivier de Dnjepr.
Volgens Klitsjko moeten inwoners op de rechteroever in de loop van de ochtend eveneens weer water krijgen. Herstel van de elektriciteit zal langer duren, omdat dit afhankelijk is van schade elders in het land. '70 procent van de hoofdstad zit nog steeds zonder elektriciteit', schrijft de burgemeester.
Omdat door Russische aanvallen in een groot deel van de Oekraïense hoofdstad Kiev de stroom is uitgevallen, moeten handbediende sirenes waarschuwen voor nieuwe luchtaanvallen. Deze sirenes en luidsprekers worden ingezet in de stadsdelen waar helemaal geen elektriciteit meer is.
Volgens de autoriteiten zat 80 procent van de huishoudens in de stad met 3 miljoen inwoners nog steeds zonder stroom na de jongste reeks zware beschietingen. Het is de bedoeling dat morgenochtend de voorzieningen zijn hersteld. De burgemeester spreekt over de verschrikkelijkste winter in de stad sinds de Tweede Wereldoorlog.
De meeste Oekraïners hebben een app op hun mobiele telefoon die het begin en einde van het luchtalarm aangeeft.
Het Verenigd Koninkrijk stuurt voor het eerst sinds de inval van Rusland helikopters naar Oekraïne. Dat heeft het Britse ministerie van Defensie bekendgemaakt. Het gaat om drie helikopters, waarvan de eerste al gearriveerd zou zijn.
De Britse minister van Defensie Ben Wallace is op dit moment in Oslo om daar verder te praten over militaire steun aan Oekraine.
Vlak voor de Russische inval in Oekraïne gaf Duitsland de voorkeur aan een snelle nederlaag voor Oekraïne in plaats van een langdurig conflict. Dat beweert de voormalig Britse premier Boris Johnson vandaag in een interview. Frankrijk zou volgens Johnson 'in ontkenning' zijn geweest.
Hoewel de EU-lidstaten nu als een blok achter Oekraïne staan, was dat voor de oorlog niet het geval, stelt Johnson tegen CNN. Het was duidelijk dat Rusland troepen inzette aan de grens met Oekraïne, maar de verschillende Europese landen hadden volgens de voormalige Britse premier, andere ideeën over wat dat precies betekende.
Volgens Duitsland zou 'de hele zaak snel voorbij zijn' bij een mogelijke inval en 'zou Oekraïne snel buigen', aldus Johnson. Duitsland voerde daarvoor naar verluidt economische redenen aan. ,,Ik kon dat niet steunen, ik vond dat een rampzalige manier van ernaar te kijken. Maar ik kan begrijpen waarom ze zo dachten", verklaarde Johnson nog.
Als de Russen terrein blijven verliezen in Oekraïne, gaan ze mogelijk chemische wapens inzetten. Het kan onder meer gaan om novitsjok, het gif dat is gebruikt tegen de Russische Kremlin-tegenstander Aleksej Navalni.
Dat meldt het Amerikaanse Politico, dat zich baseert op zes ingewijden bij de Amerikaanse regering. De functionarissen geloven niet dat er een onmiddellijke dreiging is, maar ze zeggen dat Moskou de stap kan zetten als het zich verder moet terugtrekken. De Russische president Vladimir Poetin zou eerst chemische wapens gebruiken en pas daarna eventueel zijn toevlucht nemen tot nucleaire wapens.
De Verenigde Staten hebben geen informatie die suggereert dat een chemische aanval in Oekraïne op handen is. De ingewijden verwachten eerder dat de gevechten tijdens de wintermaanden zullen stoppen, en er op het slagveld dus niet veel verandert. Maar in het geval van aanhoudende verliezen, of een volledige ineenstorting van het Russische leger, sluiten topambtenaren de escalatie niet uit.
© AP — Aleksej Navalni. Het Europees Parlement roept steden in de EU op om niet gebruikte generatoren naar Oekraïne te sturen. Dat land heeft ze hard nodig, nu Rusland het keer op keer voorzien heeft op de elektriciteitsvoorziening. Gevreesd wordt dat in de winter veel Oekraïners in de kou komen te zitten.
Burgemeester Dario Nardella van Florence brengt gehoor aan de oproep. Als voorzitter van een netwerk van Europese steden, bekijkt wat er mogelijk is. ,,Potentieel kunnen we er een paar honderd sturen. Zelfs van industrie-grootte, die best veel stroom kunnen leveren", zegt hij.
De spoedzitting die de Oekraïense president Zelenski heeft aangevraagd bij de VN Veiligheidsraad wordt vanavond om 22.00 uur onze tijd gehouden. Dat laten diplomaten in New York weten, waar de VN zetelt.
Zelenski spreekt naar verwachting de raad in een videoverbinding toe. Hij had zijn ambassadeur bij de VN in New York, Sergej Kislitsia, opgedragen een zitting te vragen wegens 'moord op burgers, verwoesting van civiele infrastructuur en daden van terreur'. Aanleiding is de regen aan raketten die vandaag op energievoorzieningen in Oekraïne viel.
De DDOS-aanval op het Europees Parlement zorgt voor problemen bij de Europarlementariërs en hun medewerkers, die in Straatsburg bijeen zijn voor onder meer de maandelijkse stemmingen. Ze hebben geen toegang tot benodigde documenten, aldus de SGP-delegatie.
Met de aanval bewijst Rusland ironisch genoeg dat het inderdaad een sponsorstaat van terrorisme is, zegt SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen. ,,Dit is een schandalige aanval op onze democratie."
Andere EU-instellingen zijn voor zover bekend niet getroffen, laat de Europese Commissie weten. Zij 'veroordeelt uiteraard deze cyberaanval'.
Het Moldavische elektriciteitsbedrijf Moldelectrica heeft laten weten dat het energienetwerk in het land weer is hersteld. Het kleine buurland van Oekraïne kreeg weer te maken met stroomuitval nadat Russische raketten het netwerk van Oekraïne hadden getroffen.
De Oekraïense president Zelenski heeft zijn ambassadeur bij de Verenigde Naties gevraagd om een spoedzitting aan te vragen bij de Veiligheidsraad, naar aanleiding van de raketaanvallen van vandaag.
'Moord op burgers en het vernielen van burger-infrastructuur zijn terroristische acties', schrijft hij. 'Oekraïne blijft de internationale gemeenschap vragen om deze misdaden ferm te beantwoorden.'
Als gevolg van de aanvallen van vandaag zitten miljoenen Oekraïners zonder stroom en warmte, terwijl de winter zijn intrede doet in het land.
Bij de aanval van vandaag op Kiev zijn tenminste drie mensen om het leven gekomen. In het hele land vielen zes doden. Meerdere mensen raakten gewond, onder wie een 2-jarig kindje dat bedolven raakte onder het puin.
Kiev was een van de hoofddoelen van de Russische raketaanvallen vandaag, die zich vooral richtten op energievoorziening, maar ook burgerdoelen raakten.
De volledige regio rond Kiev, met miljoenen inwoners, zit zonder stroom. Dat geldt ook andere steden en regio's.
De Verenigde Staten verstrekken voor nog eens 400 miljoen dollar militaire hulp aan Oekraïne zodat het land zichzelf kan verdedigen 'tegen de meedogenloze aanvallen van het Kremlin', aldus de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken.
Het gaat om wapens, munitie en luchtverdedigingsapparatuur uit de voorraad van het Amerikaanse ministerie van Defensie. De nieuwe steun brengt de totale Amerikaanse bijdrage aan Oekraïne op ruim 19 miljard dollar sinds de jongste Russische invasie in februari.
Het Oekraïense volk verdedigt zijn vrijheid en onafhankelijkheid met buitengewone moed en grenzeloze vastberadenheid, aldus Blinken.
De website van het Europees Parlement is platgelegd met een DDOS-aanval. Volgens voorzitter Roberta Metsola heeft de pro-Kremlingroep Killnet de verantwoordelijkheid opgeëist. De aanval gebeurde nadat het EP vanmiddag bepaalde dat Rusland als een sponsor van terrorisme moet worden gezien.
Bij een DDOS-aanval wordt in korte tijd zoveel verkeer op een site losgelaten, dat de servers het niet aankunnen. Het is een relatief gemakkelijke manier om een website plat te leggen. Wie tussen in elk geval 16.30 en 17.00 uur europarl.europa.eu probeerde te bezoeken, kreeg een foutmelding te zien. Rond 17.15 uur was de site weer in de lucht.
Voorzitter Metsola reageert met een veelgebruikte overwinningsterm: Slava Ukraini, oftewel Glorie aan Oekraïne.
Dankzij een nieuwe gevangenenruil heeft Oekraïne 36 inwoners terug. Het gaat onder meer om militairen van het Azovstaal-regiment, dat tijdens de verdediging van Marioepol lang stand hield tegen de Russen, maar zich uiteindelijk moest overgeven. Dat meldt de stafchef van president Zelenski op Twitter.
Ook zitten er leden tussen van de nationale garde, die de kerncentrale van Tsjernobyl beschermde toen Rusland daar aan het begin van de oorlog in februari het land binnenviel. Zij hebben zo'n negen maanden vastgezeten.
Verder is één burger uitgeruild met de Russen.
Niet alleen Oekraïense steden hebben last van stroomuitval door de nieuwe bombardementen van vandaag, ook in buurland Moldavië zitten veel mensen in het donker. Onder andere hoofdstad Chisinau is getroffen.
Vicepremier Andrei Spinu laat weten dat de stroomuitval massaal is, in meer dan 50 procent van het land. De Moldavische energiemaatschappij doet haar best om de voorziening zo snel mogelijk te herstellen.
De minister van Buitenlandse Zaken van Moldavië, Nico Popescu, heeft de Russische ambassadeur in het land op het matje geroepen.
De Franse president Emmanuel Macron gaat naar eigen zeggen de komende dagen contact opnemen met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Hij wil in de eerste plaats over de nucleaire energie in Oekraïne praten en in het bijzonder over de grote kerncentrale aan de rivier de Dnjepr in de provincie Zaporizja. Die is in handen van Rusland en Oekraïne meldt herhaaldelijk dat Russische strijdkrachten de centrale beschieten. Rusland zegt dat Oekraïne de centrale vaak vanaf de noordelijke oever van de rivier beschiet.
Macron neemt daarom eerst contact op met de chef van het IAEA, de atoomwaakhond van de Verenigde Naties, Rafael Grossi. Hij streeft naar een neutrale zone voor de kerncentrale van Zaporizja en hoopt dat de strijdende partijen zich ver van het complex houden. Maar Rusland stelt dat het geannexeerd Russisch grondgebied is. Moskou zegt dat de waarnemers van het IAEA er wel mogen blijven komen op basis van het mandaat dat ze hebben gekregen. Het IAEA heeft er al een tijd waarnemers gestationeerd.
Opnieuw zijn er explosies te horen in Kiev. Volgens burgemeester Vitali Klytsjko is daarbij een overheidsgebouw geraakt. Hij roept inwoners van de stad op voorzichtig te zijn. 'Blijf in de schuilkelders! Het luchtalarm blijft gaan'. Onduidelijk is vooralsnog welk gebouw is er geraakt.
Waarnemers melden een enorme explosie en rookwolk boven het centrum van de stad op de linker-oever van de rivier de Dnjepr. Het zou gaan om weer een bombardement op het energienetwerk, maar er worden ook slachtoffers en schade in een woonwijk gemeld. Er zou volgens de gemeente zeker één dode zijn gevallen.
Bijna 200 kilometer ten zuidwesten van Kiev, in Vinnytsja, zijn ook raketaanvallen op 'cruciale infrastructuur' gemeld, net als in Krementsjoek, ook aan de rivier de Dnjepr, 250 kilometer ten zuidoosten van de Oekraïense hoofdstad. Er zijn eveneens raketinslagen gemeld in de westelijke stad Lviv, waar plaatselijk de stroom is uitgevallen volgens de laatste meldingen.
Rusland bombardeert de laatste weken onophoudelijk overheidsgebouwen en stroomvoorzieningen in heel Oekraïne, met grote stroomstoringen tot gevolg.
Het Europees Parlement noemt Rusland voortaan een sponsor van terrorisme. Het stempel, waarop Oekraïne al langer aandringt, heeft vooralsnog vooral symbolische waarde.
De EU heeft, anders dan de Verenigde Staten, nog geen zwarte lijst met landen die terrorisme steunen. Een land dat op de Amerikaanse lijst belandt, kan bijvoorbeeld moeilijker aan internationale financiële hulp, leningen en wapens komen. De VS willen Rusland nog niet op de lijst zetten.
Het Europees Parlement vindt wel dat Rusland de aanduiding verdient. ,,Russische troepen hebben woonwijken en civiele infrastructuur lukraak aangevallen, duizenden Oekraïense burgers gedood en terreurdaden gepleegd in heel het land.'' Het parlement wijst op de verwoesting van het Oekraïense verwarmings- en stroomnet met de winter voor de deur, 'met de bedoeling om de burgerbevolking te terroriseren'. Het vraagt om een Europese zwarte lijst voor 'staten die terrorisme sponsoren', zodat het etiket ook gevolgen krijgt.
Moldavië heeft nog geen signalen van Rusland ontvangen dat Moskou volgende maand zal stoppen met het leveren van gas aan het land. De Moldavische regering is wel klaar voor elk scenario, aangezien Rusland energiebronnen blijft gebruiken als chantagemiddel, zei premier Natalia Gavrilita tegen televisiezender PRO-TV.
Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom beschuldigde Oekraïne gisteren van het achterhouden van gasvoorraden bestemd voor Moldavië en dreigde vanaf 28 november te beginnen met het verminderen van de gasleveringen aan het land. De route via Oekraïne is momenteel nog de enige route waarop gas van Rusland naar Europa kan worden vervoerd.
Oekraïne ontkent gas tegen te hebben gehouden dat van Rusland naar Moldavië moest. In plaats daarvan beschuldigde de beheerder van het Oekraïense gasnet Rusland ervan gas in te zetten als politiek drukmiddel. Ook de Moldavische vicepremier Andrei Spinu wees de beschuldigingen van Gazprom van de hand en zei op berichtenapp Telegram dat ; Gazprom Oekraïne en Moldavië beschuldigt van iets dat niet gebeurt'.
De Russische voorraad van Iraanse aanvalsdrones raakt op, denkt het Britse ministerie van Defensie. Het gaat daarbij specifiek om drones voor eenmalig gebruik. Het Verenigd Koninkrijk schrijft in zijn inlichtingenupdate over Oekraïne dat ongeveer een week geen aanvallen met deze drones zijn gemeld.
Het Russische leger heeft volgens de Britten sinds september waarschijnlijk honderden in Iran gemaakte drones ingezet. Een deel daarvan is herbruikbaar. De Iraanse drones zijn vooral gebruikt voor aanvallen op militaire doelen en energievoorzieningen in Oekraïne, aldus het ministerie.
,,Rusland heeft de campagne waarschijnlijk bedacht ter compensatie voor zijn ernstige tekort aan kruisraketten, maar deze aanpak heeft beperkt succes gehad.'' Defensie zegt dat de meeste drones zijn neergehaald. Het ministerie denkt dat Rusland zal proberen om zijn voorraad aan te vullen. Het kopen van dergelijke drones in het buitenland zou sneller zijn dan zelf nieuwe kruisraketten maken.
Rusland gaat de Iraanse aanvalsdrones zelf in eigen land produceren, meldde de Amerikaanse krant The Washington Post vorige week op basis van Amerikaanse inlichtingendiensten. De landen zouden daar deze maand een deal over hebben gesloten. Er wordt volgens de krant geprobeerd om de productie binnen enkele maanden op gang te krijgen.
Oekraïners kunnen - nu de stroomvoorziening door Russische aanvallen nagenoeg plat ligt - binnenkort terecht bij speciale 'onschendbaarheidscentra' voor stroom, warmte, water, internet en medicatie. Dat heeft president Volodimir Zelenski bekendgemaakt.
,,Als er weer Russische bombardementen zijn en de stroom opnieuw voor uren uitvalt, worden deze centra beschikbaar'', aldus Zelenski. Inmiddels is de eerste sneeuw van de winter gevallen in Oekraïne. De autoriteiten waarschuwen dat de problemen met de stroomvoorziening aanhouden en tot het eind van maart miljoenen mensen kan treffen.
© Videostill — De Oekraïense president Volodymir Zelenski De gouverneur van de Oekraïense stad Zaporizja maakt melding van een Russisch bombardement op een kraamkliniek. Daarbij zou een baby van nog geen jaar oud zijn omgekomen. 'Verdriet vult onze harten'', aldus Oleksandr Starukh. President Volodimir Zelenski wijst naar Rusland en spreekt schande van de aanval.
In het gebouw zouden ook een bevallende vrouw en een dokter aanwezig zijn geweest. Zij konden worden gered. Op sociale media zijn beelden te zien van het kapotgeschoten gebouw.
Zelenski zegt dat Rusland met 'terreur en moord' een doorbraak probeert te forceren, maar zonder succes. ,,In plaats daarvan zal Rusland ter verantwoording worden gebracht voor al het kwaad dat het ons land heeft gebracht.''
Inwoners van Oekraïne moeten naar inschatting van energieleverancier Yasno in ieder geval tot eind maart voorbereid zijn op regelmatige stroomuitval. 'Sla warme kleding en dekens in en denk na over wat je nodig hebt om een lange stroomstoring door te komen. Het is beter om dat nu te doen dan om je ellendig te voelen', schrijft algemeen-directeur Sergej Kovalenko op Facebook.
Technici doen volgens hem hun best de schade aan het elektriciteitsnet te herstellen voordat het nog winterser wordt. Zonder nieuwe schade door Russische aanvallen kan Yasno het stroomtekort verdelen over het land. De afsluitingen duren dan minder lang. Bij nieuwe luchtaanvallen op de elektriciteitsvoorzieningen zullen er meer ongeplande afsluitingen zijn, aldus de topman.
De winter in Oekraïne duurt grofweg van 18 november tot 12 maart. Gemiddeld zijn de maximale temperaturen overdag dan nog geen 4 graden. Januari is het koudst. Dan wordt het over het algemeen niet warmer dan -1 graad. Afgelopen weekeinde werden er protesten in Odessa gemeld tegen de stroomuitval.
Kort na de dodelijke raketinslag aan de Pools-Oekraïense grens, heeft de Poolse president Duda een telefoongesprek gehad met een Russische komiek die zich voordeed als de Franse president Emmanuel Macron. Een audiofragment ervan staat online.
© REUTERS — President Andrzej Duda (links) en president Emmanuel Macron (rechts). Duda sprak aan de telefoon over de mogelijkheid om artikel 4 van het NAVO-verdrag in te roepen, dat overleg tussen de lidstaten voorziet wanneer een van de NAVO-landen bijvoorbeeld zijn eigen veiligheid bedreigd ziet. Verder deelde Duda aan de telefoon ook details van zijn gesprekken met de Amerikaanse president Joe Biden en NAVO-chefJens Stoltenberg.
Het kabinet van Duda gaf toe dat de president zich heeft laten beetnemen. Het gesprek vond plaats tussen een reeks andere telefoontjes met wereldleiders vlak na de raketinslag, klinkt het. De president heeft meteen opgehangen zodra hij zich realiseerde dat het mogelijk niet om de echte Macron ging.
De Russische komieken Vovan (Vladimir Kuznetsov) en Lexus (Alexei Stolyarov) hebben het gesprek gepubliceerd op het videoplatform Rutube. Het fragment duurt ongeveer 7,5 minuten. ,,Er is geen twijfel dat het ging om een raket. Gelanceerd, we weten niet door wie... gelanceerd ergens in het oosten", zegt Duda in het gesprek dat Engels verloopt.
Vovan en Lexus hebben al vaker leiders en buitenlandse beroemdheden gefopt met valse telefoontjes.
Nu de stad Cherson weer in handen is van Oekraïners, kunnen vrijwilligers hun werk doen. Een groep Britten serveerde dinsdag pizza's voor omwonenden.
© ANP / EPA — Britse vrijwilligers bakten pizza's voor de inwoners van Cherson. © ANP / EPA De Europese Commissie heeft 2,5 miljard euro aan Oekraïne overgemaakt om te helpen bij de lopende uitgaven. Zo moet de overheid van het door oorlog geteisterde land bijvoorbeeld pensioenen uitbetalen en scholen en ziekenhuizen draaiende houden. Het geld is onderdeel van een totaalpakket van 9 miljard euro dat de EU voor dit jaar heeft beloofd, in de vorm van gunstige leningen, waarbij de EU de rente voor haar rekening neemt.
De Oekraïense regering krijgt de zogeheten macrofinanciële bijstand niet onvoorwaardelijk. Ze moet een aantal maatregelen nemen om de economische stabiliteit en het ondernemingsklimaat in het land te verbeteren, de energiezekerheid te waarborgen, en de rechtsstaat en het bestuur te versterken. Steeds als een aantal ijkpunten is bereikt wordt het geld in delen overgemaakt.
De commissie wil dat Oekraïne volgend jaar een constantere stroom van deze EU-bijstand krijgt, van gemiddeld 1,5 miljard euro per maand ofwel 18 miljard euro voor heel 2023. De lidstaten moeten dat plan wel nog eerst goedkeuren.
Oekraïne heeft naar schatting 3 tot 4 miljard euro per maand nodig om het land te kunnen blijven besturen. Ook landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk springen bij, evenals financiële instellingen als de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Bij explosies in de Russische regio Belgorod, die grenst aan Oekraïne, zijn meerdere burgerdoden gevallen. In twee dorpen vielen bij elkaar drie slachtoffers, meldt de gouverneur van de regio op sociale media.
Volgens de gouverneur waren de explosies het gevolg van Oekraïense beschietingen. De regio Belgorod en de gelijknamige stad, op circa 30 kilometer van de Oekraïense grens, werden de afgelopen maanden al vaker bestookt. De dorpen waar dinsdag explosies waren gemeld, liggen binnen een straal van 5 kilometer van de Oekraïense grens.
Eerder deze maand meldde het hoofd van de Russische Wagner-groep, een paramilitaire organisatie, onder meer in de regio Belgorod burgers te trainen om een militie te vormen. Ook bouwen ze daar vestingwerken om de grens te bewaken.
De Oekraïense Nobelprijswinnares Oleksandra Matviichuk heeft Max Verstappen in een videoboodschap opgeroepen om Red Bull te overtuigen zich terug te trekken uit Rusland. De Oekraïense deed dat door middel van een videoboodschap die werd vertoond op het gebouw van het Red Bull Formule 1-racehoofdkwartier vlakbij Londen.
In tegenstelling tot veel andere merken heeft Red Bull geweigerd de banden met Rusland te verbreken en is de energiedrank nog steeds te koop in supermarkten in het hele land.
,,Ik weet dat het besturen van een Formule 1-raceauto gevaarlijk is, maar voor miljoenen mensen is het erg gevaarlijk om alleen al in Oekraïne te zijn", zei de mensenrechtenactivist in de video. ,,Max, je bent een belangrijke ambassadeur van Red Bull. Kun je ze alsjeblieft vragen waarom Red Bull nog steeds te koop is in Rusland, terwijl zoveel wereldwijde merken zich hebben teruggetrokken? Waarom blijft Red Bull Rusland nog steeds helpen om deze oorlog te financieren?"
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zei vandaag dat Duitsland klaar moet zijn voor een escalatie in Oekraïne. ,,Gezien de ontwikkeling van de oorlog en de zichtbare en groeiende mislukkingen van Rusland moeten we klaar zijn voor een escalatie", aldus Scholz op een conferentie in Berlijn. Dit kan de vernietiging van infrastructuur betekenen, voegde hij eraan toe.
Tijdens zijn bezoek aan China eerder deze maand veroordeelden Scholz en de Chinese president Xi Jinping bedreigingen met het gebruik van atoomwapens in Oekraïne. Scholz is blij dat hij naar China is gegaan om 'het gezamenlijke standpunt van de twee landen tegen het gebruik van kernwapens duidelijk te maken.'
Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken kondigt aan dat de Hongaarse ambassadeur op het matje zal worden geroepen. Aanleiding is een sjaal die de rechts-populistische premier Viktor Orban onlangs droeg bij een voetbalwedstrijd in Boedapest.
De sjaal toont Hongarije met zijn oude grenzen, die ook gebieden omvatten die tegenwoordig behoren tot Oekraïne, Oostenrijk, Slowakije, Roemenië, Kroatië en Servië.
'Het promoten van revisionistische ideeën in Hongarije draagt niet bij aan de ontwikkeling van de Oekraïens-Hongaarse betrekkingen en komt niet overeen met de principes van het Europese beleid", zei ministerieel woordvoerder Oleg Nikolenko op Facebook. Oekraïne eist een verontschuldiging en een verklaring dat Hongarije geen aanspraken heeft op Oekraïens grondgebied.
Het Russische parlement heeft het vermeende doodschieten van tien Russische soldaten na hun gevangenneming door Oekraïense troepen scherp veroordeeld. Doema-afgevaardigden riepen de parlementen van andere landen op zich bij de veroordeling aan te sluiten en de schuldigen ter verantwoording te roepen.
Het doden van de soldaten door Oekraïne is een 'flagrante schending' van het internationaal humanitair recht en het Verdrag van Genève inzake de behandeling van krijgsgevangenen, citeert staatspersbureau TASS uit de Doema-verklaring. Kiev verwerpt de beschuldigingen.
Op sociale media verschenen vorige week video's waarop Russische soldaten te zien waren die op de grond lagen, bewaakt door Oekraïners. De Russen zouden zich hebben overgegeven in de stad Makijivka in de oostelijke regio Donetsk. Dan zijn er schoten te horen. Een ander shot toont tien lichamen. Het is nog onduidelijk wie verantwoordelijk is voor de escalatie van de situatie.
De Oekraïense geheime dienst (SBU) heeft dinsdag een razzia gehouden in een historisch klooster in de hoofdstad Kiev om vast te stellen of het een broeinest van spionage is. Het complex was voor het begin van de oorlog zetel van de Russisch-orthodoxe kerk in Oekraïne. Sinds mei is het klooster het hoofdkwartier van de afgesplitste Oekraïense tak.
De inval, in samenwerking met de politie en Nationale Garde, past volgens de geheime dienst 'in het systematische werk van de SBU om ondermijnende activiteiten van de Russische speciale diensten in Oekraïne tegen te gaan.'
Aanleiding waren vermoedens van het gebruik van het complex 'voor het verbergen van sabotage- en spionagegroepen, buitenlandse burgers en wapens', luidt het in een verklaring van de SBU. Die wil de bevolking naar eigen zeggen beschermen tegen provocaties en terroristische daden 'met de directe deelname van kerkelijke vertegenwoordigers'. Gelet op de Russische agressie neemt het risico op het plegen van terroristische daden, sabotage en gijzeling volgens de geheime dienst toe, vooral op plaatsen met een grote concentratie van burgers.
Alle acties vinden volgens de geheime dienst plaats binnen de grenzen van de huidige wetgeving. 'We benadrukken dat de SBU zich bij haar activiteiten houdt aan het principe van onpartijdigheid ten opzichte van de activiteiten van elke religieuze instelling en het recht van elke burger op vrijheid van wereldbeeld en religie respecteert, zoals gedefinieerd in de grondwet van Oekraïne.'
De Russisch-orthodoxe kerk zelf noemt de inval door de veiligheidsdiensten en politie intimidatie. ,,Net als vele andere gevallen van vervolging van gelovigen sinds 2014 in Oekraïne, zal deze daad van intimidatie van gelovigen vrijwel zeker onopgemerkt blijven door degenen die zichzelf de internationale mensenrechtengemeenschap noemen'', zei woordvoerder Vladimir Legoida. Het hoofd van de Russische kerk, Patriarch Kirill, heeft zijn steun betuigd aan wat Moskou de 'speciale militaire operatie' in Oekraïne noemt.
Het Kiev-Petsjersk Lavra of Holenklooster uit de elfde eeuw is door de Verenigde Naties bestempeld als werelderfgoed. De Oekraïense veiligheidsdiensten voerden in het noordwesten van het land controles uit bij nog twee kloosters en andere religieuze instellingen.
De Russische president Vladimir Poetin zal de komende dagen moeders ontmoeten van soldaten die vechten in Oekraïne. Dat meldt de krant Vedomosti onder verwijzing naar drie niet-geïdentificeerde bronnen in de presidentiële administratie.
Het Kremlin heeft officieel geen ontmoeting van Poetin met moeders van soldaten aangekondigd maar woordvoerder Dmity Peskov wil het bericht volgens de krant 'bevestigen noch ontkennen'. Rusland viert Moederdag op 27 november.
Het Amerikaanse persbureau Associated Press (AP) heeft maandag een verslaggever ontslagen die vorige week onjuiste informatie had verstrekt over de raketinslag in Polen waarbij twee doden vielen. James LaPorta (35) schreef op basis van een niet bij naam genoemde 'hoge Amerikaanse inlichtingenfunctionaris' dat het ging om Russische raketten.
LaPorta werd ontslagen na een kort onderzoek, bevestigt de nieuwsorganisatie aan The Washington Post na berichtgeving door de Amerikaanse nieuws- en opiniesite The Daily Beast.
AP's persalarm over het nieuws, dat naar duizenden nieuwszenders verspreid over de wereld werd gestuurd, suggereerde een verontrustende escalatie van de Russische agressieoorlog in Oekraïne. Een Russische aanval op het grondgebied van Navo-lid Polen zou een westers militair antwoord kunnen hebben uitgelokt vanwege de verdragsbepaling 'een aanval op een van ons is een aanval op allen'. Andere nieuwsorganisaties gaven het nieuws snel door.
Een dag later verving AP het nieuwsbericht door een correctie. Daarin stond dat de anonieme bron van de verslaggever ongelijk had en dat 'uit daaropvolgende berichtgeving was gebleken dat de raketten weliswaar van Russische makelij waren maar hoogstwaarschijnlijk werden afgevuurd door Oekraïne als verdediging tegen een Russische aanval.'
LaPorta wil niet reageren volgens de Amerikaanse krant. De voormalige Amerikaanse marinier, die in Afghanistan diende, begon in april 2020 bij AP na een aantal jaren als freelancejournalist te hebben gewerkt. Hij schreef over militaire zaken en nationale veiligheidskwesties voor de nieuwsdienst van het persbureau.
Een topman van de Oekraïense regering heeft in de media beklemtoond dat de Oekraïners het land niet hoeven te ontvluchten uit vrees voor stroomuitval. Plaatsvervangend hoofd van het kantoor van de president, Kirilo Timosjenko, zei dat 'we al veel verschillende scenario's hebben doorgenomen en ik wil iedereen meteen geruststellen: het is absoluut niet nodig om het land te verlaten'.
Timosjenko weerspreekt daarmee een recente uitspraak van de baas van het grootste particuliere energiebedrijf van het land, Maksim Timtsjenko van de onderneming DTEK. Hij zei in een vraaggesprek met de BBC dat Oekraïners moeten overwegen de winter in het buitenland door te brengen.
Grofweg de helft van de energie-infrastructuur in het land is verwoest. President Volodimir Zelenski zei maandag in zijn dagelijkse toespraak dat her en der sprake was van geplande én ongeplande stroomuitval. In Kiev, Odessa en andere steden is de situatie erg moeilijk, zei hij. Zelenski riep lokale bestuurders op om inwoners en bedrijven te blijven stimuleren elektriciteit te besparen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft gewaarschuwd dat de gezondheidszorg niet meer normaal kan functioneren als de elektriciteitsvoorziening wegvalt. Volgens de WHO is de helft van het energienetwerk van het land verwoest of beschadigd. Een kwart van de bevolking zit zonder stroom. De ziekenhuizen hebben problemen en hebben voor onderzoek en verzorging van patiënten of bijvoorbeeld na bevallingen elektrisch aangedreven apparatuur nodig.
De winterse kou zal bovendien het aantal aandoeningen omhoog stuwen. Mogelijk zien 2 tot 3 miljoen mensen in Oekraïne zich straks genoodzaakt hun onverwarmde woning te verlaten.
Rusland heeft gisteravond 400 raketten en granaten op Oost-Oekraïne afgevuurd. Dat zegt president Zelenski in zijn nachtelijke videotoespraak. Vooral Donetsk moest het ontgelden.
,,Hoewel er door het veranderende weer minder aanvallen zijn, blijft Rusland helaas veel bombarderen", zei hij. In de Donetsk-regio zijn meer militairen en wapens sinds Rusland zich heeft teruggetrokken uit Cherson.
In de zuidelijke Cherson-regio houdt Oekraïne volgens Zelenski koers, door doelen van de Russen te bestoken. De Oekraïense troepen maken volgens hun president ook wat voortgang in de regio Loehansk. ,,Stapje voor stapje."
Volgens de Oekraïense president Zelenski heeft de Franse president Emmanuel Macron de beschietingen van de Oekraïense kerncentrale Zaporizja veroordeeld.
Hij voegde eraan toe dat Oekraïne een samenwerking met president Macron heeft besproken om de stroomvoorziening en andere infrastructuur in Oekraïne te beschermen van luchtaanvallen.
Het Internationaal Atoomenergieagentschap van de Verenigde Naties (IAEA) ziet na een inspectie van de grote Oekraïense kerncentrale aan de rivier de Dnjepr én aan het front tussen Oekraïne en Rusland geen directe nucleaire dreiging. Er is bij beschietingen het afgelopen weekend wel schade veroorzaakt.
De grootste kerncentrale van Europa staat in Enerhodar aan de brede rivier de Dnjepr en is begin maart in handen van de Russische strijdkrachten gevallen. Oekraïne maakt sindsdien vaak melding van Russische beschietingen van het door Russen ingenomen complex bij Zaporizja. Rusland stelt dat Oekraïne de centrale regelmatig onder vuur neemt. Volgens een zegsman van de Russische atoomenergiemaatschappij Rosenergoatom zijn er in het weekeinde artilleriebeschietingen geweest 'vooral op speciaal gebouw nummer 2 waar verse splijtstof ligt opgeslagen'.
Volgens het IAEA zijn er krachtige explosies bij de centrale geweest. Grossi heeft wie er ook achter de beschietingen zit, opgeroepen er onmiddellijk mee op te houden. Het IAEA streeft ernaar dat het complex onder zijn toezicht komt en dat de strijdende partijen beloven het niet te betreden en buiten de oorlogshandelingen te houden
Het Russische ministerie van Financiën heeft in één dag tijd 13,6 miljard dollar (13,3 miljard euro) geleend via de grootste schulduitgifte van het land. Dat is volgens het rapport van het Britse ministerie van Defensie de grootste lening van het land ooit op één dag. Rusland zal het geleende geld met interest moeten terugbetalen aan de investeerders
Het ministerie waarschuwt ervoor dat het aangetrokken geld een 'sleutelmechanisme is om de defensie-uitgaven te ondersteunen'. De kosten van Vladimir Poetins oorlog in Oekraïne blijven dan ook oplopen.
De defensie-uitgaven van Rusland zullen in 2023 ongeveer 5 biljoen roebel (80 miljard euro) bedragen, 40 procent méér dan voorspeld. Naar de werkelijke kosten van Ruslands invasie in Oekraïne blijft het gissen. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling schat dat het conflict de wereldeconomie tot eind 2023 zo’n 2,7 biljoen euro aan productieverlies zal kosten.
De economische sancties die aan Rusland zijn opgelegd als gevolg van de oorlog zullen waarschijnlijk nog tientallen jaren door de Russische burgers worden gevoeld, meldde CNBC al in maart.
Een van Poetins topgeneraals, Sergei Surovikin, staat onder grote druk nadat hij ervoor gepleit heeft om de troepen terug te trekken uit Cherson. Bovendien wordt het Russische leger 'gehinderd door ernstige tekorten aan munitie en bekwaam personeel'.
Sergei Surovikin, bijgenaamd ‘Generaal Armageddon’ in de Russische media wegens zijn brutaliteit, is de bevelhebber van de Russische troepen in Oekraïne.
Hij adviseerde om het Russische leger op 9 november terug te trekken uit Cherson en de westelijke oever van de rivier de Dnepr. Hij voerde aan dat de terugtrekking, die twee dagen later werd voltooid, Rusland in staat zou stellen om materieel te sparen en de troepen daar - die door de VS op 30.000 man worden geschat - in te zetten voor andere offensieven.
Sommige van die troepen zijn sindsdien verplaatst van Zuid- naar Oost-Oekraïne, waar momenteel hevige gevechten woeden. Volgens persbureau Reuters staat Surovikin nu onder grote druk om te laten zien dat deze beslissing in het voordeel van Moskou uitpakt.
© via REUTERS — Sergei Surovikin. In Oekraïne is de eerste sneeuw van het najaar gevallen, terwijl Rusland met nieuwe raketaanvallen de Oekraïense gasproductie probeert te ontwrichten.
Volgens de gouverneur van Kiev kan het de komende periode erg koud worden, tot -10 graden. De Oekraïense regering probeert de bevolking gerust te stellen, maar de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat de gezondheidszorg niet meer normaal kan functioneren als de elektriciteitsvoorziening wegvalt. De winterse kou zal bovendien het aantal aandoeningen omhoog stuwen.
Grofweg is de winter in Oekraïne van 18 november tot 12 maart. Gemiddeld zijn de maximale temperaturen overdag dan nog geen 4 graden. Januari is het koudst. Dan wordt het over het algemeen niet warmer dan -1 graad. Afgelopen weekeinde werden er protesten in Odesa gemeld tegen de stroomuitval.
© ANP / AFP — President Zelenski en de Britse premier Sunak staan in de sneeuw in Kiev. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft gewaarschuwd dat de gezondheidszorg niet meer normaal kan functioneren als de elektriciteitsvoorziening wegvalt. Volgens de WHO is de helft van het energienetwerk van het land verwoest of beschadigd. Een kwart van de bevolking zit zonder stroom. De ziekenhuizen hebben problemen en hebben voor onderzoek en verzorging van patiënten of bijvoorbeeld na bevallingen elektrisch aangedreven apparatuur nodig. De winterse kou zal bovendien het aantal aandoeningen omhoog stuwen. Mogelijk zien 2 tot 3 miljoen mensen in Oekraïne zich straks genoodzaakt hun onverwarmde woning te verlaten.
Een topman van de Oekraïense regering heeft in de media beklemtoond dat de Oekraïners het land niet hoeven te ontvluchten uit vrees voor stroomuitval. Plaatsvervangend hoofd van het kantoor van de president, Kirilo Timosjenko, zei dat "we al veel verschillende scenario's hebben doorgenomen en ik wil iedereen meteen geruststellen: het is absoluut niet nodig om het land te verlaten".
Timosjenko weerspreekt daarmee een recente uitspraak van de baas van het grootste particuliere energiebedrijf van het land, Maksim Timtsjenko van de onderneming DTEK. Hij zei in een vraaggesprek met de BBC dat Oekraïners moeten overwegen de winter in het buitenland door te brengen.
Grofweg is de winter in Oekraïne van 18 november tot 12 maart. Gemiddeld zijn de maximale temperaturen overdag dan nog geen 4 graden. Januari is het koudst wanneer het over het algemeen niet warmer wordt dan -1 graad. Afgelopen weekeinde werden er protesten in Odessa gemeld tegen de stroomuitval.
Rusland heeft geen plannen om meer troepen richting Oekraïne te sturen. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat er geen plannen zijn voor een nieuwe mobilisatie: ,,Ik kan niet voor het ministerie van Defensie spreken, maar daarover zijn momenteel geen discussies."
In september mobiliseerde de Russische president Poetin 300.000 mensen om te vechten. Het was voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat dat gebeurde. Die gedeeltelijke mobilisatie is in oktober afgerond.
Zo'n 45 landen en instanties komen vandaag bijeen in Parijs om een steunpakket van miljoenen aan Moldavië te bespreken. Door de oorlog in buurland Oekraïne zijn prijzen daar gigantisch gestegen en de angst bestaat dat het land destabiliseert.
Ook vangt Moldavië duizenden Oekraïense vluchtelingen op. In verhouding tot de 2,5 miljoen inwoners heeft het land de meeste Oekraïense vluchtelingen van elk ander Europees land.
Daarnaast is Moldavië voor een groot deel afhankelijk van Russische energie. De gastoevoer is al met 40 procent verminderd, wat met de naderende winter voor problemen dreigt te zorgen.
© AP — Een anti-overheidsdemonstratie vorige week zondag in Moldavië. Veel inwoners zijn ontevreden. De Europese Unie heeft een steunpakket voorgesteld voor Oekraïne ter waarde van maximaal 18 miljard euro in 2023. Niet weinig, maar Europa gaf sinds het begin van de strijd veel meer geld uit aan Rusland.
Lees hier het hele verhaal: Volgens het Bruegelinstituut kochten de EU-landen van februari tot augustus 2022 voor bijna 104 miljard euro aan olie, gas en kolen uit Rusland.
Oekraïne heeft de afgelopen week al twee keer succes behaald met beschietingen over langere afstanden. Dat laat de militaire staf op zijn Facebook-account weten.
Bij een aanval van de Oekraïense strijdkrachten op de stad Mykhailkva, 40 km ten zuiden van Cherson, kwamen donderdag volgens het Oekraïense leger zo'n zestig Russische soldaten om het leven. Twee dagen eerder was het volgens Kyiv ook al raak. Toen zouden zo'n 50 Russische soldaten zijn gedood of gewond geraakt bij beschietingen op het dorp Denezhnykove, 70 km achter de frontlinies in het oosten van de provincie Loehansk.
De Verenigde Staten hebben Oekraïne voorzien van geavanceerde raketsystemen die doelen tot op 80 km afstand kunnen raken. Of die bij de aanvallen zijn gebruikt is onduidelijk.
Het Russische ministerie van Defensie wilde volgens persbureau Reuters niet onmiddellijk reageren op een verzoek om commentaar, en de informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
Oekraïne ontkent een groep Russische krijgsgevangenen te hebben gedood. Oekraïense soldaten zouden zich uitsluitend hebben verdedigd tegen Russen die veinsden dat ze zich overgaven. De Oekraïense commissaris voor mensenrechten van het parlement zegt dat de Russische aantijgingen, die zijn gebaseerd op videobeelden, niet kloppen.
Op Russische sociale media circuleren opnames van lichamen van Russische militairen die zouden zijn gedood nadat ze zich hadden overgegeven aan Oekraïense troepen. Maar volgens de commissaris deden de Russen alsof ze zich zouden overgeven, en pleegden ze een oorlogsmisdaad door het vuur te openen op de Oekraïense strijdkrachten.
Op een video is te zien hoe soldaten zich schijnbaar overgeven aan militairen in camouflage. De troepen gaan op de grond liggen in de met puin gevulde achtertuin van een huis. De video wordt abrupt afgebroken als er schoten zijn te horen. Op andere beelden is een tiental lichamen te zien.
Het Russische ministerie van Defensie beweert dat de video's de opzettelijke moord op meer dan tien in bedwang gehouden Russische soldaten tonen. Moskou spreekt over 'oorlogsmisdaden', veroordeelt 'het genadeloos neerschieten' van ongewapende Russische gevangenen en eist dat internationale organisaties 'deze schokkende misdaad' veroordelen en grondig onderzoeken.
De Verenigde Naties zijn op de hoogte van de videobeelden en bekijken ze.
Na hun terugtrekking op de oostelijke oever van de rivier Dnjepr bij Cherson in het zuiden van Oekraïne, leggen de Russen daar nieuwe verdedigingslinies aan. Tegelijk stelen ze steeds meer vervoermiddelen van burgers in het bezette gebied, meldt het Oekraïense leger. Ze nemen auto's, motoren en zelfs fietsen van de bevolking mee.
Volgens Oekraïne zijn dergelijke rooftochten in bezet gebied vaak een voorbode van verdere terugtrekkingen. Tijdens de terugtocht van Russische eenheden in de regio Charkov in het oosten van het land werden fietsen van de bevolking afgepakt omdat er geen brandstof meer was voor de voertuigen van de Russen.
© REUTERS — Een vernietigd Russisch militair voertuig in Oekraïne. Volgens de nationale politie van Oekraïne zijn 44.662 strafrechtelijke procedures gestart wegens misdaden begaan door Russische militairen tijdens de invasie van Oekraïne. De update van het aantal werd vanochtend gepubliceerd.
Ook zouden er volgens de Oekraïners tot nu toe 47 plekken zijn ontdekt waar Russische troepen worden beschuldigd van het illegaal vasthouden en martelen van Oekraïense burgers in bevrijde regio's.
In Polen is zondag het tweede dodelijke slachtoffer van de raketinslag in het grensgebied met Oekraïne begraven. De 59-jarige tractorbestuurder uit het dorp Przewodow kreeg een staatsbegrafenis zonder dat het leger daarbij aanwezig was. Dat gebeurde op verzoek van de nabestaanden, meldt persbureau PAP. Het andere slachtoffer werd zaterdag al begraven in het dorp, dat op slechts zes kilometer van de grens met Oekraïne ligt.
De twee kwamen dinsdagmiddag om het leven bij een explosie die naar alle waarschijnlijkheid was veroorzaakt door een Oekraïense afweerraket, zo meldde de Navo een dag later. De raket, afgevuurd als verdediging tegen Russische luchtaanvallen, kwam terecht op een graandrooginstallatie.
De twee slachtoffers zijn de eerste burgers uit Navo-land Polen die omkwamen als gevolg van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne.
© ANP / EPA — De begrafenis van de 59-jarige Bogdan C. in Przewodow. © via REUTERS — De krater na de raketinslag op de graandrooginstallatie. De kerncentrale van Zaporizja in het zuiden van Oekraïne is zaterdagavond en zondagmorgen beschoten. Experts van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) op het terrein meldden in korte tijd 'meer dan een dozijn' ontploffingen te hebben gehoord. Ze konden enkele explosies vanuit hun ramen zien, meldt de atoomwaakhond van de VN in een verklaring.
Een IAEA-team zei dat er schade was aan sommige gebouwen, systemen en apparatuur in de kerncentrale, die de grootste van West-Europa is. ,,Het nieuws van ons team is buitengewoon verontrustend'', zei de IAEA-chef Rafael Grossi zondag in een verklaring.
Volgens Moskou werd de door Russen gecontroleerde kerncentrale met granaten bestookt, afgevuurd door Oekraïense troepen. ,,Ze beschoten de centrale niet alleen gisteren en vandaag maar ook nu nog", zei adviseur Renat Karchaa van de algemeen directeur van de Russische kernenergieautoriteit Rosenergoatom. De beschietingen vinden volgens hem plaats vanaf de noordelijke oever van de Dnjepr-rivier. De kerncentrale, die begin maart in Russische handen viel, bevindt zich op de zuidelijke oever.
Volgens het Russische ministerie van Defensie werden de granaten afgevuurd in de richting van hoogspanningslijnen die de kerncentrale van stroom voorzien. Karchaa zei volgens staatspersbureau TASS dat de granaten terechtkwamen bij een opslagfaciliteit voor droog nucleair afval en een gebouw dat verse splijtstof herbergt, maar dat er momenteel geen radioactieve emissies zijn gedetecteerd.
De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov, onlangs tot kolonel-generaal bevorderd door de Russische president Vladimir Poetin, plaatste op zijn Telegram-kanaal beelden waarop de Oekraïense beschietingen volgens hem te zien zijn. Hij kreeg ze naar eigen zeggen toegestuurd door commandant Anzor Bisaev van het Departement van de Russische Garde in de Tsjetsjeense Republiek. 'In een tijd waarin alle internationale organisaties de vermeende nucleaire dreiging uit Rusland rondbazuinen, raken Oekraïense militairen ongehinderd de grootste kerncentrale van Europa', schreef Kadyrov erbij.
Moskou en Kiev beschuldigen elkaar over en weer van het beschieten van de kerncentrale.
Volgens het Openbaar Ministerie in Oekraïne zijn sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne, bijna negen maanden geleden, al ruim 8300 burgers gedood. Onder hen waren 437 kinderen, zei procureur-generaal Andriy Kostin zondag volgens het internetportaal Unian. Meer dan 11.000 mensen raakten gewond. Het werkelijke aantal slachtoffers ligt waarschijnlijk hoger volgens Kostin omdat de autoriteiten nog geen toegang hebben tot sommige door Rusland bezette gebieden.
De Oekraïense autoriteiten hebben volgens zijn informatie al meer dan 45.000 oorlogsmisdaden geregistreerd. Daarbij zijn 216 vermoedelijke oorlogsmisdadigers gemeld onder wie zeventien Russische krijgsgevangenen. Van de zestig aangeklaagde verdachten zijn tot nu toe twaalf veroordeeld.
De Oekraïense procureur-generaal deed zijn uitspraken tijdens een videoverbinding met de 68ste jaarlijkse zitting van de Parlementaire Vergadering van de Navo (NPA) in Madrid. Hij riep de internationale gemeenschap en de alliantie op de oprichting te steunen van een ad hoc tribunaal voor de misdaad van agressie.
Poolse journalisten werden zaterdag voor het eerst toegelaten op de plaats waar de explosie afgelopen dinsdag plaatsvond. Een raketinslag in het Poolse dorp Przewodow kostte toen het leven aan twee mensen.
Oekraïense troepen hebben volgens Moskou de door Rusland gecontroleerde kerncentrale van Zaporizja beschoten maar er is geen stralingslek ontdekt. Dat meldde staatspersbureau Tass zondag op basis van een functionaris van de Russische kernenergieautoriteit Rosenergoatom.
Volgens Renat Karchaa, adviseur van de algemeen directeur, werden er vijftien granaten afgevuurd op de faciliteiten van de kerncentrale in het zuiden van Oekraïne. Hij zei dat de granaten terechtkwamen in de buurt van een opslagfaciliteit voor droog nucleair afval en een gebouw dat verse verbruikte splijtstof herbergt. Er zijn geen radioactieve emissies gedetecteerd, voegde Karchaa eraan toe.
Een van de twee mannen die afgelopen week werden gedood door een raket die neerkwam in een Pools dorp, is zaterdag begraven. Hij kreeg een staatsbegrafenis waarbij ook het leger was vertegenwoordigd. De begrafenis van het andere dodelijke slachtoffer vindt zondag plaats.
© REUTERS — Military members carry a wreath and a picture of one of two victims of a missile that hit a southeastern Polish village near the border with Ukraine, during his funeral in Przewodow, Poland November 19, 2022. REUTERS/Kacper Pempel De Oekraïense autoriteiten stuiten op steeds meer bewijzen van wreedheden van de voormalige Russische bezetters in bevrijde gebieden rond Cherson, Charkiv en Donetsk, zo blijkt officiële verslagen.
De afgelopen twee maanden werden in deze gebieden al meer dan 700 lichamen ontdekt, verklaarde procureur-generaal Andriy Kostinaan de staatstelevisie. In ongeveer 90 procent van de gevallen ging het om lichamen van burgers. Bovendien zijn ongeveer 20 plaatsen ontdekt waar burgers werden ondervraagd en gevangen gehouden, voegde hij eraan toe.
,,We hebben in vrijwel elk dorp in de regio Charkiv plaatsen gevonden waar ze vreedzame burgers hebben gedood", aldus Kostin. Volgens hem treffen onderzoekers nu een soortgelijke situatie aan in de onlangs bevrijde regio Cherson, in het zuiden van Oekraïne. ,,En elke dag krijgen we nieuwe informatie.”
© AFP — Buurtbewoners wonen een hulpgoederendistributie bij in het centrum van Cherson. Rusland zou deze maand een overeenkomst met Iran hebben gesloten om zelf in eigen land Iraanse aanvalsdrones te gaan produceren voor de oorlog in Oekraïne. Dat meldt de Washington Post.
Er wordt getracht om de productie binnen enkele maanden op gang te krijgen, bericht de krant, die zich baseert op informatie van inlichtingendiensten. Iran zou momenteel ontwerpplannen en belangrijke onderdelen voor de productie aan Rusland overhandigen.
Rusland zette in Oekraïne al honderden Iraanse drones in. De toestellen kunnen honderden kilometers ver vliegen, enige tijd boven een doelgebied cirkelen en dan met een explosieve lading op een doelwit neerdalen. Het Russische leger gebruikt de drones onder meer voor aanvallen op de Oekraïense energie-infrastructuur. Met zijn eigen productie zou Rusland de aanvallen kunnen uitbreiden.
© AFP — Volodimir Zelenski verwerpt het idee van een 'korte wapenstilstand' met Rusland en zegt dat zoiets de zaken alleen maar erger zou maken. Dat zei de Oekraïense president tijdens een toespraak per videoverbinding voor het Halifax International Security Forum vrijdag.
,,Rusland is nu uit op een korte wapenstilstand, een pauze om weer op krachten te komen. Men zou dit het einde van de oorlog kunnen noemen, maar zo'n uitstel zal de situatie alleen maar verergeren", zei de Oekraïense leider voor de veiligheidsconferentie die plaatsvindt in de Canadese stad Halifax. ,,Een echte, langdurige en eerlijke vrede kan alleen het resultaat zijn van de volledige beëindiging van de Russische agressie", voegde Zelenski eraan toe.
Het Witte Huis zei eerder op de dag dat alleen Zelenski kan beslissen wanneer vredesbesprekingen met Rusland moeten worden geopend, daarbij ontkennend dat het Kiev onder druk zet om te onderhandelen over een einde aan de bijna negen maanden durende oorlog die van start ging na de invasie van Moskou in februari.
Generaal Mark Milley, de hoogste Amerikaanse militaire officier, heeft de afgelopen weken opgeworpen dat Kiev zou kunnen profiteren van overwinningen op het slagveld om vredesbesprekingen met Moskou aan te knopen.
Russische troepen zijn volgens informatie van de Oekraïense generale staf bezig zich te versterken in de regio Loehansk. De autoriteiten in Kiev onthulden dat de vijand een deel van de burgerbevolking in het gebied heeft gedwongen te vertrekken om de vele nieuwe soldaten te kunnen huisvesten. De oorspronkelijke bewoners zijn elders ondergebracht.
De strijd in de Oost-Oekraïense provincie, die grenst aan Rusland, gaat op verschillende fronten in alle hevigheid door. Daarbij worden onder meer tanks, raketartillerie, mortieren en granaatwerpers ingezet. Ook verder naar het westen wordt hard gevochten. Kiev claimde zaterdag alleen al in de omgeving van Michailivka, ten noorden van Zaporizja, zo'n zestig Russische militairen te hebben gedood of verwond.
Voor het eerst in bijna negen maanden is vanuit Kiev weer een trein naar Cherson gereden. De illegaal door Rusland geannexeerde havenstad in het zuiden van Oekraïne werd onlangs heroverd op de Russen.
In totaal hadden 200 passagiers kaartjes bemachtigd. Kunstenaars hadden de zeven rijtuigen beschilderd als onderdeel van het project 'Trein naar de Overwinning', meldden Oekraïense media. Honderden toeschouwers met Oekraïense nationale vlaggen en luid gejuich begroetten de aankomst van de speciale trein zaterdag op het station.
De spoorverbinding tussen de hoofdstad Kiev en Cherson werd direct na het uitbreken van de oorlog, op 24 februari, onderbroken.
De Oekraïense strijdkrachten zouden al eind dit jaar de dienst weer kunnen uitmaken op de door de Russen bezette Krim. Die verwachting sprak de onderminister van Defensie Volodimir Havrilov zaterdag uit in een interview met Sky News. De oorlog met Rusland zal volgens hem dan tegen het eind van de lente voorbij zijn.
Vanuit militair oogpunt kan de oorlog nog wel even aanslepen, gaf Havrylov toe. Het Oekraïense leger heeft volgens hem nog wat tijd nodig om zijn volledige potentieel te bereiken. Bovendien brengt Moskou nieuwe troepen naar het front. Maar de herovering van andere gebieden is slechts een kwestie van tijd en een 'Zwarte Zwaan' in Rusland zou het proces aanzienlijk kunnen versnellen.
Een Zwarte Zwaan is een onverwachte gebeurtenis met enorme gevolgen. Havrylov speculeerde over een mogelijk einde aan het bewind van Vladimir Poetin gezien de teleurstelling van Rusland over het verloop van de oorlog.
Havrilov benadrukte dat Oekraïne nooit zal stoppen met vechten totdat de overwinning binnen is. Hij houdt daarbij zelfs rekening met de mogelijkheid van een Russische kernaanval, maar acht de kans dat het Kremlin daartoe besluit klein. ,,Zo'n stap zou een drama zijn. God weet welk scenario zoiets voor iedereen zou opleveren, maar het is geen dreiging die ons er van zal weerhouden door te gaan met onze strijd."
De nieuwe Britse premier Rishi Sunak is naar Oekraïne gereisd voor zijn eerste bezoek aan het land sinds zijn aantreden. De Oekraïense president Volodimir Zelenski maakte het verrassingsbezoek bekend op Telegram.
'Sinds de eerste dagen van de oorlog zijn Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk de sterkste bondgenoten. Tijdens de bijeenkomst van vandaag hebben we de belangrijkste kwesties besproken, zowel voor onze landen als voor de mondiale veiligheid. Samen staan we sterker en bereiken we de gewenste resultaten', aldus Zelenski. Bij zijn bericht plaatste hij een filmpje van zijn ontmoeting met Sunak in de hoofdstad Kiev.
De Britse regeringsleider plaatste op Twitter eveneens een video van zijn bezoek aan Zelenski met in het Engels en Oekraïens de tekst: 'Groot-Brittannië weet wat het betekent om voor vrijheid te vechten. We steunen je tot het eind.'
Sunak zei in een verklaring dat het Verenigd Koninkrijk een nieuw pakket ter waarde van 50 miljoen pond (ruim 57 miljoen euro) aan militaire steun zal leveren, waaronder luchtafweergeschut en technologie zoals radar en anti-drone apparatuur. ,,Terwijl de strijdkrachten van Oekraïne erin slagen de Russische troepen op de grond terug te dringen, worden burgers op brute wijze vanuit de lucht gebombardeerd", zei Sunak.
Hij kondigde ook een uitbreiding aan van de training van Oekraïense strijdkrachten en de humanitaire hulp voor de winter. De premier zei dat hij het Oekraïne-beleid van zijn voorgangers Liz Truss en Boris Johnson zou voortzetten.
Moskou heeft fel uitgehaald naar Polen. Dat weigert de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov toe te laten tot de jaarlijkse bijeenkomst van ministers van Buitenlandse Zaken van de Organisatie voor veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), begin volgende maand. De Russen spreken van een provocerend en ongekend besluit.
Warschau wil niet dat Lavrov op 1 en 2 december in het Poolse Lodz aanwezig is bij de vergadering van de OVSE. De Polen zijn op dit moment voorzitter van de organisatie, die geldt als de grootste veiligheidsorganisatie ter wereld. Ze wijzen erop dat de Europese Unie sancties heeft afgekondigd tegen Lavrov wegens de Russische invasie in het Poolse buurland Oekraïne.
Rusland vindt dat Warschau zichzelf op deze manier in diskrediet heeft gebracht, 'maar het heeft ook onherstelbare schade toegebracht aan het gezag van de hele organisatie.' Deze vernietigende besluiten van Polen duwen de OVSE naar de afgrond, aldus Moskou verder in een verklaring.
Inwoners van Oekraïne moeten overwegen het land te verlaten om energie te besparen. Dat zei Maxim Timchenko, hoofd van het grootste private energiebedrijf van het land, tegen de BBC: ,,Als ze een alternatieve plek kunnen vinden om drie of vier maanden te blijven, dan zou dat het systeem erg helpen."
Bijna de helft van het stroomnetwerk in Oekraïne ligt plat door de Russiche raketaanvallen. Volgens president Zelenski zitten circa 10 miljoen mensen zonder stroom. Hoofdstad Kiev zou misschien zelfs een totale 'shutdown' tegemoet zijn terwijl de winter aanvangt.
,,Als jullie minder consumeren, hebben ziekenhuizen met verwonde soldaten gegarandeerd stroomtoevoer", legde Timchenko zijn advies verder uit.
De Russische golf van raketaanvallen is deels bedoeld om de Oekraïense voorraad aan luchtafweer te putten. Moskou hoopt dat Rusland zo dominantie in het luchtruim boven Oekraïne kan vergaren. Dat zei een woordvoerder van het Pentagon zondag.
,,Ze proberen echt de Oekraïense luchtverdediging te overweldigen en uitputten", aldus Colin Kahl, de Amerikaanse staatssecretaris van Defensie.
Volgens Oekraïne zijn zeker 437 Oekraïense kinderen gedood als gevolg van de Russische invasie die eind februari begon. Ruim achthonderd kinderen raakten gewond.
De autoriteiten benadrukken dat het geen definitieve cijfers zijn. Nog steeds wordt informatie nagetrokken uit gebieden waar wordt gevochten, uit bevrijde gebieden en uit gebied dat nog steeds is bezet door Russische troepen. De oostelijke regio Donetsk is het zwaarst getroffen, met 423 gedode of gewonde kinderen.
De Verenigde Naties zeggen dat minstens 16.295 burgers zijn gedood sinds de Russische invasie, over enkele dagen negen maanden geleden.
Rusland heeft afgelopen woensdag voor 13,6 miljard dollar aan staatsobligaties verkocht. Het is de grootste verkoop in één dag uit de Russische geschiedenis. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie. De verkoop van leningen is een belangrijke manier voor Rusland om de defensieuitgaven vol te houden. Die zijn sinds de oorlog in Oekraïne fors gestegen.
Rusland heeft gezegd voor 2013 van plan te zijn omgerekend ongeveer 84 miljard dollar uit te geven aan nationale defensie. Dat is een toename van 40 procent op het in 2021 aangekondigde defensiebudget voor komend jaar.
Russische raketaanvallen hebben inmiddels bijna de helft van het Oekraïense energienetwerk platgelegd. Dat zegt de Oekraïense overheid. De autoriteiten in hoofdstad Kiev waarschuwen dat de stad een 'complete afsluiting' van het stroomnet tegemoet zou kunnen zien terwijl de winter begint. De temperaturen in de stad liggen op dit moment rond het vriespunt.
Terwijl het kwik daalt en Kiev haar eerste sneeuw ziet, wordt gewerkt aan het herstellen van de stroomvoorziening in heel Oekraïne, na een van de zwaarste bombardementen van de civiele infrastructuur sinds het begin van de oorlog. ,,We bereiden ons voor op verschillende scenario's, waaronder een complete shutdown", zei assistent-hoofd van het stadsbestuur van Kiev Mykola Povoroznyk.
De VN heeft gewaarschuwd voor een humanitaire ramp in Oekraïne deze winter, vanwege tekorten aan stroom en water. ,,Helaas gaat Rusland door met raketaanvallen op civiele en kritieke infrastructuur. Bijna de helft van ons energiesysteem is uitgeschakeld", zei premier Denys Shmyhal.
Paus Franciscus herhaalt vandaag dat het Vaticaan bereid is 'al het mogelijke te doen' om te bemiddelen en een einde te maken aan het conflict tussen Rusland en Oekraïne, zei hij in een interview met het Italiaanse dagblad La Stampa.
Gevraagd of hij geloofde dat verzoening tussen Moskou en Kiev mogelijk was, riep de paus iedereen op om niet op te geven.
,,Maar iedereen moet zich inzetten voor het demilitariseren en ontwapenen. We moeten allemaal pacifisten zijn. We willen vrede, niet alleen een wapenstilstand die alleen kan dienen om te herbewapenen. Echte vrede, die de vrucht is van dialoog', zei hij tegen de krant.
Rusland is bereid een of meerdere Amerikaanse gevangenen vrij te laten, in ruil voor Viktor Boet. Dat is een Russische wapenhandelaar, die bekend staat onder de naam ‘handelaar des doods’. Het lijkt erop dat het basketbalster Brittney Griner als ruilmiddel wil inzetten. Zij zit momenteel een jarenlange celstraf uit wegens het bezit van een klein beetje wietolie.
Lees hier het hele verhaal: Viktor Boet is een crimineel met een zware staat van dienst.
© AP — Viktor Boet (links) en Brittney Griner, mogelijk onderdeel van een gevangenenruil. Rusland beschuldigt Oekraïne van het doden van tien krijgsgevangenen. Het Westen negeert volgens Moskou deze oorlogsmisdaden. Als bewijs wordt een video meegestuurd, die niet direct geverifieerd kan worden.
In de video zijn Russische soldaten te zien die op de grond liggen in Makiivka in de regio Loehansk. Ze lijken zich te hebben overgegeven aan militairen met gele banden om hun armen, zoals Oekraïense militairen. Daarna klinken geweerschoten en zijn twaalf lichamen te zien.
,,Deze brutale moord op Russische militairen is ook niet de eerste, noch de enige oorlogsmisdaad", aldus het Russische ministerie van Defensie. Moskou laat weten dat het de Oekraïense president Zelenski en diens collega's wil terechtstellen voor oorlogsmisdaden.
De mensenrechtenmonitor van de Verenigde Naties zei eerder dat beide kanten zich schuldig maken aan oorlogsmisdaden.
Oleksandr Rudnyk, een mitrailleurschutter van de Oekraïense 93ste brigade, revalideert al drie maanden in een ziekenhuis in Tilburg. Hij verloor een been bij Russische beschietingen. Het liefst zou hij terug keren naar het front. Lees hier het hele verhaal.
Oekraïense experts zijn aan het werk gegaan op de plek in Polen waar dinsdag twee mensen omkwamen bij een raketinslag, meldt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitri Koeleba. 'Ik ben de Poolse kant dankbaar voor het verlenen van toegang. We zullen onze samenwerking op een open en constructieve manier voortzetten, zoals beste vrienden dat doen', twittert hij.
Oekraïne stelt dat het een Russische raket was, terwijl de Navo, de Amerikaanse president Joe Biden en andere bondgenoten van Oekraïne zeggen dat het hoogstwaarschijnlijk om Oekraïens luchtafweergeschut ging. Rusland zegt niets met het incident te maken te hebben.
Polen is in eerste instantie verantwoordelijk voor het onderzoek naar de raket die naar het zich laat aanzien per abuis in buurland Polen belandde, een kilometer of 6 van de Oekraïense grens. Oekraïne heeft verzocht mee te doen aan het onderzoek naar de raketresten. ,,Oekraïense experts zijn al aan het werk op de plaats van de tragedie in Przewodow, veroorzaakt door Russische raketterreur tegen Oekraïne", aldus Koeleba.
Polen houdt staatsbegrafenissen voor de twee slachtoffers van een raketinslag eerder deze week vlak bij de grens met Oekraïne. Volgens de pastoor in het getroffen dorp zijn de begrafenissen met speciaal eerbetoon zaterdag en zondag, meldt het Poolse persbureau PAP.
De mannen zijn de eerste burgers van Polen, een Navo-land, die omkwamen door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Het gaat om een 60-jarige tractorbestuurder en een 62-jarige magazijnmedewerker.
Zowel Polen als de Navo denken dat een Oekraïense luchtafweerraket per ongeluk insloeg. Ze verwijten Moskou dat het Kiev in een positie heeft gebracht waarin het zich moet verdedigen tegen Russische aanvallen. De Oekraïense president Volodimir Zelenski beweert dat het een Russische raket was, maar hij erkent inmiddels dat hij niet met 100 procent zekerheid weet wat er is gebeurd.
© Getty Images — Buurtbewoner bidt voor de slachtoffers van de raketinslag in Polen. De Russische president Poetin en zijn Turkse ambtgenoot Erdogan hebben telefonisch overleg gehad over de oorlog in Oekraïne. Erdogan heeft er op aangedrongen dat er weer diplomatieke inspanningen komen om de strijd te stoppen. Hij zei dat de recente ontmoeting in Turkije tussen topmensen van een Amerikaanse en een Russische geheime dienst belangrijk is geweest om 'een onbeheersbare escalatie' te voorkomen.
De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Sergej Riabkov heeft gezegd dat Rusland het voor mogelijk houdt dat het met de VS op hoog niveau in gesprek gaat over 'strategische stabiliteit' zoals ontwapeningskwesties, maar over Oekraïne valt met Washington niet te praten wegens de meningsverschillen. De Kremlinwoordvoerder zei dat er voorlopig geen plannen zijn voor een ontmoeting tussen Poetin en zijn Amerikaanse ambtgenoot Biden.
Erdogan probeert sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne in februari te bemiddelen. Hij heeft goede banden met beide landen en heeft geen sancties tegen Rusland afgekondigd. Er is eerder al onderhandeld tussen Oekraïne en Rusland en daar was ook een overleg op ministersniveau in Turkije onderdeel van. Erdogan is er afgelopen zomer samen met de VN in geslaagd een Oekraïens-Russisch akkoord voor graantransporten tot stand te brengen.
Onderzoekers hebben sporen van explosieven gevonden op de plaats van de beschadigde Nord Stream-pijpleidingen, die bevestigen dat grove sabotage heeft plaatsgevonden. Dat stelt het Zweedse Openbaar Ministerie.
Zweedse en Deense autoriteiten onderzoeken vier gaten in de Nord Stream 1 en 2 pijpleidingen die Rusland en Duitsland via de Oostzee met elkaar verbinden. Denemarken zei vorige maand al een vooronderzoek te hebben gehad waaruit blijkt dat de lekken werden veroorzaakt door krachtige explosies.
,,Analyse die nu is uitgevoerd, toont sporen van explosieven op een aantal vreemde objecten die werden teruggevonden," meldt het Zweedse openbaar ministerie in een verklaring. ,,Het onderzoek is zeer complex en veelomvattend. We bekijken of er verdachten kunnen worden geïdentificeerd."
Het parket weigert verder commentaar te geven. Op 26 september werden delen van de Nord Stream-pijpleidingen onder de Oostzee vernield. Seismische instituten registreerden kort daarvoor twee onderwaterexplosies. Moskou heeft elke betrokkenheid ontkend en wijst Amerika als verantwoordelijke aan. Washington ontkent, en wijst juist Rusland aan als schuldige.
Russische troepen in het bezette Oekraïne zijn bezig hun linies te versterken, maar deels ver van het front. De versterkingen zijn tot 60 kilometer achter de huidige frontlijn. De Russen houden klaarblijkelijk rekening met verdere grotere doorbraken van het Oekraïense leger, meldt de geheime dienst van het Britse ministerie van Defensie in zijn dagelijkse inschatting van het verloop van de oorlog.
De Russische invasietroepen zijn bezig met allerlei aanpassingen na hun gedwongen terugtrekking uit het westelijk deel van de regio Cherson, aldus de Britse militaire deskundigen. De verdediging wordt nu versterkt bij het schiereiland de Krim en bij een rivier tussen de regio's Donetsk en Loehansk, bolwerken van de pro-Russische rebellen. De Britten verwachten echter ook dat de Russen een deel van de uit Cherson teruggetrokken troepen naar de plaats Bachmoet in Donestk verplaatsen. Om dat verkeersknooppunt, dat Oekraïne met man en macht verdedigt, wordt al weken fel gevochten.
Een lid van het Russische leger dat deelnam aan de invasie van Oekraïne heeft politiek asiel aangevraagd in Spanje. Dat schrijft The Guardian. Nikita Chibrin (27) zegt dat hij meer dan vier maanden in Oekraïne heeft doorgebracht als onderdeel van een eenheid die ervan wordt beschuldigd oorlogsmisdaden te hebben begaan in de regio Kiev in maart.
Chibrin landde dinsdag in de Spaanse hoofdstad Madrid en werd vastgehouden in het immigratiecentrum van de luchthaven. In een telefonisch interview vanaf het vliegveld op woensdagavond ontkent Chibrin betrokkenheid bij oorlogsmisdaden van zijn eenheid en zegt hij dat hij 'niet één keer' een pistool had afgevuurd terwijl hij in Oekraïne was.
Hij zei dat hij graag voor een internationale rechtbank wilde getuigen over zijn ervaringen in Oekraïne. ,,Ik heb niets te verbergen", zegt hij. ,,Dit is een criminele oorlog die Rusland is begonnen. Ik wil er alles aan doen om het te laten stoppen.”
Chibrin zei dat hij besloot Rusland te ontvluchten nadat hij in juni uit zijn eenheid in Oekraïne was gedeserteerd. Volgens Chibrin vertelde hij zijn commandanten op 24 februari, de eerste dag van de invasie, over zijn verzet tegen de oorlog. Chibrin zegt dat hij uit zijn rang als legermonteur werd ontheven nadat hij zich had uitgesproken en vervolgens werd belast met het uitvoeren van handarbeid.
In Snihoerivka, een net bevrijd stadje nabij Cherson, wordt langzaam duidelijk hoe het leven tijdens de Russische bezetting maandenlang in een hel veranderde. De Russen roofden en mishandelden. ,,Nietsnutten waren het.” Lees hier het hele verhaal.
Oleh Synyehubov, gouverneur van Charkov, heeft op Telegram een update gegeven over de situatie in zijn regio. Hij zegt dat gisteren acht mensen gewond zijn geraakt door de gevolgen van een inslag op wat hij omschreef als 'apparatuur voor de gasindustrie' in Izioem.
Hij zei ook dat een 60-jarige man in het ziekenhuis is opgenomen nadat gisteren een mijn was ontploft, en dat de hulpdiensten van Oekraïne gisteren 219 mijnen in zijn regio hebben geneutraliseerd.
Rusland heeft de website van de onafhankelijke krant Novaya Gazeta geblokkeerd. De krant, site en sociale media waren in maart al gestopt vanwege de strengere censuur-wetten, maar onder een .eu-domein is de nieuwsvoorziening later weer opgestart.
Die nieuwe website was eerder al geblokkeerd door de Russische autoriteiten. Nu is ook de oude site niet meer bereikbaar voor mensen die in Rusland wonen, tenzij ze een VPN-verbinding gebruiken om via een server in een ander land online te gaan.
Novaya Gazeta mag officieel geen media-uitingen meer doen in het land, nadat de rechter in september de licentie introk.
© AP — Vorig jaar won hoofdredacteur Dmitry Muratov van Novaya Gazeta de Nobelprijs voor de Vrede. De aanhoudende Russische aanvallen op de energievoorzieningen in Oekraïne zorgen voor steeds meer problemen in Oekraïense huishoudens. President Volodimir Zelenski zegt dat momenteel meer dan 10 miljoen mensen zonder elektriciteit zitten. Vooral de regio's rond Kiev, Odessa, Vinnitsja en Soemi zouden zijn getroffen.
Ook vandaag werden weer energievoorzieningen in het hele land geraakt door Russische beschietingen. De raketaanvallen richten zich op de gasproductie en op de stroomvoorziening van Oekraïne. Volgens Zelenski doen de autoriteiten er alles aan om de elektriciteit zo snel mogelijk te herstellen.
De komende dagen kan het erg koud worden in Oekraïne. Vandaag viel zelfs de eerste sneeuw van het jaar. Kiev waarschuwt voor 'moeilijke' dagen.
Banksy heeft vandaag beelden gedeeld van hoe zijn kunstwerken in Oekraïne tot stand zijn gekomen:
Oekraïense waarnemers zijn aangekomen in Polen voor onderzoek naar de raketinslag van dinsdag. Oekraïne blijft erbij dat dit een Russische raket was. Veel bondgenoten van Oekraïne, waaronder de NAVO, vermoeden dat het om Oekraïens luchtafweergeschut ging.
Onder meer de Amerikaanse president Joe Biden zei dat het waarschijnlijk een Oekraïense raket was die per ongeluk was ingeslagen in het buurland Polen. Oekraïne wil de raketresten en de plaats van inslag zelf onderzoeken.
,,Wij denken dat Rusland volledig verantwoordelijk is voor de raketterreur en de gevolgen voor het territorium van Oekraïne, Polen en Moldavië'', aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba.
Nederland leverde tot dusver voor 800 miljoen euro aan militaire steun aan Oekraïne, zei minister Kajsa Ollongren van Defensie vanavond in de Tweede Kamer. Daar wordt haar 'historische' begroting voor volgend jaar behandeld. Defensie krijgt er miljarden structureel bij.
Volgens Ollongren zal het kabinet doorgaan met het geven van hulp aan Oekraïne. De steun werkt ook want de strijdkrachten van Oekraïne winnen land terug op de Russen, zei de minister. Nederland leverde onder meer luchtafweerraketten, pantserhouwitsers, munitie en radarapparatuur aan Kiev.
In het genoemde bedrag zit ook de 100 miljoen euro voor een nieuw internationaal fonds waaruit militaire aankopen voor Oekraïne zullen worden gefinancierd. Bij het geleverde materieel gaat het om de vervangingswaarde. Omdat het leveren uit eigen voorraden op z'n einde loopt, koopt Defensie steeds meer rechtstreeks bij de industrie.
© ANP — Minister Kajsa Ollongren (Defensie) Oekraïne vindt het een belangrijk signaal dat een Nederlandse rechtbank oordeelt dat een raket van Russische makelij vlucht MH17 neerhaalde. Het is een teken aan de wereld, inclusief Rusland, dat elke oorlogsmisdaad van de Russen wordt vastgelegd, onderzocht en beoordeeld, concluderen de Oekraïners.
Rusland gaat het standpunt 'onderzoeken' van de Nederlandse rechtbank die zegt dat vlucht MH17 van een Maleisisch vliegtuig in 2014 is neergeschoten door een raket van Russische makelij. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou.
De Nederlandse rechtbank zegt ook dat Rusland 'algehele controle' had over separatistische troepen in Oost-Oekraïne op het moment dat het vliegtuig werd neergeschoten. In die regio werd de raket afgeschoten.
Het kabinet heeft een strategische olievoorraad laten aanleggen waarmee belangrijke processen negentig dagen door kunnen gaan als de aanvoer ineens zou stoppen.
Afgelopen zomer al heeft het kabinet het Centraal Orgaan voor de Voorraadvorming van Aardolieproducten (COVA) opdracht gegeven meer olie op te gaan slaan met het oog op de naderende sancties tegen Rusland. Daarmee moet voorkomen worden dat met name de transport- en scheepvaartbranche zonder diesel komt te zitten.
Nederland hield altijd al een strategische reserve aan, maar die is opgehoogd in verband met het Europabrede verbod op de import van ruwe aardolie uit Rusland dat op 5 december ingaat. Een derde van de totale olie-import kwam vorig jaar uit Rusland. Het is de bedoeling dat de voorraad alleen in noodgevallen wordt aangesproken en dan zo snel mogelijk weer wordt aangevuld.
Vanaf 5 februari 2023 geldt een totaalverbod op Russische aardolieproducten. De verwachting is dat daardoor de prijzen op de wereldmarkt voorlopig hoog blijven en zelfs verder kunnen oplopen. Op diverse ministeries wordt gewerkt aan aanvullende maatregelen om schaarste te voorkomen. Daarbij wordt vooral gedacht aan vermindering van de vraag bij particulieren en bedrijven.
In Amsterdam begint op dit moment de uitspraak in het MH17-proces. Tegen een Oekraïense en drie Russische verdachten is levenslang geëist.
De zaak is hier live te volgen.
© AFP Oekraïne heeft momenteel 1 procent van de provincie Loehansk in handen. Dat zegt de door de Russen geïnstalleerde regioleider tegen RAI Novosti. Onder meer de het dorp Belogorovka en twee andere zijn heroverd.
Rusland heeft de provincie samen met vier andere Oekraïense provincies geannexeerd, maar dat wordt internationaal niet erkend.
Oekraïense waarnemers gaan binnenkort naar de plaats waar een raket is ingeslagen in Polen. Oekraïne blijft erbij dat dit een Russische raket was. Veel bondgenoten van Oekraïne, waaronder de NAVO, zeggen dat het waarschijnlijk Oekraïens luchtafweergeschut was.
Onder meer de Amerikaanse president Joe Biden zei dat het waarschijnlijk een Oekraïense raket was die per ongeluk was ingeslagen in het buurland Polen. Oekraïne wil de raketresten en de plaats van inslag zelf onderzoeken.
,,Wij denken dat Rusland volledig verantwoordelijk is voor de raketterreur en de gevolgen voor het territorium van Oekraïne, Polen en Moldavië", aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba.
De Oekraïense president Zelenski heeft beelden naar buiten gebracht van een raketinslag in de stad Dnipro, op zo'n 250 kilometer van Donetsk. Dat is één van de steden die vanmorgen gebombardeerd werden.
Het beeld is gemaakt met een dashcam en toont de impact van de inslag vlak langs een weg in de stad. Over slachtoffers is nog niets bekend, maar op dat moment was het druk op de weg, met forenzen die naar hun werk gingen.
'Hier is meer bewijs uit Dnipro dat de Russische terroristen vrede willen', schrijft Zelenski er cynisch bij. 'Rusland wil de Oekraïners zo veel mogelijk pijn bezorgen en laten lijden.'
Na 68 zittingen doet de rechtbank vanmiddag uitspraak in het monsterproces rond MH17. Justitie eist levenslange celstraffen tegen drie Russen en een Oekraïner.
Vanuit de hele wereld wordt dan ook gekeken naar Amsterdam, waar de rechter om 13.30 uur uitspraak doet. De omgekomen 298 passagiers uit het neergeschoten toestel horen bij de eerste groep slachtoffers van de oorlog in Oost-Oekraïne, die in 2014 begon met separatisten in de Donbas. Tegen de vier verdachten in de zaak is levenslang geëist.
Lees hier zes vragen en antwoorden: Welk bewijs is er tegen verdachten die nooit in rechtbank zijn geweest?
De Oekraïense politie heeft in de stad Cherson martelkamers en graven gevonden na het vertrek van de Russische soldaten. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Denis Monastirski zijn er elf locaties gevonden waar Russen mensen gevangen hielden, in vier daarvan zouden mensen zijn gefolterd.
De politie doet nu onderzoek naar de locaties. Zo worden getuigen ondervraagd en lijken onderzocht. De minister zegt dat er 63 lijken in de regio Cherson zijn gevonden na het Russische vertrek. ,,We weten dat de zoektocht pas net is begonnen en er mogelijk nog meer martelkamers en graven worden gevonden."
Ook in andere gebieden waar de Russische militairen werden verjaagd, zoals Charkov, zijn dergelijke martelkamers gevonden. De martelkamers kunnen niet worden bevestigd door een onafhankelijke bron.
Opnieuw vallen er Russische raketten op Oekraïense energievoorziening. Op sociale media verschijnen beelden van explosies in onder meer Kiev, Dnipro en Odessa. NOS-journalist Wessel de Jong die in die laatste stad is, meldt dat de elektrische infrastructuur is geraakt . Volgens de Oekraïense premier zijn de systemen voor de gasproductie dit keer het doelwit.
Rusland mikt al weken op de energievoorziening. Dinsdag lukt het om de stroom in miljoenen huizen uit te schakelen door een 80-tal kruisraketten op meerdere grote steden. Dat was de grootste bommenregen sinds het begin van de oorlog in februari.
De graandeal tussen Rusland en Oekraïne is verlengd. De beide landen hebben in het Turkse Istanboel afgesproken nog zeker 120 dagen vrije doortocht te gunnen aan schepen met landbouwproducten uit Oekraïne over de Zwarte Zee.
Dat is een opluchting voor veel landen die gebruik maken van vooral het graan uit het oorlogsland. Veel landen in Afrika en Azië zijn afhankelijk van het graan. De deal stond even op losse schroeven nadat het vorige maand eenzijdig door Rusland werd opgezegd na een aanval op schepen in de haven van de Krim.
De Verenigde Naties is blij met de deal. ,,Dit is essentieel om voedselprijs laag te houden en een wereldwijde voedselcrisis te voorkomen", zegt de secretaris-generaal.
Hoewel de Navo, Verenigde Staten en Polen inmiddels zo goed als overtuigd zijn dat de raket die dinsdag in Polen twee mensen doodde van Oekraïense kant kwam, blijft president Zelenski dat ontkennen. ,,Ik heb er geen twijfel over dat het onze raket niet was", zei hij gisteren in de Oekraïense media.
Hij gaat daarbij af op de conclusies van zijn eigen militairen, die hij naar eigen zeggen volledig vertrouwt.
President Biden van de VS heeft een andere lezing, benadrukte hij bij thuiskomst na de G20-top in Bali. ,,Dit is geen bewijs", stelt hij.
Het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zojuist in een verklaring bekend gemaakt dat een in Rusland gefabriceerde raket is ingeslagen in het Poolse dorp Przewodów. Daarbij vielen twee Poolse doden.
Volgens persbureau Reuters heeft Polen ook de Russische ambassadeur in het land op het matje geroepen om het incident. Ook heeft het de Navo gevraagd morgen bijeen te komen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft vandaag geëist dat Oekraïense experts toegang krijgen tot 'alle gegevens' van de Westerse landen en tot de plek waar een raket is ingeslagen in Polen.
,,We zullen alle details, elk feit vaststellen", aldus de president in zijn dagelijkse toespraak tot het volk. ,,Daarom moeten onze specialisten deelnemen aan het internationaal onderzoek en toegang krijgen tot alle gegevens waarover onze partners beschikken en tot de plek van de explosie."
De uitspraken lijken een verandering in de toon van de president te insinueren. Eerder op de dag verzekerde hij nog dat de raket Russisch was en zeker niet Oekraïens. Daarover bestond volgens Zelenski geen twijfel.
De Navo, Polen en de VS gaan er echter van uit dat het om een Oekraïense luchtafweerraket gaat, die per ongeluk in Polen terechtkwam. De twee dodelijk slachtoffers zijn echter de verantwoordelijkheid van Rusland, die de oorlog gestart is, zeggen de Westerse landen ook.
© AFP — De Oekraïense president Volodimir Zelenski. Dat een raket in Polen landde, was voor veel Polen in Nederland schrikken. Toch kunnen ze het ook relativeren. ,,Wij zijn onderdeel van de Navo. Een oorlog met Polen zou zelfmoord zijn.’’
Lees hier het artikel: Polen in Nederland: ‘Zou idioot zijn als Rusland ons meetrekt in de oorlog’.
© GUUS SCHOONEWILLE — Katarzyna uit Zoetermeer. Falend Oekraïense luchtafweer zorgde er dinsdagavond mogelijk voor dat een verdedigingsraket van het type S-300 in Polen insloeg. De koers van een S-300 wijkt in ongeveer 1 op de 20 gevallen af.
Lees hier het artikel: ‘Luchtafweer Oekraïne staat op scherp, maar ze kunnen niet alles pakken’.
© REUTERS — Foto ter illustratie. Een Russische S-300 wordt afgeschoten. De Amerikaanse stafchef, generaal Mark Milley, ziet de Russische raketaanvallen gisteren op de civiele energie-infrastructuur in Oekraïne als een 'oorlogsmisdaad'. Dat zei hij vandaag tijdens een persconferentie. Volgens Miley heeft Rusland op alle fronten gefaald in zijn oorlog tegen Oekraïne en voert het daarom een 'terreurcampagne'.
De generaal is van mening dat de Oekraïense troepen de druk op de Russen hoog moeten houden. Wel verwacht hij dat de oorlog met de aankomende winter 'langzamer' gaat worden, omdat dat meestal het geval is, en dat deze nog wel enige tijd kan duren. ,,Rusland heeft nog steeds een grote gevechtsmacht in Oekraïne.''
Miley ziet een snelle Oekraïense overwinning daarom nog niet gebeuren. ,,Misschien komt er ergens een keer een politieke oplossing.''
De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft zojuist tegenover Interfax Ukraine herhaald dat de explosie gisteren in het Poolse dorpje Przewodow niet is veroorzaakt door een Oekraïense raket. Hij kent daarover 'geen twijfel'. Zelenski wijst Rusland aan als schuldige, op basis van zijn militaire inlichtingen. ,,Ik kan niet anders dan die volgen.''
Ook vroeg hij nogmaals om toegang voor Oekraïne tot de plek waar de explosie door een raket plaatsvond. Eerder vandaag deed Oleksi Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad van Oekraïne, hetzelfde. Hij zei dat Kiev een gezamenlijk onderzoek naar het incident wil en 'volledig openstaat voor een uitgebreid onderzoek naar de situatie'.
Het projectiel was volgens westerse functionarissen waarschijnlijk door Oekraïne afgevuurd. De autoriteiten in Kiev hebben die informatie vooralsnog niet bevestigd. Zelenski ontkent dat dus. Oekraïne wil zien welke informatie de basis vormt voor de conclusies van zijn westerse partners. Onder meer de Navo zegt dat de raket waarschijnlijk een Oekraïense luchtafweerraket was, maar dat Rusland de 'uiteindelijke verantwoordelijkheid' draagt omdat dat land de oorlog in Oekraïne begon.
De explosie vond gistermiddag plaats bij een landbouwbedrijf in het Poolse dorp Przewodow, ongeveer 6 kilometer van de grens met Oekraïne. Er vielen twee doden. De lokale autoriteiten hebben drie dagen van rouw afgekondigd.
© AFP — Poolse onderzoekers op de plek in Przewodow waar de explosie plaatsvond. De Russische economie is in een recessie beland. Volgens het Russische statistiekbureau Rosstat kromp de economie van het land in het derde kwartaal met 4 procent.
De economische neergang volgt op een vergelijkbare krimp van 4 procent in het tweede kwartaal. De Russische economie gaat gebukt onder de westerse sancties die zijn opgelegd na de inval van Rusland in Oekraïne.
De overeenkomst die Oekraïne en Rusland eerder sloten over de uitvoer van graan via de Zwarte Zee zal ook na zaterdag van kracht blijven. Die verwachting sprak de Turkse president Recep Tayyip Erdogan uit. Turkije was intensief betrokken bij de totstandkoming van de deal die feitelijk zaterdag afloopt.
Erdogan sprak zijn verwachtingen uit in de marge van de G20-top op Bali. Volgens de president zijn er geen aanwijzingen dat het akkoord zal eindigen.
© AP — De Turkse president Recep Tayyip Erdogan. De Poolse premier Mateusz Morawiecki heeft zojuist gezegd dat Polen 'veilig' is. Dat deed hij volgens persbureau Reuters in een toespraak in het Poolse parlement.
Morawiecki zei verder dat het incident in Przewodow het resultaat kan zijn geweest van 'een bewuste Russische provocatie'. ,,We kunnen niet uitsluiten dat het bombarderen van Oekraïense infrastructuur nabij de grens (van Polen en Oekraïne, red.) bewust werd gedaan in de hoop dat zoiets als gisteren zou gebeuren.'' Hij doelde daarbij op de Oekraïense raketafweer en dat de ingeslagen raket dus was ingezet door het Oekraïense leger om een Russische raket neer te halen.
Eerder had de Poolse president Andrzej Duda al gezegd dat de raket die gisteren neerkwam in het Poolse dorp waarschijnlijk onderdeel was van de Oekraïense luchtverdediging. Niets zou wijzen op een aanval op Polen. Duda zei ook dat er geen bewijs is dat de raket gelanceerd is door Rusland.
Rusland op zijn beurt had omgekeerd de meldingen over een Russische raketinslag een doelbewuste provocatie genoemd om de spanningen verder op te voeren.
© ANP / EPA — Mateusz Morawiecki, premier van Polen. Oekraïne heeft sinds het begin van de zomer bijna een derde minder graan geëxporteerd dan in dezelfde periode een jaar eerder, maakte het Oekraïense ministerie van Landbouw bekend.
Het gaat om bijna 15,1 miljoen ton graan vergeleken met 21,8 miljoen ton vorig jaar. Oekraïne, ook wel de graanschuur van de wereld genoemd, zag de export instorten sinds het begin van de oorlog in het land in februari. Rusland liet de export van graan via de Zwarte Zee niet meer toe. Daardoor schoten de voedselprijzen wereldwijd omhoog en ontstond vrees voor tekorten in onder andere Afrika en het Midden-Oosten.
Eind juli werden drie havens aan de Zwarte Zee vrijgegeven nadat Moskou en Kiev een deal sloten hierover. Die overeenkomst kwam tot stand door bemiddeling van de Verenigde Naties en Turkije.
Volgens de Oekraïense regering kan het land dit jaar tussen de 50 miljoen en 52 miljoen ton graan oogsten. In 2021 ging het nog om een recordopbrengst van 86 miljoen ton.
© Anadolu Agency via Getty Images — Een Oekraïner aan het werk in een graanopslag. Het Oekraïense parlement heeft de staat van beleg en de mobilisatie van het leger verlengd met nog eens negentig dagen tot 19 februari volgend jaar. Het is een teken dat Kiev geen snel einde verwacht van de gevechten tegen de Russische strijdkrachten, die Oekraïne bijna negen maanden geleden binnenvielen.
Het was de vierde verlenging van de maatregelen sinds de Russische invasie. De staat van beleg geeft het leger uitgebreide rechten en kan vrijheden beperken van burgers, zoals het recht te demonstreren.
© AFP — Oekraïense militairen dragen een kist met daarin een overleden collega. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de ambassadeur van Polen in Moskou op het matje geroepen. Dat meldt persbureau Reuters. Rusland wil uitleg over de beschuldigingen die Polen uitte na het raketincident van gisteren. De Poolse autoriteiten meldden aanvankelijk dat het om Russische raketten zou gaan, maar inmiddels heeft president Andrzej Duda gezegd dat het waarschijnlijk om een ongeluk ging met Oekraïense luchtverdediging.
De Russische ambassadeur in Polen moest zich eerder al melden in Warschau voor uitleg. Het Kremlin was daar niet blij mee en zei eerder al dat Polen 'compleet hysterisch' reageert op het incident. Bij het incident in de buurt van de Oekraïense grens kwamen twee mensen om.
Hoewel de raket waarschijnlijk Oekraïens was, vindt Polen nog steeds dat de verantwoordelijkheid bij Rusland ligt. Het Russische leger is de oorlog namelijk negen maanden geleden begonnen en voerde gisteren grootschalige raketaanvallen uit op Oekraïne, waardoor Kiev de luchtafweer moest inschakelen.
© ANP / EPA — Poolse militairen in Przewodow. Oekraïne wil toegang tot de plek in Polen waar dinsdag door een raket een explosie plaatsvond. Het projectiel was volgens westerse functionarissen waarschijnlijk door Oekraïne afgevuurd. De autoriteiten in Kiev hebben die informatie vooralsnog niet bevestigd.
Oleksi Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad van Oekraïne, zegt dat Kiev een gezamenlijk onderzoek naar het incident wil en 'volledig openstaat voor een uitgebreid onderzoek naar de situatie'.
Ook wil Oekraïne zien welke informatie de basis vormt voor de conclusies van zijn westerse partners, aldus Danilov. Onder meer de Navo zegt dat de raket waarschijnlijk een Oekraïense luchtafweerraket was, maar dat Rusland de 'uiteindelijke verantwoordelijkheid' draagt omdat dat land de oorlog in Oekraïne begon.
De lokale autoriteiten in Polen hebben drie dagen van rouw afgekondigd.
© via REUTERS — Een van de brokstukken in Przewodów. ,,Ik ben doodsbang, mensen die we heel goed kenden zijn gestorven”, vertelt Joanna Magus, een lerares op de basisschool die op nauwelijks honderd meter van de plaats van de explosie in Polen ligt.
De schrik in het dorp Przewodow zit er goed in, en het verdriet om de twee overleden bewoners is groot.
Lees hier een verslag: Chauffeur en magazijnbediende kunnen raketinslag niet meer navertellen
© REUTERS — Rouwende dorpsbewoners in Przewodow. De persconferentie van Stoltenberg is afgelopen.
Lees hier het verslag: Navo: Raketinslag in Polen was ongeluk
Stoltenberg beantwoordt op de persconferentie vragen van journalisten. Zij willen meer weten over de baan van de raket, en of er een Russische aanvalsraket in de buurt was. Hij gaat echter niet in op details. Wel herhaalt hij steeds dat het onderzoek nog loopt en dat de Navo er niet vanuit gaat dat er sprake is van een gerichte aanval.
Stoltenberg zegt dat Polen geen verzoek heeft gedaan om artikel 4 van het Navo-verdrag te activeren. Het spoedoverleg van vanmorgen was op zijn verzoek en niet direct gericht op extra maatregelen. Daarvoor wil hij eerst het verdere onderzoek afwachten.
,,Ik heb president Duda vannacht gesproken. We waren het eens met het feit dat we moeten wachten tot de resultaten van het onderzoek. En we gaan er allebei vanuit dat dit geen gerichte aanval was. Maar we zijn het ook eens dat Rusland de volledige verantwoordelijkheid draagt. Zij zijn de oorlog gestart, die deze situatie heeft veroorzaakt", herhaalt hij. ,,Maar er is geen verzoek geweest om artikel 4 van de Navo in te stellen."
,,We hebben luchtafweer die 24/7 aan staan", zegt Stoltenberg over de huidige verdediging. ,,Natuurlijk hebben we nadrukkelijk oog voor de oostkant van ons samenwerkingsgebied."
Dit laat zien dat de oorlog in Oekraïne gevaarlijke situaties blijft opleveren, zegt Stoltenberg. Hij waarschuwt daarbij dat die consequenties kan hebben op Navo-grondgebied. Hij roept Rusland ook op deze 'nutteloze oorlog' te stoppen.
,,Laat duidelijk zijn", zegt Stoltenberg over het feit dat de raket waarschijnlijk van Oekraïense kant afkomt. ,,Dit is niet Oekraïnes fout. Rusland heeft de volledige verantwoordelijkheid doordat het deze oorlog is begonnen."
De Navo-bondgenoten moeten volgens hem voorzichtig, kalm en goed gecoördineerd blijven.
Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de Navo: ,,We onderzoeken dit incident nog. Op de uitkomst moeten we nog wachten. Maar we hebben geen indicatie dat dit het resultaat is van een gerichte aanval en dat Rusland militaire actie tegen de Navo wil uitvoeren."
In Brussel staat de persconferentie van Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg op het punt van beginnen. Hij vertelt waarschijnlijk wat er uit het spoedoverleg is gekomen, dat de Navo-landen vanmorgen hadden naar aanleiding van de raket die gisteravond in bondgenoot Polen twee mensen doodde.
De persconferentie zou om 12.30 uur moeten beginnen, maar is iets verlaat. Kijk zo dadelijk hierboven live mee.
President Andrzej Duda van Polen benadrukt via zijn woordvoerder dat inwoners van het oosten van zijn land zich geen zorgen hoeven maken over de toegenomen aanwezigheid van het leger. 'Blijf alsjeblief kalm. Onze veiligheid is verzekerd', zet hij op Twitter.
'Er zijn geen aanwijzingen dat dit een opzettelijke aanval op Polen was', schrijft hij verder. 'Hoogstwaarschijnlijk was het een S-300-raket van Russische makelij. We hebben op dit moment geen bewijs dat het een raket was die van Russische zijde was afgevuurd. Er zijn veel aanwijzingen dat het een luchtverdedigingsraket was, die helaas op Pools grondgebied is neergekomen.'
Volgens premier Mateusz Morawiecki overweegt Polen nog steeds om artikel 4 van het Navo-verdrag aan te roepen, om extra steun te krijgen van de bondgenoten.
Oekraïne heeft nog niet officieel gereageerd op de bewijzen dat de raket die gisteren Polen raakte van de eigen kant komt. Wel verwees president Zelenski gisteren sowieso naar de Russen: ,Er is een terroristische staat onder jullie, en we verdedigen ons ertegen. Dat is de realiteit", zei hij via een videoverbinding op de G20 top.
Het Oekraïense parlementslid Lesia Vasilenko plaatst vandaag een foto van de nasleep van de ontploffing in het grensgebied. 'Dit is Ruslands fout', schrijft ze op Twitter. 'Als Poetin niet gek was geworden met zijn raketten-regen boven Oekraïne, zou er niets worden geraakt. In Kiev, Charkov of Przewodow.'
Defensieminister Kajsa Ollongren zegt dat het nu belangrijk is om 'niet in paniek' te raken en 'niet bezorgd' te zijn dat de Navo bij de oorlog betrokken zal raken nu met Polen een van de bondgenoten is getroffen. ,,De oorlog is echt in Oekraïne." Volgens haar was van tevoren te verwachten dat een incident in het grensgebied Polen per ongeluk 'zou kunnen gebeuren'. ,,Er gaat iets fout, iemand maakt een verkeerde inschatting, en dat kan grote gevolgen hebben."
Ollongren verwacht dat de Oekraïense regering vandaag om extra luchtverdediging zal vragen naar aanleiding van de inslag van een of meer raketten op Pools grondgebied. ,,Alle landen doen wat zij het beste kunnen en we zullen kijken wat Nederland het beste kan doen."
Vanmiddag overlegt een groep landen in de zogenoemde Ukraine Defense Contact Group. Volgens Ollongren is versterking van de verdediging van het Oekraïense luchtruim een thema waar ze het 'zeker over hebben'.
Wereldleiders zijn steeds meer overtuigd van het feit dat de raket die gistermiddag in Polen twee mensen doodde van Oekraïense kant kwam. De Amerikaanse president Biden heeft zijn collega's op de G7 op Bali medegedeeld dat het mogelijk een S-300 is. Dat zegt een bron op de top.
De Belgische minister van Defensie beaamde dat voorzichtig. ,,Op basis van de voorlopige beschikbare informatie zijn de aanvallen hoogstwaarschijnlijk het resultaat van Oekraïense luchtafweersystemen die werden ingezet om Russische raketten uit de lucht te halen", aldus minister Ludivine Dedonder in een verklaring.
Ook Rusland zegt op basis van foto's dat het om een Oekraïens projectiel gaat. Het land bestookte Oekraïne gisteren met tientallen raketten, maar ontkent dat één daarvan op Pools grondgebied is gevallen.
© ANP / EPA — Pools onderzoek op de locatie waar de raket gisteren terechtkwam. Rusland is vanwege de invasie in Oekraïne verantwoordelijk voor 'eventuele incidenten met raketten', stelt een adviseur van de Oekraïense president. De reactie komt een dag na een raketinslag op Pools grondgebied, niet ver van de grens met Oekraïne.
Topadviseur Andrej Podoljak zegt dat het voor de hand ligt om 'één logica' aan te houden. ,,De oorlog is begonnen en wordt gevoerd door Rusland. Rusland valt Oekraïne massaal aan met kruisraketten. Rusland heeft het oostelijke deel van het Europese continent veranderd in een onvoorspelbaar slagveld." Volgens Podoljak is 'alleen Rusland verantwoordelijk voor de snel groeiende risico's voor buurlanden'.
Ook premier Rutte zit op die lijn. Op de G7-top in Bali zei hij dat de raket nooit op Pools grondgebied kon vallen als Rusland de oorlog niet was begonnen.
Polen heeft sinds de inslag van een of meerdere raketten gisteren nog geen beroep gedaan op artikel 4 van het Navo-verdrag, zeggen Navo-bronnen. Met dat artikel kan een NAVO-land dat zich bedreigd voelt zijn 29 bondgenoten bijeenroepen om het gevaar en de mogelijke reactie te bespreken.
De Navo-ambassadeurs zijn vanochtend in Brussel wel bijeen, maar dat spoedoverleg is door Navo-chef Jens Stoltenberg belegd. De dertig lidstaten bespreken wat er precies in Polen, op Navo-grondgebied dus, is gebeurd. Van een beroep op het vermaarde artikel 5, dat Navo-landen bij een aanval verzekert van elkaars militaire hulp, is sowieso geen sprake.
Lees ook: Polen overweegt Navo artikel 4 te activeren: wat betekent dat?
China roept op tot kalmte na het incident met een raket in Polen waardoor twee mensen omkwamen. Wie de raket heeft afgevuurd is nog niet vastgesteld, maar volgens de Amerikaanse president Joe Biden was dat waarschijnlijk niet het Russische leger. Oekraïense troepen hebben het projectiel mogelijk op een inkomende Russische raket afgeschoten.
Een woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Bejing hoopt dat iedereen het hoofd koel houdt. ,,In de huidige situatie moeten alle relevante partijen kalm blijven en terughoudendheid betrachten om escalatie van de situatie te voorkomen."
Rusland zegt niet verantwoordelijk te zijn voor de ontploffing nabij de grens met Oekraïne. De Poolse regering heeft artikel 4 van het Navo-verdrag geactiveerd, dat voorziet in overleg als een land zich bedreigd voelt. De alliantie komt woensdag bijeen in Brussel. Ondertussen wordt onderzocht wat er precies is gebeurd.
© AP Vanochtend om 10.00 uur komen de Navo-landen bijeen om te praten over mogelijke gevolgen van de de raketinslag. Om 12.30 uur houdt secretaris-generaal Jens Stoltenberg vervolgens een persconferentie.
De 'vermeende raketaanval' op Pools grondgebied toont aan dat het Westen dichter bij een nieuwe wereldoorlog komt, zegt de Russische oud-president Dmitri Medvedev op Twitter. Medvedev is vicevoorzitter van de Russische Veiligheidsraad. In die rol zinspeelde hij eerder op de mogelijkheid om nucleaire wapens te gebruiken als Rusland dat nodig acht. ,,Door een hybride oorlog tegen Rusland te voeren, komt het Westen dichter bij een wereldoorlog."
President Andrzej Duda van Navo-lid Polen zei eerder dat zijn land geen bewijs heeft waaruit blijkt wie de raket heeft afgevuurd. Zijn Amerikaanse collega Joe Biden gaf op basis van voorlopige informatie aan dat het projectiel mogelijk een Oekraïense luchtafweerraket van het type S-300 was. ,,Het is onwaarschijnlijk dat die vanuit Rusland is afgevuurd, maar we zullen zien."
De raket trof een Poolse graanfabriek op ongeveer 6 kilometer van de Oekraïense grens en doodde twee mensen. De ambassadeurs van de Navo-landen komen woensdagochtend bijeen om het incident te bespreken.
Medvedev was tussen 2008 en 2012 president. Poetin was in die tijd premier, daarna nam hij het stokje als staatshoofd weer over van zijn bondgenoot.
© AFP — Dmitri Medvedev De explosie in Polen zou niet zijn gebeurd zonder de 'verschrikkelijke' raketaanvallen op Oekraïne. ,,We blijven Oekraïne steunen tegen de Russische agressie." Dat twittert premier Mark Rutte woensdagochtend.
Rutte geeft ook aan dat de G7 en op Bali aanwezige Navo-lidstaten bijeen zijn gekomen om de explosie te bespreken. ,,We zijn eensgezind dat precies moet worden uitgezocht wat heeft plaatsgevonden en er is steun aangeboden voor dit onderzoek", aldus Rutte, die ook een foto twittert waarop hij is te zien, aan tafel met onder anderen de Amerikaanse president Joe Biden, de Canadese premier Justin Trudeau, voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.
De raket die gisteren in Polen terechtkwam is naar alle waarschijnlijkheid door Oekraïne ingezet om een inkomende Russische raket in het grensgebied te onderscheppen. Dat meldt persbureau Assocciated Press op basis van Amerikaanse functionarissen. De ambtenaren, die niet bevoegd zijn om de zaak in het openbaar te bespreken, spraken met het Amerikaanse persbureau op voorwaarde van anonimiteit.
